غلات ارگانیک در واقع دانه یا بذر گیاهان علفی هستند. ذرت، برنج و گندم از رایجترین غلات هستند. اهمیت تولید غلات ارگانیک در کشور ما به تازگی مورد توجه تولیدکنندگان قرار گرفته است. غلات بخش بزرگی از سفرهی غذای ایرانی را تشکیل میدهند و به دلیل کربوهیدرات زیادی که دارند بسیار انرژی زا هستند. در تمام دنیا غلات ارگانیک به عنوان مهمترین غذای جامعه جایگاه ویژهای دارند. هر منطقه با توجه به اقلیم و ذائقهی جامعه تعدادی از غلات را بیشتر از انواع دیگر غلات استفاده میکند. در آسیا و به خصوص کشور ما برنج و گندم محصولات استراتژیک هستند. برای شناخت بیشتر غلات و راهنمای خرید غلات ارگانیک در این مطلب با ما همراه باشید.
غلات برای دهها هزار سال غذای اصلی انسان بودهاند. غلات ارگانیک تفاوتهایی در طول دورهی کاشت، داشت، برداشت و انبارمانی با انواع غیرارگانیک دارند. تولید غلات ارگانیک بدون استفاده از سموم مصنوعی دفع آفات، علفکشها، قارچکشها و بذرهای تراریخته صورت میگیرد و همین موضوع سبب حفظ سلامت عموم جامعه و صرفهجویی در بخشهای بهداشت و سلامت میشود. در تولید غلات ارگانیک به سلامت خاک و آب توجه میشود؛ رعایت تناوب کاشت، خاکسازی و سیستم آبیاری از اقداماتی است که در طول کشت غلات ارگانیک در جهت حفظ محیط زیست انجام میشود. نظارت بر این امر توسط بازرسان ارگانهای مربوطه انجام میشود.
غلات در اقلیم ایران فراوان مورد حملهی آفات و بیماریها قرار میگیرند. از جمله مشکلات تولید غلات ارگانیک وجود بیماریهایی مانند زنگ گندم، موزاییک گندم، سیاهک گندم، ملخها، سوسکهای ریشه خوار میباشد و اینها تنها بخشی از آفات و بیماریهایی است که به طور تخصصی در مسیر تولید غلات ارگانیک ایران ایجاد مشکل میکند. اما با وجود تمام این مشکلات تولید غلات ارگانیک برای کشور ما بسیار ضروری است. ایرانیان در هر وعده غذایی خود از انواع نانها یا برنج استفاده میکنند. گندمی که برای تهیه آرد کاشته میشود در صورتی که به صورت ارگانیک یا سالم تولید نشود سیل عظیمی از بیماریها را به سمت جامعه روان میکند. بیماریهای کبدی، گوارشی، پوستی و سرطانها با ورود سموم کشاورزی یا باقی ماندهی کپکها به وعدههای غذایی تشدید میشوند و هزینه بسیاری را برای افراد و جامعه به دنبال خواهد داشت.
غلات ارگانیک طعم بهتری در مقایسه با انواع غیرارگانیک آن دارند. اما آیا خواص غلات ارگانیک بیشتر است؟ خواصی که تحت تاثیر استفاده از سموم باشند طبیعتا در غلات ارگانیک در سطح بالاتری قرار دارند مانند آنتی اکسیدانها. اما برتری موادغذایی در دیگر ابعاد غلات ارگانیک هنوز در دست پژوهش است. به هرصورت استفاده از غلات ارگانیک ضررهای بسیاری را از شما دور نگه میدارد.
جو از غلات با ارزش بوده و بقراط در چند قرن پیش نسخههایی از آن را برای درمان بیماریها تجویز کرده است. صد گرم جو حدود 335 کالری ایجاد میکند و دارای 9 گرم پروتئین، 2 گرم چربی، 69 گرم گلوسید، 50 میلی گرم کلسیم و 4میلی گرم آهن است. از برخی غلات ارگانیک مانند جو برای کنترل بیماریهای قندی نیز استفاده میشود؛ جو محرک ترشح انسولین و در نتیجه مسبب کاهش قند خون است. این عضو خانواده غلات، خاصیت ادرار آوری داشته و در بیماریهای تب، اسهال، سوء هاضمه، نقرس و دوران نقاهت انواع بیماریها استفاده میشود. وجود اسیدآمینهها و ویتامینهای مختلف سبب شده جو به عنوان یکی از غلات ارگانیک با خاصیت سم ضدایی و از بین برنده عفونت شناخته شود.
