لیمو خشک از چاشنی‌های خوشمزه‌ای است که در تهیه غذاهای آسیایی و به‌ویژه ایرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این میوه خشک‌شده در انواع مختلف و رنگ‌های سفید، زرد و سیاه تولید و به بازار عرضه می‌شود. در ادامه خواص لیموترش را شرح داده و طرز تهیه این چاشنی را به روش خانگی شرح می‌دهیم. همچنین در پایان طرز تهیه دمنوش لیمو خشک نیز ارائه خواهد شد.
نکات مهم در مورد لیمو خشک
لیمو از درختان بوته‌ای است که ارتفاع آن به پنج متر نیز می‌رسد. این گیاه شاخ‌وبرگ فراوانی داشته و تعداد زیادی خار بر روی ساقه‌های آن می‌روید. تنه اصلی گیاه به‌صورت غیرمستقیم رشد کرده و شاخه‌های جانبی فراوانی دارد. برگ این گیاه نیز تخم‌مرغی شکل بوده و به برگ‌های دیگر مرکبات همچون پرتقال شباهت دارد. گل‌های درخت لیمو بسیار زیبا بوده و به رنگ سفید مایل به زرد می‌روید. این گل‌ها در تمامی فصول شکوفا می‌شود، اما تنها درطول ماه‌های تابستان به بار می‌نشیند. درحال‌حاضر بهترین لیموترش در مناطق جنوب و جنوب شرقی ایران همچون بندرعباس، میناب، جهرم، جیرفت، کهنوج و شیراز کشت می‌شود.
چنانچه تمایل دارید درخت لیمو را در خانه بکارید و از میوه‌های آن برای تهیه لیمو خشک خانگی استفاده کنید، ابتدا باید میوه لیمو را به مدت ۴۸ ساعت درون آب گرم بخیسانید. سپس بزرگ‌ترین دانه‌های میوه را انتخاب کرده و با دستمال‌کاغذی خشک کنید. برای کاشتن این دانه‌ها باید ابتدا پوسته روی آن‌ها را جدا کرده و سپس درون گلدان قرار دهید. درادامه خاک گلدان را به‌خوبی مرطوب کرده و روی دانه‌ها را با دو سانتی‌متر خاک بپوشانید. سپس گلدان را به‌خوبی آب‌پاشی کرده و سطح آن را با یک‌لایه پلاستیک شفاف بپوشانید.
بهترین محیط برای این گلدان، محل گرم و آفتاب‌گیر خواهد بود. پس‌از حدود یک الی دو هفته دانه‌های لیمو جوانه زده و آماده رشد خواهد شد. با قرار دادن گلدان در یک محیط آفتاب‌گیر و آبیاری مناسب، درخت لیمو پس شش سال ثمر خواهد داد.
لیمو خشک‌شده
لیموترش از مرکباتی است که به‌صورت ویژه در مناطق گرمسیری روییده و به‌عنوان شاه میوه‌های گرمسیری شناخته می‌شود. از دیرباز ایرانیان از این میوه خوش عطر و فرآورده‌های آن برای پخت انواع غذاها و طبخ گوشت استفاده می‌کرده‌اند. وجود اسید‌سیتریک در ترکیبات شیمیایی این میوه موجب ایجاد طعم ترش در میوه می‌شود. مصرف میوه لیموترش برای رفع علائم بیماری‌هایی همچون رماتیسم و نقرس مفید است. لیمو خشک از فرآورده‌های لیمو است که برای تهیه آن لیمو به‌صورت اسلایس یا کامل خشک می‌شود.
بهتر است بدانید که کیفیت لیمو خشک به رطوبت و ضخامت لایه‌های این میوه بستگی دارد. لیمو خشکی که پوست ضخیم و رطوبت بسیار کم دارد، طعم واقعی لیمو را ایجاد نخواهد کرد. همچنین لیمو امانی نوع خاصی از لیمو خشک به‌شمار می‌رود که به‌صورت درسته یا پودر به مصرف می‌رسد.
طرز تهیه لیمو خشک
چنانکه گفته شد درخت لیمو در مناطق گرمسیر روییده و شیوه انبارداری در مناطق گرمسیری بسیار سخت و پرهزینه است. به‌همین دلیل بسیاری از تولیدکنندگان این محصول، لیمو را خشک کرده و با هزینه کم‌تری نگهداری می‌کنند. همچنین فصل برداشت هر کدام از گونه‌های لیمو متفاوت بوده و در طی برداشت، محصول به درجه یک و درجه دو تقسیم می‌شود. لیموی درجه یک به‌صورت مستقیم وارد بازار شده و از میوه‌های درجه دو برای تهیه لیمو خشک استفاده می‌شود.
