ظرف یکبار مصرف

ظرف یکبار مصرف از جنس پلاستیک، کاغذ یا مقوا در اشکال لیوان، بشقاب، ظرف میوه و... روانه بازار می‌شود. با ورود ظروف یکبار مصرف به بازار، فرآیند شستشوی ظروف حذف شده و در زمان و منابع انرژی صرفه جویی می‌شود. به علاوه استفاده از طراحی‌های زیبا و شیک، سبب شده تا ظروف یکبار مصرف به مهمانی‌ها و مجالس راه پیدا کنند. در همین زمینه سادگی و کارآمدی این ظروف سبب شده تا در چند سال اخیر، استفاده از ظروف یکبار مصرف برای نذری دادن رواج پیدا کند. در ادامه به بیان نحوه تولید ظرف یکبار مصرف و انواع آن پرداخته و به چند سوال متداول در مورد استفاده از آن‌ها پاسخ خواهیم داد.

تولید ظرف یکبار مصرف

می‌توان گفت در اغلب موارد، پلاستیک‌ها نقش اصلی را در ترکیبات ظرف یکبار مصرف ایفا می‌کنند. پلیمرها ماده اصلی پلاستیک به شمار می‌روند که خود از مونومرهای شیمیایی به دست می‌آیند. پلیمرها برخلاف مونومرها، برای سلامتی انسان خطری نداشته و به آن آسیبی نمی‌رسانند. البته در نظر داشته باشید در صورتی که قواعد و اصول استاندارد در تولید پلاستیک رعایت نشود، مقداری مونومر در آن باقی مانده و سلامت مصرف کننده را تهدید خواهد کرد. به همین دلیل توصیه می‌شود تولیدکنندگان در انتخاب پلاستیک مصرفی خود با نهایت دقت عمل کرده و از هر پلاستیکی استفاده نکنند.

در مرحله اول تولید، مواد اولیه پلاستیکی درون دستگاهی به نام اکسترودر ذوب شده و به یک ورق نازک و گرم تبدیل می‌شود. در مرحله بعد ورق پلاستیکی پیش از آنکه کاملاً سرد شود، در دستگاه پرس قرار گرفته و به ضخامت دلخواه می‌رسد. در مرحله پایانی ورق وارد قالب مورد نظر شده و انواع ظروف یکبار مصرف شکل می‌گیرند. البته در نظر داشته باشید که روش بیان شده از ابتدائی‌ترین شیوه‌های تولید این ظروف بوده و امروزه با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته، ظروف یکبار مصرف با استانداردها و کیفیت بالایی تولید می‌شود.

نظارت بر کیفیت ظرف یکبار مصرف

به صورت کلی می‌توان بیان کرد تشخیص مواد پلاستیکی غیر استاندارد توسط مردم عادی، کار دشواری خواهد بود. به علاوه استفاده از پلیمرهای غیر مجاز برای بسته بندی مواد غذایی، موجب نگرانی مصرف کنندگان شده است. در این راستا مقامات بهداشتی سعی کرده‌اند تا با جداسازی کارخانه‌های تولید کننده ظرف یکبار مصرف از دیگر تولیدکنندگان قطعات پلاستیکی، بر سلامت این ظروف نظارت کنند. همچنین امروزه تمامی تولید کنندگان ظرف یکبار مصرف موظف به دریافت پروانه ساخت خواهند بود. به صورت کلی در سراسر کشورهای پیشرفته، متخصصینی بر روند تولید ظروف یکبار مصرف نظارت کرده و فرآیند بهداشت و کیفیت آن را تحت نظر دارند.

انواع ظرف یکبار مصرف

ظرف یکبار مصرف را می‌توان با توجه به جنس مواد اولیه و مدل‌های آن دسته بندی کرد. شما می‌توانید با در نظر گرفتن کاربرد ظرف یکبار مصرف، نوع مناسب آن را از لحاظ جنس و مدل انتخاب کنید.

انواع ظروف یکبار مصرف بر اساس جنس مواد اولیه

در این قسمت با توجه به ماده اولیه و تشکیل دهنده ظروف یکبار مصرف، آن‌ها را طبقه بندی کرده‌ایم.

