پسته ارگانیک محصولی است که منشا کاملاً طبیعی داشته و در فرآیند تولید آن از هیچ‌گونه ماده شیمیایی استفاده نمی‌شود. پسته یکی از آجیل‌های بسیار پرطرف‌دار و مغذی است که در ایران به صورت گسترده و در انواع مختلف کشت می‌شود. ما در این مقاله به بررسی خواص پسته، ارزش غذایی، فواید و هرآنچه که باید درباره پسته ارگانیک بدانید می‌پردازیم.
پسته ارگانیک و انواع آن
پسته درخت کوچکی است که برای اولین‌بار در خاورمیانه و آسیای میانه شناخته شده و در کشورهایی مانند ایران، سوریه، ترکمنستان و غرب افغانستان رشد کرده است. میوه این درخت یک خوراکی بسیار لذیذ و مغذی است. پسته همچنین در جنگل‌های وحشی در ناحیه شمال شرق ایران به ویژه مرز افغانستان و ترکمنستان کشت می‌شود. درخت پسته عمر بسیار طولانی دارد و تا 300 سال عمر می‌کند. درختان پسته از حدود سال هفتم تا دهم پس از کاشت، به محصول دهی قابل توجه می‌رسند. همچنین می‌تواند به صورت میانگین 50 کیلوگرم محصول را در یک دوره دو ساله تولید کند. درخت پسته یک گیاه بیابانی و مقاوم است و می‌تواند شوری خاک و دمای بالا را تحمل کند. به طور کلی پسته به دو گروه گرد و دراز تقسیم می‌شود. به طور سنتی، حدود 90 گونه پسته در ایران شناخته شده است که برخی از آن‌ها به صورت گسترده تولید و صادر می‌شوند.
محصولات ارگانیک چه محصولاتی هستند؟
محصول ارگانیک محصولی است که منشا کاملاً طبیعی داشته و در تولید آن از فرآیندهایی که باعث تغییر در ماهیت طبیعی مواد می‌شود استفاده نشده باشد. به عنوان مثال پسته ارگانیک پسته‌ای است که از اولین مرحله کشت تا مرحله بسته‌بندی، با هیچ ماده شیمیایی ترکیب نشده و تغییر ماهیت نداده است. برای کشت پسته ارگانیک از کودها و آفت‌کش‌های کاملاً طبیعی استفاده می‌شود. بنابر این از کودها، آفت‌کش‌ها و نگهدارنده‌های شیمیایی برای تهیه محصولات ارگانیک ستفاده نمی‌شود.
کشاورزی زیستی یا ارگانیک
کشاورزی زیستی گونه‌ای از کشاورزی است که در تولید و فرآوری محصولات از سموم، هورمون‌ها، دگرگونی‌ها و دست‌کاری‌های ژنتیکی استفاده نمی‌شود. همه مراحل این کشاورزی از تقویت زمین تا کاشت و برداشت، با استفاده از نهاده‌های طبیعی مانند کود زیستی، کمپوست‌ها، حشرات سودمند و… انجام می‌شود. کشاورزی ارگانیک سیستم تولیدی است که سلامت خاک، اکوسیستم‌ها و انسان را پایدار کرده و به تنوع زیستی و حفظ چرخه‌های سازگار با شرایط محیطی کمک می‌کند. نخستین دلیل مهم برای تهیه محصولات زیستی مانند پسته ارگانیک، وجود طعم بهتر و حفظ خواص پسته ارگانیک است. مطالعات نشان داده است که ارزش غذایی و ویتامین‌های محصولات زیستی و اصلاح نشده بسیار بیشتر از محصولات حاصل از سیستم صنعتی رایج است. دلیل دیگر تقاضای تولید محصولات ارگانیک، سازگاری زیست محیطی این محصولات و وارد کردن حداقل آسیب به محیط‌زیست و سیستم‌های طبیعی است.
کاشت پسته ارگانیک در دراز مدت باعث حاصلخیزی بیشتر خاک و احیای اکوسیستم‌ها می‌شود. اقداماتی که در کشاورزی زیستی انجام می‌شود شامل استفاده از کود سبز، شخم کم‌عمق، استفاده از بقایای گیاهی و دامی، تغذیه موجودات مفید خاکزی مانند کرم خاکی، استفاده از گیاهان پوششی و… است.
