آبمیوههای طبیعی مایعاتی هستند که از میوه یا سبزیجات به صورت مستقیم و بدون مواد افزودنی تهیه میشوند. این محصولات از فشردن میوه و سبزیجات یا خیساندن آنها در آب تولید شده و در معرض حلالهای شیمیایی قرار نمیگیرند. معمولاً فیبر یا تفاله میوه از آب آن جدا شده و به صورت غلیظ شده یا منجمد به بازار عرضه میشود. از آنجایی که مصرف آبمیوهها برای حفظ سلامتی توصیه میشود، در ادامه به بیان ترکیبات و خواص این محصول پرداخته و طرز تهیه انواع آبمیوههای طبیعی را در منزل شرح خواهیم داد.
برای تولید انواع آبمیوه و دیگر نوشیدنیهای میوهای، ابتدا میوهها را به کنسانتره تبدیل کرده و سپس از این محصول، در تولید نوشیدنیهای مورد نظر استفاده میشود. دلیل این امر آن است که در روند تهیه کنسانتره، حجم کنسانتره نسبت به میوه تازه کاهش یافته و نگهداری از آن آسانتر خواهد شد. به این ترتیب روند تولید آبمیوههای طبیعی به دو قسمت تولید کنسانتره از میوه و تولید آبمیوه از کنسانتره تقسیم میشود.
برای تهیه کنسانتره ابتدا میوهها را به خوبی شسته و انواع مواد اضافی همچون خاک، شن و گرد و غبار را از آن جدا میکنند. در این مرحله از انواع حوضچههای آب و فشار هوا استفاده میشود تا بقایای حشرهکشها و آفات نیز از روی میوه جدا شود.
پس از شستوشوی کامل میوه، مرحله جداسازی آغاز میشود. در این مرحله میوههای پوسیده، له شده و غیر قابل خوردن از ماده خام اصلی جدا شده و به این ترتیب کیفیت آبمیوههای طبیعی افزایش پیدا میکند. پس از انجام این مرحله، میوههایی همچون آلبالو و انگور، دمگیری شده و دانههای میوه از دستگاه غربال بیرون میآیند.
پیش از پرس شدن میوهها، بافت میوه باید به خوبی متلاشی شده و پوسته سلولی آن به خوبی تجزیه شود. به مخلوطی که پس از این مرحله به دست میآید، «مِش» گفته میشود. بلافاصله پس از آماده سازی مش، رنگ مخلوط در اثر مجاورت با اکسیژن هوا قهوهای میشود. یکی از بهترین روشها برای پیشگیری از تغییر رنگ مخلوط، غیرفعال کردن آنزیمها به روش حرارتی خواهد بود. در این روش از لولههای بخار با درجه حرارت ۸۵ الی ۹۰ درجه سانتیگراد استفاده میشود. پس از آنکه مشها دو الی چهار دقیقه در مجاورت حرارت قرار گرفتند، بلافاصله در مقابل بخار سرد آب خنک میشوند. این مرحله بیشتر برای تولید آبمیوههای طبیعی همچون انگور، آلبالو، پرتقال و... انجام میشود.
در ادامه پس از آنکه آنزیمهای مفید به مخلوط اضافه شد، مش به دستگاه پرس انتقال داده شده و کنسانتره به صورت مخلوط جامد-مایعی به دست میآید. این مخلوط پس از عبور از فیلترهای مخصوص، بسته بندی و نگهداری میشود.
در این قسمت روش تهیه آبمیوه از کنسانتره و مراحل مختلف آن را شرح خواهیم داد.
مخلوط کردن مواد اولیه
ترکیبات آبمیوههای طبیعی شامل کنسانتره میوه، آب، شکر و اسید خوراکی است. در این مرحله ابتدا کنسانتره با آب قابل شرب و بدون مواد معدنی رقیق میشود. در تهیه آبمیوههای ترش همچون آلبالو و انار که اسیدیته بالاتری دارند، از مقداری شکر نیز استفاده میشود.
فیلتراسیون و هواگیری
پس از ترکیب مواد اولیه با یکدیگر، آبمیوه وارد فیلترهای مخصوص شده و مواد جامد معلق ناشی از ترکیب آب و شکر از آن جدا میشود. همچنین هنگام هم زدن مواد اولیه، مقداری مولکول هوا نیز در آبمیوه حل میشود. این مولکولها با میوه ترکیب شده و موجب اکسید شدن آن میشود. برای جلوگیری از این عوارض نامطلوب، آبمیوه به صورت یک لایه نازک از دستگاه هواگیر عبور کرده و هوای داخل آن با استفاده از خلاء خارج میشود.