ظرف یکبار مصرف گیاهی

ظروف یکبار مصرف با حذف مواد شیمیایی مضر، گزینه‌ سالم‌تری به حساب می‌آیند. همچنین ظروف یکبار مصرف گیاهی از پلیمرهای گیاهی ضعیفی تولید می‌شوند که قابلیت تجزیه پذیری دارند. به صورت کلی، این پلیمر گیاهی از نشاسته ذرت، سیب زمینی و گندم به دست می‌آید که فرآیند تجزیه شدن کوتاه‌تری را به خود اختصاص داده‌ است. از مزیت‌های استفاده از ظرف یکبار مصرف گیاهی، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ظرف یکبار مصرف گیاهی به آسانی درون انبار نگهداری شده و با گذشت زمان آسیبی نخواهد دید.
• ظرف یکبار مصرف گیاهی قابل استفاده برای غذاهای گرم بوده و هیچ خطری مصرف کننده را تهدید نمی‌کند.

ظرف یکبار مصرف کاغذی

در تولید این ظروف از پلیمرهای کاغذی استفاده شده که قابلیت تجزیه پذیری دارند. این مواد به محیط زیست آسیب کمتری وارد می‌کنند. البته مواد اولیه ظرف یکبار مصرف گیاهی، در کشور قابل تولید نبوده و باید به واسطه کشورهای دیگر تهیه شود. کاربرد این ظروف بیشتر در بستنی‌ فروشی‌ها، کافی شاپ‌ها و رستوران‌ها است. البته قابلیت چاپ لوگو بر ظروف یکبار مصرف کاغذی نیز یکی از مهم‌ترین دلایل انتخاب آن توسط فروشندگان به شمار می‌رود. در نظر داشته باشید که این ظرف برای عرضه لبنیات مناسب نیست.  

ظرف یکبار مصرف آلومینیومی

ظرف یکبار مصرف آلومینیومی از جدیدترین ظروف یکبار مصرف به شمار می‌رود که قابلیت‌ها و مزیت‌های فراوانی به همراه آورده است.

به دلیل خنثی بودن آلومینیوم، این ظروف با ماده غذایی ترکیب نشده و به خاصیت آن صدمه‌ای وارد نمی‌کنند. همچنین طعم و عطر غذا به همان صورت اولیه باقی می‌ماند. این ظروف وزن بسیار اندکی نیز دارند. به همین دلیل بهترین گزینه برای حمل و نقل مواد غذایی به شمار می‌روند.

آلومینیوم به خوبی عایق گرما بوده و به همین دلیل غذایی که در ظروف آلومینیومی نگهداری می‌شود، به مدت طولانی‌تری گرم باقی خواهد ماند. همچنین شما می‌توانید این ظروف را با خیال راحت درون مایکروفر و فر نیز قرار دهید. ظروف آلومینیومی نسبت به سایر ظروف یکبار مصرف، آسان‌تر بازیافت می‌شوند.

ظرف یکبار مصرف پلاستیکی

ظرف یکبار مصرف پلاستیکی از متداول‌ترین ظروف یکبار مصرف به شمار می‌رود و برای نگهداری غذاهای سرد بهترین گزینه است. تولیدکنندگان انواع غذاهای پروتئینی و خشکبار و شیرینی، محصولات خود را در این ظروف به دست مصرف کنندگان می‌رسانند. همچنین این ظروف در دو مدل ظرف یکبار مصرف شفاف و غیرشفاف تولید می‌شوند. از مزیت‌های این ظروف می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:

• مواد غذایی درون ظروف یکبار مصرف پلاستیکی به مدت طولانی‌تری سالم و تازه باقی می‌ماند.
• استفاده از این ظروف، طعم و عطر غذا را دگرگون نمی‌کند.
• استحکام مواد اولیه پلاستیکی موجب شده تا ساخت قاشق، چنگال و چاقوی یکبار مصرف نیز میسر شود. امروزه بسیاری از رستوران‌ها و فست فودها، برای ارائه خدمات بهتر از قاشق و چنگال یکبار مصرف استفاده می‌کنند.

ظرف یکبار مصرف فومی

در تولید ظرف یکبار مصرف فومی، از پلی استایرن استفاده شده که کیفیت‌های متمایزی را به ارمغان آورده است.