برای تولید لیمو خشک ابتدا میوه‌ها را به‌خوبی شسته و سپس خشک می‌کنند. به‌صورت کلی برای خشک کردن این میوه از دو روش دستی و اتوماتیک استفاده می‌شود. در روش دستی لیموها درون سینی مناسبی ریخته شده و مقابل نور خورشید خشک می‌شوند. در دو الی سه ساعت ابتدایی، میوه‌ها به‌صورت مرتب زیرورو شده و سپس به مدت سه الی چهار روز در مقابل نور خورشید کاملاً خشک می‌شوند. لیمویی که در آفتاب خشک‌شده باشد، پوست زرد متمایل به قهوه‌ای داشته و داخل آن سیاه‌رنگ خواهد بود.
در روش اتوماتیک نیز میوه‌ها درون دستگاه خشک‌کن قرار گرفته و رطوبت خود را از دست می‌دهند. این دستگاه دارای سینی‌های چرخان بوده و مجهز به کانال تخلیه رطوبت است. این تجهیزات امکان خشک شدن لیمو را به‌صورت یکدست و باکیفیت فراهم می‌کند. پس‌از خشک شدن میوه‌ها آن‌ها را بسته‌بندی و به بازار عرضه می‌کنند.
انواع لیمو خشک
به‌صورت کلی بر اساس شکل ظاهری لیمو و کیفیت آن محصولات زیر تولید و به بازار عرضه می‌شود.
لیمو خشک ورقه‌ای
این محصول از خشک شدن ورقه‌های لیموترش تهیه می‌شود. استفاده از این محصول برای تهیه انواع چای و دمنوش مناسب خواهد بود.
لیمو خشک شکافته
این محصول میوه خشکی است که در طی خشک شدن شکاف یا ترک برمی‌دارد. کیفیت این محصول مشابه لیموی خشک درجه یک بوده و تنها با قیمت پایین‌تری فروخته می‌شود. لیمو خشک شکافته برای طعم دار کردن انواع خورشت مناسب خواهد بود.
پودر لیمو خشک
این محصول از آسیاب کردن اجزای لیمو خشک به‌دست‌آمده و به دلیل عدم وجود دانه‌های تلخ میوه، طعم تلخی ایجاد نمی‌کند. پودر لیمو خشک به‌عنوان چاشنی برای تهیه انواع خورش، سوپ و غیره استفاده شده و رنگ تیره‌ای به آن‌ها می‌دهد.
پرک لیمو خشک
این محصول از خشک شدن میوه لیمو بدون پوست و دانه تهیه می‌شود. مزه ترش و بدون تلخی این محصول سبب شده تا از آن در تهیه انواع خورشت‌ها استفاده شود.
کاربرد لیمو خشک
استفاده از لیمو خشک به‌عنوان چاشنی غذا محبوبیت فراوانی داشته و در تهیه انواع خورشت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. درادامه دیگر کاربردهای لیمو خشک را مشاهده خواهید کرد.
دمنوش لیمو خشک
مصرف انواع دمنوش و سردنوش لیمو خشک خواص دارویی فراوانی به‌همراه داشته و برای افرادی که به فشار خون بالا مبتلا هستند، مفید خواهد بود. همچنین استفاده از دمنوش‌ها روند لاغری را تسریع خواهد کرد.
لیمو خشک برای چای
استفاده از لیمو خشک برای بهبود طعم انواع چای نیز مناسب است. برای این منظور کافی است تا چند قطعه لیمو خشک را به چای اضافه کرده و سپس آن را سرو کنید.
لیمو خشک برای خورشت
شما می‌توانید علاوه‌بر لیمو عمانی و پودر لیمو خشک، از لیمو خشک حلقه‌ای برای ترش‌تر شدن خورشت قیمه و قورمه سبزی استفاده کنید.
لیمو خشک برای ترشی
اضافه کردن چند حلقه لیمو خشک به ظرف ترشیجات و خیارشور موجب زودتر رسیدن آن‌ها می‌شود.