فواید پسته ارگانیک
پسته حاوی مقدار مناسبی فیبر، پروتئین، پتاسیم، زینک (روی) ، فسفر و منگنز است. پسته در میان تمام مغزها بیشترین میزان آنتی‌اکسیدان را دارد. به دلیل فواید بسیار زیاد این دانه، مصرف پسته ارگانیک برای کودکان بسیار توصیه می‌شود. در ادامه این مقاله مهم‌ترین خواص پسته ارگانیک برای سلامتی را با یکدیگر مرور می‌کنیم.
کمک به کاهش وزن
پسته حاوی فیبر بالا است. مصرف فیبر می‌تواند بدن را برای مدت زمان طولانی‌تری سیر نگه داشته و درنتیجه به کاهش وزن کمک کند. پسته ارگانیک همچنین اثرات مفیدی روی سطح تری‌گلیسیرین خون دارد. مطالعات نشان داده است که مصرف پسته ارگانیک می‌تواند در کاهش وزن بسیار مؤثر باشد. همچنین لیپید موجود در پسته به طور کامل توسط بدن جذب نمی‌شود و این امر باعث کاهش چربی بدن می‌شود.
کمک به سلامت روده‌ها
فیبر موجود در پسته به هضم و پیشگیری از یبوست کمک می‌کند. باکتری‌های روده فیبر را تخمیر کرده و اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه تولید می‌کنند که خواص مختلفی برای سلامتی دارند. این چربی‌ها از سرطان روده بزرگ پیشگیری کرده و سلامت کلی دستگاه گوارش را بهبود می‌بخشند. بوتیرات یک اسید چرب با زنجیره کوتاه و مفید است که مصرف آن تعداد باکتری‌های مفید موجود در روده را افزایش می‌دهد.
بوتیرات برای سلامت دستگاه گوارش و پیشگیری از بیماری به خصوص بیماری‌های عصبی بسیار مهم است. بوتیرات به میزان بسیار کم در بدن تولید می‌شود اما برای سلامتی حیاتی است. این ماده برای مقابله با التهاب بسیار مناسب است و خطر ابتلا به چندین بیماری مزمن را کاهش می‌دهد. افزایش دریافت فیبرهای غذایی راهی آسان برای افزایش تولید بوتیرات در رود است. بوتیرات عملکردهای زیادی در روده و بدن دارد. یکی از نقش‌های اساسی آن استفاده شدن به عنوان منبع اصلی انرژی برای سلول‌های پوششی روده است. درواقع بوتیرات تا 90 درصد کل انرژی مورد نیاز سلول‌های پوششی روده را تأمین می‌کند.
این سلول‌ها به این ماده نیاز دارند تا بتوانند عملکردهای مهم خود به ویژه حفظ یکپارچگی پوشش روده را انجام دهند. پوشش روده بسیار مهم است زیرا به عنوان سدی بین محیط روده و بقیه اعضای بدن عمل می‌کند. هنگامی‌که پوشش داخلی معده به طور مؤثر عمل کند، اجازه می‌دهد مواد مفید مانند ویتامین‌ها و مواد معدنی وارد جریان خون شده و به قسمت‌های مختلف بدن که به آن‌ها نیاز دارند راه پیدا کنند. همچنین این پوشش از ورود عوامل بیماری‌زا، سموم و ترکیبات مضر مواد غذایی که با ورود به خون افراد را بیمار می‌کنند، جلوگیری می‌کند.
کمک به سلامت قلب
پسته از طریق افزایش سطح چربی‌های مفید خون، به پیشگیری از بیماری‌های قلبی کمک می‌کند. علاوه‌براین پسته ارگانیک سطح کلسترول بد خون را کاهش داده و احتمال ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب را کم می‌کند. بیماری عروق کرونر قلب که به آن تنگی عروق کرونر قلب یا بیماری قلبی هم می‌گویند، یکی از رایج‌ترین بیماری‌های قلبی است. این بیماری قلبی در اثر اجتماع پلاکت‌ها در عروق به وجود می‌آید. به دنبال این اتفاق جریان خون مسدود شده و خطر حمله قلبی و سکته در افراد افزایش پیدا می‌کند.