پاستوریزه کردن و بسته بندی
عمل پاستوریزه کردن آبمیوه به دو طریق انجام میشود. در حالت اول ابتدا آبمیوه به صورت ولرم و با دمای تقریبی ۶۰ درجه سانتیگراد، وارد ظروف بسته بندیشده و سپس در دمای مناسب پاستوریزه میشود. در حالت دیگر آبمیوه ابتدا در دمای 90 الی ۹۲ درجه سانتیگراد به مدت یک دقیقه پاستوریزه شده و سپس با کاهش دما تا 85 درجه سانتیگراد، وارد ظروف بسته بندی خواهد شد.
سرد کردن و نگهداری در انبار
پس از پر کردن ظروف بسته بندی، دمای آبمیوه سریعاً تا ۳۰ الی ۳۵ درجه سانتیگراد پایین میآید. چنانچه مرحله سرد کردن برای مدت زمان زیادی طول بکشد، تغییرات نامطلوبی در طعم و رنگ آبمیوه ایجاد خواهد شد. پس از سرد شدن و اتیکت زنی، بستهبندیها به مدت پنج روز در انبار قرنطینه و نگهداری میشوند. این مدت زمان به ایجاد تعادل در طعم آبمیوه کمک خواهد کرد.
آبمیوههای طبیعی به نوشیدنیهایی گفته میشود که در آن به صورت کامل از آبمیوه طبیعی استفاده شده است. این در صورتی است که آبمیوههای مصنوعی در حقیقت نوشابههایی هستند که در ترکیبات آنها مقدار کمی آب یا پوره میوه مشاهده میشود.
همچنین آبمیوههای طبیعی فاقد هرگونه شکر و مواد افزودنی دیگر هستند. در مقابل در ترکیبات آبمیوههای مصنوعی، تقریباً سه الی چهار قاشق چایخوری شکر وجود دارد که کالری بیشتری نسبت به میوه تازه تولید میکند.
جالب است بدانید که به ترکیبات آبمیوههای مصنوعی، میزان بسیار اندکی ویتامین C نیز اضافه میشود که این مقدار نمیتواند نیاز روزانه افراد را تأمین کند.
این نوشیدنیها انواع متفاوتی داشته و بر اساس مواد اولیه، فواید آبمیوههای طبیعی نیز متنوع خواهد بود. در ادامه به معرفی انواع آبمیوه و فواید هر کدام خواهیم پرداخت.
آب انار به عنوان یکی از بهترین آبمیوهها برای افزایش سلامتی بدن شناخته شده است. نوشیدن یک لیوان آب انار در روز، رشد گلبولهای قرمز بدن را افزایش داده و موجب بهبود سیستم خونرسانی میشود. همچنین بیخوابی و استرس نیز با مصرف این آبمیوه کاهش پیدا میکند. از دیگر فواید مهم نوشیدن آب انار، میتوان به برطرف کردن ویار و حالت تهوع بانوان باردار اشاره کرد.
مهمترین ویژگی میوه هندوانه، آبرسانی به بدن شناخته شده است. مصرف یک لیوان آب هندوانه در فصل تابستان، از کم آب شدن بدن جلوگیری کرده و شادابی پوست را افزایش میدهد. آب هندوانه یکی از بهترین آبمیوههای طبیعی برای سلامت پوست است. همچنین متخصصان طب سنتی از آب هندوانه برای درمان سنگریزهها و شنهای موجود در کلیه استفاده میکنند.
یکی از پرطرفدارترین آبمیوههای طبیعی، آب پرتقال است. آب پرتقال با دارا بودن میزان مناسبی ویتامین C، از ابتلا به سرما خوردگیهای فصلی جلوگیری کرده و انواع بیماریهای عفونی و آنفولانزا را درمان میکند. همچنین نوشیدن یک لیوان آب پرتقال به همراه وعدههای غذایی، میزان جذب آهن را افزایش داده و بیماری کمخونی ناشی از فقر آهن را درمان میکند.
لیمو یکی از دیگر مرکبات محبوب به شمار میرود. طعم ترش و حالت اسیدی آن به کاهش عفونت و ویروسهای سرماخوردگی کمک کرده و به عنوان داروی خانگی برای درمان این بیماری شناخته میشود. توصیه میشود افرادی که مشکلات معده دارند، از آب لیمو استفاده نکنند.
این میوه ترش و خوشمزه حاوی میزان زیادی ویتامین C و ویتامین A است که به سلامت پوست و جوانسازی آن کمک شایانی میکند. مواد معدنی موجود در این میوه، رادیکالهای آزاد را کاهش داده و از اکسیداسیون سلولهای پوستی جلوگیری میکند.