ذرت از غلات ارگانیک بسیار پرمصرف در کشور ما است. ذرت در هر صد گرم 342 کالری ایجاد دارد و دارای 12 درصد آب، 9 گرم پروتئین، 4گرم چربی، 72 گرم مواد قندی و 9 میلی گرم کلسیم است. کاکل ذرت ارزش درمانی بسیاری دارد و در بیماریهای مجاری ادرار توصیه شده. در کاکل ذرت وجود پتاسیم سبب شده که این ماده غذایی دارای اثرات ادرار آور و موثر در از بین بردن سنگ مثانه و کلیه باشد. جوشاندهی کاکل ذرت در درمان نقرس استفاده میشود. در میان غلات ارگانیک، ذرت بیشترین مقدار فسفر را دارد. 52% فسفر، 28% گوگرد و مقادیر بسیار کمی آهن در ذرت دیده میشود.
در میان غلات ارگانیک، گندم نه تنها اهمیت غذایی بلکه اهمیت اقتصادی دارد. شرایط اقلیمی و خاک مناسب برای کشت گندم یک امتیاز برای بخش کشاورزی محسوب میشود. ترکیبات گندم شامل آب، سلولز، موادقندی، مواد معدنی، گلوتن و چربی است. در هر صد گرم آرد گندم سبوس دار 12 گرم پروتئین، 2گرم چربی، 72 گرم مواد قندی و 2 گرم فیبر نباتی وجود دارد. همچنین گندم دارای مقادیری ویتامین B، سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، آهن، مس، روی، فسفر و گوگرد است. برخی غلات را نه به صورت دانه بلکه به صورت جوانه مصرف میکنند. جوانه گندم از مفیدترین و پرکالری ترین اشکال مصرف غلات است. در صد گرم جوانه گندم 26 گرم پروتئین، 2 گرم چربی، 47 گرم مواد قندی، 363 کالری، 650 واحد ویتامین آ و کمی فیبر وجود دارد.
غلات را با توجه به مسیری که پس از برداشت تا مصرف طی میکند به دو دسته تقسیم میکنند. در واقع حتی اگر غلات به صورت ارگانیک نیز تولید شده باشند تغییر مسیر پس از برداشت میتواند آنها را به محصولی غیر ارگانیک بدل کند.
همانطور که گفتیم غلات در واقع بذر یا دانهی گیاهان علفی خانوادهی گندمیان هستند. برنج قهوهای، برنج وحشی، گندم، جو، بلغور، چاودار، ذرت، چیا از جمله غلات کامل هستند. طبیعتا بذر گیاهان از گیاه مادر بدون وجود پوشش نمیرویند. بخشی از پوشش بذرها نه تنها خوراکی هستند بلکه خاصیت بسیاری دارند و توصیه میشود غلات را به همراه پوشش آن مصرف کنیم. همانطور که گفتیم کربوهیدرات و کالری غلات ارگانیک بسیار زیاد است، بنابراین بهتر است به همراه آنها کمی فیبر نیز مصرف کنید. پوشش غلات دقیقا همان فیبری است که شما برای حفظ سلامت دستگاه گوارش نیاز دارید؛ غلات کامل در واقع همان غلات سبوسدار است که وارد مرحله فرآوری نشده و به صورت کامل در اختیار مصرف کننده قرار میگیرند. توصیه میشود حتما از نان و غذاهایی که با غلات سبوسدار تولید شدهاند استفاده کنید. ظاهر و بافت نانی که با غلات ارگانیک سبوسدار پخته میشود با باقی آردها متفاوت است؛ نان سبوسدار رنگ تیره و بافتی نامنسجم و غیریکدست دارد. در فرآیند جدا کردن پوست از غلات ارگانیک، بخشی از ارزش غذایی مانند ترکیبات ویتامین B نیز از بین خواهد رفت.