به این مشکل تصلب شرائین نیز گفته می‌شود که باعث بسته شدن جریان خون می‌شود. عروق خونی در ابتدا نرم بوده و حالت کشسانی دارند، اما بر اثر تجمع پلاکت‌ها باریک و سفت شده و ورود جریان خون به آن مسدود می‌شود. به دنبال این اتفاق اکسیژن و مواد مغذی به خوبی به قلب نرسیده و قلب نمی‌تواند خون را پمپاژ کند.
کمک به کاهش فشار خون
پسته حاوی نوعی اسید آمینه به نام آرژینین است که در کاهش فشارخون موثر است. به طورکلی آجیل‌ها دارای آنتی‌اکسیدان هستند و قابلیت ارتجاعی رگ‌های خونی را بهبود می‌بخشند. علاوه‌بر آرژینین، پسته ارگانیک حاوی کلسیم، پتاسیم و منیزیم است که باعث تنظیم فشار خون می‌شوند. توجه داشته باشید که پسته خام دارای صفر تا دو میلی‌گرم سدیم در هر اونس هست اما پسته‌های بوداده حدود 121 میلی‌گرم سدیم دارند. مصرف سدیم موجب بالا رفتن فشارخون شده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش می‌دهد. به همین دلیل افرادی که از فشارخون بالا رنج می‌برند نباید در مصرف آجیل‌های بوداده مانند پسته زیاده‌روی کنند.
کمک به درمان دیابت
مطالعات نشان داده است که مصرف پسته باعث کاهش سطح گلوکز خون می‌شود. پسته همچنین سطح پپتید1 را افزایش می‌دهد. پپتید1 هورمونی است که سطح گلوکز را در افراد مبتلا به دیابت تنظیم می‌کند. پپتید یکی از مهم‌ترین هورمون‌های بدن است که پس از هضم غذا، باعث افزایش ترشح انسولین و تنظیم قند خون می‌شود. این هورمون همچنین قادر به مهار مرگ سلولی و افزایش تکثیر سلول‌های بتای پانکراس است. این ماده از دو طریق مستقیم و غیرمستقیم بر افزایش میزان انسولین و کاهش قند خون اثر می‌گذارد.
کمک به کاهش التهابات
ترکیبات موجود در پسته به کاهش التهابات کمک می‌کند. پسته غنی از اسیدهای چرب تک غیراشباع است. تحقیقات نشان داده است که اسیدهای چرب به بهبود بیماری‌های استرس اکسیداتیو مانند بیماری‌های قلبی_عروقی، بسیاری از بیماری‌های التهابی، انواع سرطان، کبد چرب، بیماری‌های روانی و… کمک می‌کند. این تأثیرات با فرآیندهای زیستی متفاوتی ازجمله تغییرات در ترکیب چربی غشای سلولی، تأثیر بر روی ژن، متابولیسم سلولی، انتقال پیام سلولی و… انجام می‌شود. مصرف اسیدهای چرب غیراشباع برای افرادی که در شرایط استرس و افسردگی قرار دارند ضروری بوده و یکی از چند مکمل دارویی است.
کمک به سلامت بینایی
پسته سرشار از لوتئین و زیگزانتین است که در قرنیه انسان یافت می‌شوند. مصرف کافی این آنتی‌اکسیدان‌ها از مشکلاتی مانند آب‌مروارید و تباهی لکه‌ی زرد در اثر افزایش سن پیشگیری می‌کند. پسته همچنین سرشار از زینک است که با قدرت بینایی رابطه مستقیم دارد.
لوتئین و زیگزانتین آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که به نام رنگدانه‌های ماکولا شناخته می‌شوند. این مواد مغذی در ماکولا بخش مرکزی شبکیه چشم متمرکز شده‌اند. شبکیه لایه‌ای از سلول‌های حساس به نور در پشت دیواره کره چشم است. لوتئین و زیگزانتین به عنوان یک ضدآفتاب طبیعی عمل می‌کنند. این مواد در محافظت از چشم‌ها در برابر نور آبی مضر مؤثر هستند.
کمک به بهبود عملکرد شناختی
پسته مانند بیشتر مغزها منبع خوبی از ویتامین است. ویتامین E خطر ابتلا به نوروپاتی محیطی را کاهش می‌دهد. از علائم این بیماری حساسیت شدید به لمس و ضعف عضلانی است. نوروپاتی محیطی می‌تواند در اثر صدمات ضربه‌ای، عفونت‌ها، مشکلات متابولیکی، دلایل ارثی و قرار گرفتن در معرض سموم ایجاد شود.