سیب دارای میزان زیادی فیبر بوده که شادابی پوست را تضمین خواهد کرد. همچنین میزان فیبر موجود در سیب، موجب شده تا آب سیب به عنوان نوشیدنی مناسبی برای کاهش وزن شناخته شود. به این ترتیب توصیه میشود افرادی که تمایل دارند مصرف روزانه قند را کنترل کرده و لاغر شوند، از آب سیب استفاده کنند. جالب توجه است که نوشیدن آب سیب سطح قند خون افراد دیابتی را نیز کنترل کرده و برای افرادی که به این بیماری مبتلا هستند نیز مناسب است.
مصرف روزانه آب آناناس از ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی جلوگیری کرده و سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند. چنانچه پیش از غذا یک لیوان آب آناناس بنوشید، سطح کلسترول خون کنترل شده و از آسیب دیدگی سلولها جلوگیری میشود.
میوه توت دارای میزان مناسبی ویتامین C و پتاسیم بوده که به سلامت قلب کمک شایانی میکند. همچنین پتاسیم موجود در آب توت، سدیم موجود در بدن را کاهش داده و از ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی جلوگیری میکند. مصرف مداوم آب توت، موجب افزایش ایمنی دستگاه قلبی و عروقی نیز میشود.
این نوشیدنی طبیعی سرشار از پتاسیم بوده که به تنظیم فشار خون کمک شایانی خواهد کرد. همچنین میزان زیاد آنتیاکسیدان موجود در انگور، از ابتلا به انواع سرطان جلوگیری کرده و مصرف آن برای افرادی که در مناطقی با آلودگی هوا زندگی میکنند توصیه میشود.
مهمترین ماده مغذی موجود در انبه، بتاکاروتن نام دارد که به عملکرد بهتر سیستم گوارشی کمک میکند. همچنین میزان ویتامین A موجود در انگور، در برطرف شدن کمخونی موثر است. برای افرادی که به صورت مکرر دچار سرما خوردگی و انواع عفونتهای دیگر میشوند، مصرف آب انبه دو الی سه بار در هفته توصیه میشود.
توجه داشته باشید که تفاوت زیادی میان میوه و آبمیوههای طبیعی وجود دارد. در روش تهیه آبمیوههای طبیعی، فیبر میوه جدا شده و میزان زیادی کالری و قند باقی میماند. به این ترتیب خاصیت چاق کنندگی آبمیوه بیشتر از مصرف خود میوه خواهد بود. به عنوان مثال وزن یک پرتقال متوسط برابر با ۹۶ گرم خواهد بود. این مقدار میوه پرتقال، ۴۵ کیلو کالری تولید کرده و ۹ گرم قند در خود جای داده است. در مقابل چنانچه یک فنجان آب پرتقال را برابر با ۲۳۷ میلیلیتر در نظر بگیرید، ۱۳۴ کیلوکالری تولید کرده و ۲۳ گرم قند را شامل میشود. توجه داشته باشید که آبمیوههای مصنوعی دارای میزان شکر افزودنی نیز بوده و مصرف آن کالری دریافتی را دوچندان میکند.
برای افرادی که رژیم غذایی چاقی دارند، مصرف آب موز توصیه میشود. این افراد با مصرف روزانه یک لیوان آبمیوه موز، به وزن دلخواه خود خواهند رسید. زیرا کالری موجود در موز، میزان کالری دریافتی را به راحتی افزایش خواهد داد. همچنین موز سیستم گردش خون را بهبود بخشیده و سوخت و ساز بدن را کنترل میکند.
همواره از مفید بودن آبمیوههای طبیعی برای سلامت بدن صحبت شده است. اما انواع آبمیوههای طبیعی چه تأثیری بر بدن انسان دارد؟
آبمیوههای طبیعی منبع بسیار مناسبی برای ویتامینها و مواد معدنی شناخته شدهاند. مصرف این ویتامینها آنزیمهای مفیدی را در بدن فعال میکند. این آنزیمها به واکنشهای شیمیایی موجود در سراسر بدن کمک کرده و فرآیند هضم، جذب و تبدیل غذا به بافت بدن را آسانتر میکنند. از جمله ویتامینهای موجود در آبمیوههای طبیعی، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
مصرف آنتیاکسیدانها موجب مقابله با رادیکالهای آزاد موجود در بدن میشود. مصرف آنتی اکسیدانهای محافظتی همچون پلیفینالها، ویتامینها و مواد مغذی، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را کاهش داده و سلولهای بدن را از ابتلا به انواع سرطان مصون میدارد.
تقریباً ۹۰ درصد آبمیوههای طبیعی را آب تشکیل داده است. با نوشیدن آبمیوهها علاوه بر تامین مواد مغذی، آب بدن نیز تأمین میشود. به این ترتیب سم زدایی و پاکسازی بدن با استفاده از آبمیوهها نیز انجام شده و این امر توصیه میشود.