غلات ارگانیک کامل را شناختیم؛ حال اگر پس از برداشت غلات، آنها را برای حذف پوسته، یکدست سازی و غنی سازی درون دستگاه قرار دهند حاصل این فرآیند غلات فرآوری شده خواهد بود. غلات فرآوری شده اگر تنها پوستهشان جداشده باشد در دسته غلات ارگانیک قرار میگیرند اما افزودن مواد طعم دهنده یا ویتامینها غلات را به انواع غیرارگانیک بدل میکند. گاهی پس از حذف پوست غلات ارگانیک، برای جبران کاهش میزان ویتامین، اصطلاحا آنها را با انواع ویتامین غنی میکنند. با وجود انجام این عملیات شما از فیبر موجود در پوستهی غلات بهره نخواهید برد. اما چرا با وجود کاهش ارزش غذایی و افزایش هزینه تولید، فرآوری کردن غلات ارگانیک همچنان ادامه دارد؟
در بخش خواص غلات ارگانیک کمی در زمینه محتویات برخی از آنها صبحت کردیم. در این بخش به طور مشخص ارتباط مشکلات و بیماریها با مصرف غلات ارگانیک را شرح میدهیم. در ادامهی همین مبحث موارد منع مصرف غلات را حتما مطالعه کنید.
صبحانه مهمترین وعده غذایی روز است. اولین وعده غذایی پس از مدت طولانی گرسنگی، تاثیر بسیاری در سلامت افراد میگذارد. غلات ارگانیک بهترین انتخاب برای وعده صبحانه هستند. تمام فعالیتها پس از صبحانه شروع میشوند و نیازمند انرژی هستند مانند مدرسه، مشاغل فیزیکی، مشاغلی که فعالیت ذهنی میطلبد. علاوه براین، پس از مدت طولانی گرسنگی، بدن نیازمند غذایی مقوی است. با مصرف مواد قندی ساده مانند شکر، مربا و آبمیوه مصنوعی قندخون به طور ناگهانی بالا رفته و ممکن است مشکلاتی مانند رخوت، سردرد و در طولانی مدت افزایش دائمی قندخون را به دنبال داشته باشد. بنابراین بسیار مهم است که وعده صبحانه غذایی با انرژی بالا اما کربوهیدراتهای پیچیدهتر باشد تا هضم و تجزیه به صورت تدریجی انجام شده و تغییرات سطح انرژی در بدن به آرامی صورت گیرد. مصرف غلات ارگانیک در وعده صبحانه میتواند شما را تا وعده غذایی بعدی کاملا شاداب و بدون گرسنگی حفظ کند. علاوه بر تامین انرژی مورد نیاز، غلات ارگانیک تمام مواد معدنی و ویتامینهای مورد نیاز شما را تامین خواهند کرد. اگر آنها را با مکملهایی مانند شیر یا آب پرتقال طبیعی مصرف کنید جذب بهتری خواهند داشت.
اغلب در تنظیم رژیمهای لاغری از مصرف هرگونه مادهی پرکالری دوری میکنیم. با نگاه کردن به بستهبندی موادغذایی و بررسی اعداد کالری قند و چربی از مصرف آنها منصرف میشویم. اما غلات ارگانیک با وجود درصد بالای کربوهیدرات، نه تنها میتواند در رژیم غذایی لاغری قرار بگیرد بلکه به عنوان یک عضو اصلی از آن استفاده میشود. غلات یک وعده غذایی کامل هستند. با مصرف آنها نیاز شما به مصرف برخی مواد حجیمتر رفع خواهدشد؛ بنابراین حجم معده افزایش پیدا نمیکند. با مصرف غلات ارگانیک، در ادامهی روز به سراغ میان وعدههای غیرارگانیک مانند کیک، بیسکوئیت و آبمیوههای مصنوعی نخواهید رفت. قند سادهی موجود در این مواد سبب ایجاد وابستگی شده و شما را ترغیب به مصرف بیشتر آنها خواهد کرد. بنابراین با مشورت پزشک خود و همچنین مطالعه در زمینه دستورات پخت متنوع غلات میتوانید به یک رژیم غذایی سالم دست پیدا کنید. خوردن روزانه 3 وعده 30 گرمی از غلات ارگانیک شاخص توده بدن و حجم چربی شکم را کاهش میدهد. توجه کنید که اگر غلات را هر روز مصرف میکنید اهمیت ارگانیک بودن آنها افزایش پیدا میکند زیرا در صورت مصرف انواع غیر ارگانیک غلات به صورت دائم، خود را در معرض خطر تجمع سموم و مشکلاتی از این دست قرار میدهید.