جلوگیری از پیری زودرس
پسته حاوی ویتامین E است. این ویتامین از پیری پوست بر اثر اشعه‌های مضر فرابنفش خورشید جلوگیری می‌کند. این مغز حاوی مس است که به تولید الاستین کمک می‌کند. الاستین دومین پروتئین مهم پوست بعد از کلاژن است. الاستین می‌تواند تا دو برابر کش بیاید. تابش نور خورشید به سطح پوست باعث تسریع تخریب و از بین رفتن حالت ارتجاعی آن می‌شود. همچنین با افزایش سن، میزان الاستین پوست کاهش پیدا کرده و پوست با قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم نور خورشید، آسیب‌های جدی می‌بیند.
خواص پسته ارگانیک در دوران بارداری
مواد مغذی موجود در پسته می‌تواند در دوران بارداری باعث رشد جنین شده و به سلامت مادر نیز کمک کند. پسته حاوی مقدار زیادی پروتئین است که برای رشد بافت‌های بدن جنین مناسب است و عضلات او را می‌سازد. مصرف پسته در دوران بارداری باعث می‌شود که وزن نوزاد کمتر از حد طبیعی نباشد. همچنین اسیدهای چرب اشباع‌نشده موجود در پسته، می‌تواند کلسترول بد را کاهش داده و میزان لیپیدهای موجود در بدن مادر را متعادل کند. پسته با پیشگیری از کم‌خونی و بهبود سیستم ایمنی بدن مادران باردار، مشکلات پس از زایمان را به حداقل می‌رساند. همچنین ویتامین‌های موجود در پسته خواص آنتی‌اکسیدانی ایجاد کرده و از عفونت‌های رایج در طول بارداری جلوگیری می‌کنند. بنابراین مصرف پسته ارگانیک به مادران باردار کمک می‌کند تا دوران بارداری و زایمان راحت‌تری داشته باشند. توجه داشته باشید که کیفیت پسته ارگانیک با نوع و نحوه تفت دادن آن رابطه مستقیم دارد. توصیه می‌شود که زنان باردار از مصرف پسته بوداده به دلیل نمک بالا خودداری کنند.
ارزش غذایی پسته ارگانیک
پسته ارگانیک حاوی مواد مغذی مانند انواع کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها، اسیدهای آمینه، چربی‌های مفید و فیبرهای رژیمی است. پسته همچنین غنی از مواد معدنی مانند پتاسیم، آهن، کلسیم، روی، مس و سدیم است. در 100 گرم مغز پسته 54 گرم چربی، 130 میلی‌گرم کلسیم، 500 میلی‌گرم فسفر، 8 میلی‌گرم آهن، 15 گرم مواد نشاسته‌ای، 5 گرم آب، 20 گرم پروتئین و 950 میلی‌گرم پتاسیم وجود دارد.
کاشت و پرورش پسته ارگانیک
پرورش پسته در ایران به صورت گسترده انجام می‌شود. برخلاف تصور عموم، پرورش پسته کار مشکل و سختی نیست و در صورت رعایت برخی نکات مهم، می‌تواند محصول مناسب را تولید کند. مهم‌ترین نکته در پرورش پسته، بلند مدت بودن دوره رشد آن است. مکان‌های بیابانی و نیمه‌خشک مناطق ایده‌آلی برای پرورش پسته ارگانیک هستند. پسته معمولاً در دمای بیشتر از 37 درجه سانتی‌گراد بیشترین باردهی را دارد.
برای کاشت پسته از نهال و دانه پسته استفاده می‌شود. درخت‌های پسته برای باردهی احتیاج به جفت بودن دارند. به‌ازای هر 15 درخت ماده، کاشتن یک درخت نر الزامی است. پرورش پسته نیاز به خاک مغذی دارد. به همین دلیل توجه کنید که میزان اسیدی یا بازی بودن خاک بسیار مهم است. کشاورزان نهال‌های سه یا چهار ساله را از گلدان به خاک منتقل می‌کنند. زمان مناسب برای انتقال نهال پسته، فصل پاییز یا بهار است. درخت پسته با مناطقی که آب فراوان ندارند کنار آمده و نیاز به آبیاری مداوم ندارد. همچنین بهترین زمان برای کوددهی درخت پسته، فصل بهار است. فصل برداشت پسته ارگانیک معمولاً از اوایل شهریورماه شروع شده و تا اواخر مهرماه ادامه دارد.