ارزش غذایی لیمو خشک
طبع لیمو خشک در طب سنتی سرد و خنک معرفی شده و مصرف آن برای افراد گرم‌مزاج مناسب است. دمنوش آن خاصیت اشتهاآوری و ضدعفونی کنندگی داشته و مصرف آن به پاکسازی دستگاه گوارشی کمک شایانی می‌کند. ریز مغذی‌های موجود در ۱۰۰ گرم لیمو خشک خام را مشاهده می‌کنید:
- انرژی: ۱۸۰ کیلو‌کالری
- کربوهیدرات: 26/36 گرم
- پروتئین: 2/4 گرم
- چربی: 2/1 گرم
- آب: 50/29 گرم
- فیبر: 81/16 گرم
- قند: 14/10 گرم
- کلسترول: صفر میلی‌گرم
- ویتامین A: ۱۲ میکروگرم
- ویتامین E: 32/1 گرم
- ویتامین K: 6/3 میکروگرم
- ویتامین C: 66/174 میلی‌گرم
- ویتامین B1: ۱۸ میلی‌گرم
- ویتامین B4: 61/30 میلی‌گرم
- فولات: 2/48 میکروگرم
- کلسیم: 07/198 میلی‌گرم
- آهن: 6/3 میلی‌گرم
- منیزیم: 1/36 میلی‌گرم
- فسفر: 04/108 میلی‌گرم
- پتاسیم: 2/612 میلی‌گرم
- سدیم: ۱۲ میلی‌گرم
خواص لیمو خشک
چنانکه مشاهده کردید لیمو خشک منبع بسیار غنی از ویتامین C و کلسیم است. همچنین این میوه خشک دارای فیبر محلول و مؤثری است که پکتین نام دارد. مصرف این فیبر به کاهش چربی و قند خون کمک شایانی کرده و خواص فراوانی برای بدن به‌همراه می‌آورد. از دیگر فواید لیمو خشک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تقویت سیستم گوارشی
مصرف لیمو خشک دو مشکل رایج در دستگاه گوارشی، سوهاضمه و یبوست را درمان می‌کند. طعم ترش این محصول نیز میزان ترشح بزاق دهان را افزایش داده و به‌این‌ترتیب آنزیم‌های مفید برای عملیات هضم را فراهم می‌کند. همچنین فلاونووئید موجود در این میوه خشک، سطح صفرا را تنظیم کرده و میزان ترشح اسیدهای گوارشی را افزایش می‌دهد. به‌این‌ترتیب عملیات هضم غذا تسهیل می‌شود. بهتر است بدانید که پتاسیم موجود در این میوه از بروز اسهال جلوگیری کرده و علائم آن را بهبود می‌دهد.
درمان سنگ کلیه
دمنوش لیمو خشک سبب دفع بهتر سنگ کلیه و مجاری ادراری خواهد شد.
تامین ویتامین C مورد نیاز بدن
ویتامین C در بسیاری از عملکردهای بدن نقش مؤثری دارد و ماده حیاتی برای سلامت انسان شناخته می‌شود. این ویتامین به‌صورت محلول در آب بوده و امکان ذخیره آن در بدن وجود ندارد. توصیه می‌شود برای جذب بهتر ویتامین C به‌صورت روزانه از لیمو خشک و فرآورده‌های آن استفاده کنید.
افزایش سلامت پوست
لیمو خشک دارای مقدار زیادی ویتامین A و C است. این مواد معدنی موجب تولید بیشتر کلاژن در بدن شده و از پیری زودرس جلوگیری می‌کند. کلاژن ماده مؤثری برای محافظت از رگ‌های خونی و بافت هم‌بند بدن به‌شمار می‌رود. به‌این‌ترتیب با مصرف روزانه لیمو خشک روند پیری پوست کاهش پیدا کرده و سلامت پوست افزایش پیدا می‌کند.
بهبود سلامت قلب
لیمو خشک منبع مناسبی برای پتاسیم شناخته می‌شود. این ماده مغذی به تنظیم فشار خون کمک شایانی کرده و عوامل مؤثر در حملات قلبی را کاهش می‌دهد. توجه داشته باشید که خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی این محصول، التهابات عضلانی قلب و فشارهای عصبی را کاهش داده و موجب افزایش سلامت قلب می‌شود.
بهبود سلامت استخوان‌ها
کلسیم و ویتامین C موجود در لیمو خشک به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک شایانی می‌کند. مصرف روزانه این محصول احتمال ابتلا به بیماری‌هایی همچون پوکی استخوان، آرتریت، روماتوئید و روماتیسم را کاهش می‌دهد.
افزایش بهداشت دهان
لیمو خشک حاوی مقدار زیادی اسید سیتریک است که به‌عنوان یک ماده ضد باکتری شناخته می‌شود. قرقره کردن دمنوش لیمو خشک می‌تواند کلیه باکتری‌های موجود در دهان را از بین برده و نفس را خوش‌بو کند.