فواید غلات ارگانیک برای دیابت به صورت مستقیم و غیرمستقیم بررسی میشود. مصرف غلات ارگانیک به صورت سبوسدار میتواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را بسیار کاهش دهد. مصرف دو وعده به صورت روزانه را با مشورت پزشک خود در رژیم غذایی جای دهید. غلات سبوسدار به صورت مستقیم و از طریق محتوای فیبر جذب قند را کاهش داده و شما را از بالارفتن قند خون محافظت میکند. چاقی یکی از عوامل مهم ابتلا به بیماری دیابت است؛ فیبر موجود در غلات ارگانیک به حفظ تناسب اندام کمک میکند. مطالعات اخیر کاهش قندخون و افزایش پاسخدهی به انسولین را نشان دادهاند. دلیل این ارتباط را وجود منیزیم در غلات نیز دانستهاند؛ این ماده معدنی به متابولیز کربوهیدرات و پاسخ دهی به انسولین کمک میکند.
دست کم در 10 مقاله به ارتباط میان مصرف غلات ارگانیک سبوسدار و کاهش بیماری قلبی اشاره شده است. تاثیر حضور غلات ارگانیک در رژیم غذایی این افراد کاملا مشخص است؛ مصرف روزانه سه وعدهی 30 گرمی غلات خطر ابتلا به بیماری قلبی را تا 22% کاهش میدهد. در یک مطالعهی 10 ساله که بر روی 18هزار انگلیسی بزرگسال انجام شد دریافتند افرادی که حجم بیشتر کربوهیدرات دریافتیشان را غلات ارگانیک تشکیل داده است، 47% کمتر از باقی افراد به بیماری قلبی مبتلا شدند.
با آنالیز نتایج 6 آزمایش که برروی 250هزار نفر انجام شد، محققان دریافتند کسانی که بیشترین غلات ارگانیک فرآوری نشده را مصرف میکنند 14% کمتر از دیگران سکته مغزی را تجربه کردهاند. برخی ترکیبات موجود در غلات سبوس دار مانند فیبر، ویتامین K و آنتی اکسیدانها سبب کاهش سکته مغزی در افراد میشود.
غلات ارگانیک میتوانند التهاب را کاهش دهند. ریشه بسیاری از بیماریها التهابات درونی بدن است که اغلب از آنها بی خبریم. دست کم در 20 منبع معتبر ذکر شده که زنانی با مصرف غلات ارگانیک به صورت منظم کمتر دچار بیماریهای مرتبط با التهاب مانند بیماریهای قلبی، مشکلات گوارشی مانند التهاب روده، هموروئید یا پارکینسون، شدهاند.
در تحقیقاتی که طی 20 آزمایش انجام شد، ارتباط زیادی میان کاهش ابتلا به سرطان و مصرف غلات ارگانیک دیده نشد. از 20 مورد تنها 6 آزمایش ارتباط معنی داری بین این دو نشان دادند. در واقع میتوان گفت غلات سبوس دار با محتوای فیبر خود سبب تسهیل حرکات روده و کاهش التهاب آن و در نتیجه کاهش خطر ابتلا به سرطان میشود.
حتما نمیتوان ادعا کرد که مصرف غلات ارگانیک سبب افزایش طول عمر میشود، اما با فوایدی که در این بخش بیان کردیم، مصرف غلات ارگانیک اگر سبب افزایش طول عمر نشود دست کم کیفیت زندگی افراد را با کمک به حفظ سلامتی آنها بالا میبرد.
با وجود تمام فواید و خاصیتهایی که غلات ارگانیک دارند مصرف آنها برای بعضی افراد مشکلاتی ایجاد میکند و پیش از شروع مصرف باید با پزشک معالج خود مشورت کنند:
خرید غلات ارگانیک در تهران به راحتی انجام میشود. اما کیفیت خرید بسیار مهم است؛ تهیه موادغذایی ارگانیک دقت و حوصله بسیاری را میطلبد. فروشگاه مورد اعتماد خود را بیابید و به طور دائم از یک فروشگاه ثابت خرید کنید تا از کیفیت آن مطمئن باشید. از شما دعوت میکنیم خرید اینترنتی غلات ارگانیک را با بازار آنلاین به روز مارت تجربه کنید. در فروشگاه غلات ارگانیک میتوانید با توجه به نیاز خود طیف قیمت غلات ارگانیک را در محدوده دلخواه تنظیم کنید، مشخصات هر محصول را مطالعه کنید و از نظرات کابران پیشین بهره ببرید تا بهترین انتخاب را انجام دهید.