برای خرید آبمیوههای طبیعی در انواع طعمها و حجمها، کافی است به بازار آنلاین به روز رسان مراجعه کنید. سامانه به روز مارت به شما این امکان را میدهد تا کیفیت و قیمت آبمیوههای طبیعی موجود در بازار را با یکدیگر مقایسه کرده و سپس خرید خود را ثبت کنید. با خرید از به روز مارت قادر خواهید بود بهترین برندهای موجود در بازار را به صورت غیرحضوری و درب منزل دریافت کنید.
آبمیوه گرفتن به فرآیند جدا کردن آب از تفاله میوه و سبزیجات گفته میشود. مصرف آبمیوه در رژیم غذایی موجب متعادل شدن سطح انرژی بدن شده و یکی از بهترین راههای تأمین پروتئین و مواد معدنی مورد نیاز به شمار میرود. در این فرآیند میتوانید از انواع دستگاه آبمیوهگیری یا میکسر استفاده کنید. همچنین میتوانید در تهیه آبمیوههای طبیعی خانگی، از ترکیب میوههای مختلف استفاده کرده و انواع آبمیوه را با یکدیگر ترکیب کنید. به این ترتیب طعمهای جدید و مواد مغذی دوچندان وارد برنامه غذاییتان میشود. به صورت کلی تهیه آبمیوه خانگی نکات مهمی دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد.
انجام صحیح این مرحله برای از بین بردن کامل هر گونه آلودگی، باکتری و مواد باقی مانده بر روی پوست میوه حائز اهمیت است. به این منظور ظرفی را پر از آب کرده و میوهها را برای چند دقیقه در آن قرار دهید. سپس آنها را زیر شیر آب گرفته و با دست پوستشان را پاک کنید. شما میتوانید از برسهای مخصوص شست و شوی میوه نیز استفاده کنید. در پایان سطح میوهها را با دستمال خشک کنید.
برای استفاده از آبمیوهگیری، احتیاجی به جدا کردن پوستهای نازک، ساقهها و هستههای کوچک نخواهد بود. دستگاه آبمیوهگیری قادر است تمامی این قسمتها را به راحتی از گوشت میوه جدا کند. با این حال توصیه میشود حتما برای میوههایی همچون آناناس، پاپایا و مرکباتی همچون طالبی یا پرتقال، دانههای درشت و پوستهای ضخیم جدا شود. همچنین هسته میوههایی همچون گیلاس، آلبالو، نارنگی و آلو را نیز باید از گوشت میوه جدا کنید.
طراحی دستگاههای آبمیوهگیری به صورتی است که برشهای میوه و سبزیجات در داخل آن به راحتی قرار گرفته و آب آنها از تفاله جدا میشود. بهترین اندازه برای قطعات میوه، پنج سانتیمتر خواهد بود. همچنین توصیه میشود میوههایی همچون هندوانه، کلم یا آناناس و میوههای با سایز متوسط همچون سیب، گوجه فرنگی و چغندر به چهار قسمت تقسیم شوند. توجه داشته باشید که میوهها و سبزیجات کوچکتری همچون هویج، کرفس، تمشک و کیوی احتیاج به خرد شدن نخواهند داشت.
در این مرحله دستگاه را روشن کرده و مقداری از میوهها را داخل آن بریزید. چنانچه از دستگاه آبمیوهگیری دستی استفاده میکنید، به کمک در محفظه، به میوهها فشار وارد کرده تا آب آنها به خوبی جدا شود. پس از اتمام میوههای موجود در مخزن آبمیوهگیری، مقدار دیگری میوه به آن اضافه کرده و مراحل آبمیوهگیری را مجددا انجام دهید. توجه داشته باشید که آبمیوهگیریهای برقی، سرعتهای متفاوتی را بر اساس نوع میوه پیشنهاد میدهند. این سرعت برای میوههای سفت و معمولی متفاوت خواهد بود.
چنانچه از دستگاه میکسر برای گرفتن آبمیوه استفاده میکنید، ابتدا همه میوهها را داخل ظرف ریخته و سپس با یکدیگر مخلوط کنید. اضافه کردن اندکی آب به مخلوط، موجب شل شدن پالپها شده و تکههای بزرگ موجود در آن را از بین میبرد. به علاوه در پایان بهتر است آبمیوه خانگی را از فیلتر یا صافی رد کرده تا تفالههای اضافه آن گرفته شده و بر روی آبمیوه قرار نگیرند.
برای نگهداری آبمیوه خانگی، از ظروف دربسته استفاده کنید. زیرا آبمیوه در اثر مجاورت با هوا اکسید شده و کیفیت خود را از دست خواهد داد. از آبمیوه خانگی حداکثر تا دو روز و درون یخچال نگهداری کنید. توصیه میشود پس از گذشت دو روز، آبمیوههای خانگی را مصرف نکنید و آنها را دور بریزید.