درمان سردرد
مصرف میوه لیموترش و میوه خشک آن میزان سردرد را به‌سرعت کاهش می‌دهد. می‌توانید برای بهره بردن از این خاصیت، دمنوش لیمو خشک را به همراه نعنا تهیه کرده و پس از خنک شدن، روی پیشانی خود ماساژ دهید. درنهایت درد ناحیه پیشانی فروکش خواهد کرد.
بهبود علائم سرماخوردگی و آنفولانزا
لیمو خشک خاصیت سم‌زدایی داشته و به بهبود علائم بیماری سرماخوردگی و آنفولانزا همچون گلودرد کمک می‌کند. همچنین ویتامین C موجود در این خشکبار از ابتلا به سرماخوردگی و سرطان جلوگیری می‌کند.
مناسب برای جنین و مادران باردار
ویتامین C موجود در لیمو خشک به تقویت سیستم ایمنی بدن مادران کمک کرده و سلامت جنین را حفظ می‌کند. همچنین فولات موجود در این محصول نیز موجب رشد بهتر مغز جنین شده و از نقص لوله عصبی در آن‌ها جلوگیری می‌کند. این ماده مغذی همچنین در تولید سلول‌های جدید و افزایش وزن تولد در نوزاد نقش به‌سزایی دارد. جالب است بدانید که فیبر محلول درون این خشکبار، یبوست دوران بارداری را از بین می‌برد. به‌علاوه پتاسیم موجود در آن، فشار خون بالا در مادران باردار را درمان می‌کند.
آرام‌بخش اعصاب
مصرف لیمو خشک ماننده داروهای آرام‌بخش عمل کرده و موجب کاهش اضطراب و استرس می‌شود، زیرا عصاره این محصول سطح هورمون‌های بدن را تنظیم کرده و موجب آرامش ذهن و بدن می‌شود.
خرید اینترنتی لیمو خشک در تهران
امروزه تولیدکنندگان لیمو خشک محصولات خود را با بهترین کیفیت و بسته‌بندی‌های بهداشتی به بازار عرضه می‌کنند. شما می‌توانید با مراجعه به بازار آنلاین به‌روز رسان انواع برندهای این محصول را مقایسه کرده و از قیمت لیمو خشک اطلاع پیدا کنید. با خرید لیمو خشک از سایت به‌روز رسان می‌توانید محصول مرغوب و باکیفیتی را انتخاب کرده و درب منزل دریافت کنید. سامانه به روز مارت با ارائه خدمات ارسال رایگان به‌واسطه ماشین‌های یخچال‌دار، بهداشت و کیفیت محصول را تضمین خواهد کرد.
طرز تهیه لیمو خشک به روشی خانگی
لیمو خشک به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین چاشنی غذاهای سنتی به‌شمار می‌رود و طعم و عطر خارق‌العاده‌ای به این غذاها می‌بخشد. در ادامه انواع روش‌ها برای تهیه لیمو خشک در منزل را ارائه خواهیم کرد.
مواد لازم برای تهیه لیمو خشک
لیموترش: یک کیلو
سرکه: یک فنجان
نمک: به مقدار لازم
روش تهیه لیمو خشک
برای تهیه لیمو خشک، مراحل زیر مورد نیاز است:
مرحله اول: خرید لیموترش
بهترین میوه برای تهیه لیمو خشک محصولی است که دارای پوست صاف و شفاف بوده و هیچ‌گونه خرابی روی آن مشاهده نشود. همچنین برای تهیه لیمو خشک بهتر است از لیموهای بزرگ و گوشتی استفاده شود.
مرحله دوم: آماده‌سازی لیمو
ابتدا لیموها را به‌خوبی شسته و سپس بر روی آن اندکی نمک بپاشید. پس‌از یک روز میوه‌ها را با آب سرد بشویید. در ادامه یک فنجان سرکه را به‌همراه آب مخلوط کرده و روی حرارت قرار دهید تا به جوش بیاید. سپس لیموها را درون این مخلوط ریخته و اجازه دهید به مدت ۱۰ ثانیه بجوشد. پس‌از این مدت لیمو را با آب سرد بشویید.
در مرحله بعد لیموها را بار دیگر درون مخلوط سرکه و آب‌جوش ریخته و به مدت یک دقیقه بجوشانید. سپس لیمو را آبکشی کنید. در پایان این مرحله احتیاجی به شستشوی لیموها نخواهد بود. پس‌از آنکه لیموها خنک شدند، آن‌ها را به کمک یک خلال‌دندان سوراخ کنید.