خواص پسته ارگانیک در طب سنتی
مغز پسته به علت داشتن آهن بالا، بسیار خون‌ساز است و مصرف آن به افرادی که مبتلا به کم‌خونی هستند توصیه می‌شود. تقویت مغز و ذهن، بازکردن مجاری کبد، آرامش قلب و اعصاب، تقویت معده، تسکین سرفه و درمان اختلالات گوارشی از جمله خاصیت‌های پسته از دیدگاه طب سنتی هستند. طبع پسته ارگانیک گرم و خشک است. این محصول حاوی مقدار زیادی پروتئین گیاهی، مواد نشاسته‌ای و مواد معدنی است که بسیاری از نیازهای بدن را تامین می‌کنند. برخی از متخصصین طب سنتی پوست سبز پسته تازه را برای درمان برخی از بیماری‌ها و التیام زخم‌های داخل دهان مناسب می‌دانند. همچنین پوست پسته تازه آرام‌بخش و تسکین‌دهنده معده است.
مضرات مصرف پسته
پسته حاوی فروکتوز است که در صورت مصرف زیاد، باعث ایجاد مشکلات گوارشی مانند یبوست، نفخ و درد شکم می‌شود. آجیل‌های بوداده مانند پسته روکش نمک دارند و می‌تواند باعث افزایش فشارخون شوند. همچنین ترکیبی شیمیایی در پسته وجود دارد که باعث ایجاد برخی حساسیت‌ها مانند خارش‌های پوستی، تنگی نفس، درد شکم و حالت تهوع می‌شود.
خرید پسته ارگانیک
با توجه به فواید این محصول، می‌توانید برای خرید اینترنتی پسته ارگانیک در تهران، به بازار آنلاین به روز مارت مراجعه کنید. به روز مارت امکان مقایسه و مشاهده قیمت پسته ارگانیک را برای مشتریان فراهم کرده است. برای تهیه پسته ارگانیک کافیست سفارش خود را در به روز مارت ثبت کرده و آن را در کمترین زمان ممکن از فروشندگان معتبر دریافت کنید.
روش بو دادن پسته ارگانیک در منزل
پسته میوه‌ای خوشمزه و سرشار از مواد مغذی است. پسته به صورت خام یا بوداده با ترکیب با چاشنی‌هایی مانند نمک و زعفران تولید می‌شود. پسته‌ها را برای بهبود طعم، عطر و ایجاد بافت تردتر تفت می‌دهند. نگهداری از پسته ارگانیک تفت داده شده و خشک راحت‌تر از نوع تازه و تر آن است. در این بخش از مقاله روش بو دادن پسته ارگانیک را توضیح می‌دهیم.
مواد لازم
پسته: نیم کیلوگرم
نمک: یک تا دو قاشق غذاخوری
آب: یک لیوان
آبغوره، آب‌لیمو یا سرکه: یک تا دو قاشق چای‌خوری
زعفران دم‌کرده: به میزان دلخواه
روش تهیه
برای بو دادن پسته ارگانیک، آن را از شب قبل خیس کنید. به میزان یک یا دو قاشق غذاخوری نمک را در یک لیوان آب حل کنید. پسته‌ها را آبکش کنید و درون ماهیتابه یا قابلمه بریزید. سعی کنید از ظرفی استفاده کنید که دیواره بلند داشته باشد. محلول آب و نمک را به پسته‌ها اضافه کنید. حرارت زیر ظرف را ملایم کرده و پسته‌ها را به‌طور مرتب تفت دهید تا آب نمک خشک شود. برای خوش‌طعم و خوش‌رنگ شدن پسته‌ها، آب‌لیمو و سرکه را به زعفران اضافه کنید و روی پسته‌ها بریزید. پسته‌ها را کمی هم بزنید و سپس اجاق گاز را خاموش کنید. پسته‌ها را در سینی بریزید و اجازه دهید تا کاملاً خشک شوند. پسته‌ها را می‌توانید با روغن نیز تفت دهید. بهتر است از روغن با مقاومت حرارتی بالا استفاده کنید.