مرحله سوم: خشک کردن لیمو
شما می‌توانید برای خشک کردن لیمو به روش خانگی از نور مستقیم خورشید و بخاری استفاده کنید.
برای خشک کردن لیمو ابتدا لیموها را روی پارچه نخی تیره ریخته و زیر نور آفتاب قرار دهید. استفاده از پارچه نخی تیره به جذب بهتر نور خورشید کمک خواهد کرد. پس‌از ۱۰ روز رطوبت لیمو به‌صورت نسبی کاهش پیدا کرده و اندکی خشک می‌شوند. در این مرحله لیموها را درون سبد ریخته و در سایه قرار دهید. معمولاً حدود یک الی دو ماه زمان لازم است تا لیموها به‌صورت کامل خشک شوند. درصورتی‌که رطوبت میوه‌ها به‌صورت کامل از بین نرفت، می‌توانید آن‌ها را درون سینی ریخته و روی شوفاژ یا حرارت ملایم بخاری قرار دهید.
طرز تهیه اسلایس لیمو خشک بدون تلخی
ابتدا لیموها را به‌خوبی شسته و به‌مدت ۲۴ ساعت در آب قرار دهید. توصیه می‌شود در طول این مدت آبلیموها را چندین‌بار عوض کرده تا تلخی پوست میوه از بین برود. پس‌از این مدت میوه‌ها را آبکشی کنید. در مرحله بعد لیموها را به‌صورت حلقه‌‌های نازک برش بزنید. برای پیشگیری از تلخ شدن لیمو خشک توصیه می‌شود هسته‌های آن را در این مرحله جدا کنید. سپس لیموهای ورقه شده را درون سینی استیل بچینید. شما می‌توانید از نور خورشید، شوفاژ یا فر برای خشک کردن برش‌های لیمو استفاده کنید.
برای استفاده از فر کافی است ابتدا فر را روشن کرده و با کمترین درجه‌حرارت، محفظه آن را گرم کنید. سپس سینی فر را با کاغذ یا پارچه سیلیکونی پوشانده و ورقه‌های لیمو را روی آن قرار دهید. در مرحله بعد سینی را برای چهار ساعت درون فر بگذارید. توصیه می‌شود هر ساعت یکبار سینی را جابه‌جا کرده و لیموها را زیرورو کنید. پس‌از آنکه لیموها به‌صورت کامل خشک شدند، فر را خاموش کنید. سپس سینی لیموها را به مدت ۲۴ ساعت دیگر درون فر خاموش قرار دهید. با انجام این کار رطوبت میوه‌ها به‌صورت کامل خارج خواهد شد.
نحوه نگهداری لیمو عمانی خشک بسیار ساده بوده و کافی است تا لیموهای خشک‌شده را درون ظرف شیشه‌ای یا پلاستیکی، در مکانی خشک و خنک نگهداری کنید. همچنین می‌توانید این میوه‌های خشک‌شده را درون کیسه فریزر بسته‌بندی کرده و در فریزر نگهداری کنید.
طرز تهیه دمنوش لیمو خشک و عسل
دمنوش لیمو خشک به‌عنوان چای ترش نیز شناخته می‌شود و از نوشیدنی‌های سنتی کشورهای کویت، عمان، عراق و ... به‌شمار می‌رود. شما می‌توانید این دمنوش را با گل‌گاوزبان، سماق، آویشن، زیره، به، پونه و چای سبز ترکیب کرده و مصرف کنید.
مواد لازم
لیمو خشک: سه عدد
آب: دو فنجان
عسل: به مقدار دلخواه
زعفران: به مقدار دلخواه
روش تهیه
توصیه می‌شود برای پیشگیری از تلخ شدن دمنوش، ابتدا پوست و هسته‌های لیمو خشک را جدا کنید. برای این منظور ابتدا لیمو خشک را به‌خوبی شسته و سپس آن را به کمک فشار دست بشکنید. در ادامه پوست و هسته این میوه خشک را از گوشت آن جدا کنید.
در مرحله بعد گوشت لیمو خشک را به همراه زعفران و دو فنجان آب ترکیب کرده و به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه بر روی حرارت ملایم قرار دهید. پس‌از این مدت دمنوش را از صافی رد کرده و درون فنجان بریزید. برای شیرین کردن این دمنوش می‌توانید از شکر یا عسل استفاده کنید.