• پلی استایرن وزن بسیار اندکی دارد. همین امر این ظروف را به بهترین گزینه برای حمل و نقل مواد غذایی تبدیل کرده است.
• ظروف یکبار مصرف فومی در مقابل گرما عایق بوده و به همین دلیل زمان نگهداری مواد غذایی را افزایش می‌دهد. همچنین این ظروف مناسب‌ترین گزینه برای سرو غذای نذری به شمار می‌روند.
• ویژگی خاص این ظروف خاصیت ضربه ‌گیری آن‌هاست. به همین دلیل از ظروف یکبار مصرف فومی می‌توان در نگهداری شیرینی و کیک استفاده کرد.

انواع ظرف یکبار مصرف غذا بر اساس شکل ظاهری و طرح

امروزه استفاده از قالب‌های متنوع موجب شده تا انواع ظروف یکبار مصرف مجلسی، شفاف و فانتزی تولید شده و این ظروف به گزینه مناسبی برای محافل مختلف تبدیل شود.

دیس و بشقاب یکبار مصرف

دیس و بشقاب یکبار مصرف بهترین گزینه برای پذیرایی از مهمان در خارج از منزل به شمار می‌رود. استفاده از ظرف یکبار مصرف برای مهمانی، موجب شده تا علاوه بر حمل و نقل آسان، در مسائل بهداشتی هم تاثیرات مثبتی را شاهد باشیم. به تازگی مجموعه ظروف مخصوص میوه‌ خوری وارد بازار شده است که چاقو و چنگال میوه‌ خوری را نیز در اختیار شما قرار می‌دهد.

لیوان یکبار مصرف

لیوان‌های یکبار مصرف باید مطابق با نوشیدنی مورد نظر انتخاب شوند. همانطور که لیوان‌های یکبار مصرف جذاب را در کافی شاپ‌ها مشاهده کرده‌اید، بهترین گزینه برای نوشیدنی‌های گرم، لیوان‌های کاغذی هستند. انتخاب لیوان یکبار مصرف پلاستیکی و شفاف نیز برای نوشیدنی‌های سرد همچون آبمیوه مناسب خواهد بود.

ظرف یکبار مصرف درب دار

جنس ظروف یکبار مصرف در‌دار متناسب با نیاز مصرف کننده متفاوت است. برای سرو غذای گرم یا نذری، می‌توانید از ظروف یکبار مصرف آلومینیومی در‌دار استفاده کنید. امروزه ظرف یکبار مصرف پلاستیکی و در‌دار نیز تولید می‌شود که در دو نمونه شفاف و غیرشفاف در دسترس خواهد بود. این ظروف برای سرو شیرینی و میوه نیز مناسب خواهد بود.

ظرف یکبار مصرف باکسی

مناسب‌ترین گزینه برای بسته‌ بندی یک وعده غذایی کامل، ظروف یکبار مصرف باکسی است. سایز این باکس‌ها متناسب با وعده غذایی تولید شده و متنوع است. در حال حاضر برای پذیرایی وعده صبحانه، نهار، عصرانه و شام، ابعاد متنوعی از ظروف یکبار مصرف باکسی ارائه شده است.

توصیه‌های بهداشتی در استفاده از ظروف یکبارمصرف

پیش از هرچیز در نظر داشته باشید که غذا نباید بیشتر از دو ساعت در ظروف یکبار مصرف باقی بماند. همچنین نور و حرارت آفتاب باعث آزاد شدن ترکیبات خطرناکی در ظرف‌های یکبار مصرف می‌شود. این ترکیبات احتمال ابتلا به سرطان‌ را در مصرف‌کنندگان افزایش می‌دهد. متأسفانه اغلب مردم از خطرات و موارد استفاده ظروف یکبار مصرف بی‌اطلاع هستند. به‌ همین دلیل باید موارد ایمنی به صورت اتیکت بر ظروف یکبار مصرف حک شده و به آن‌ها توجه شود. در ادامه معنای این علامت‌ها را بیان خواهیم کرد.

همچنین در استفاده از ظرف یکبار مصرف توجه داشته باشید که از ظروف پلاستیکی و شفاف برای غذاها و نوشیدنی‌های سرد و از لیوان‌های کاغذی یا مقوایی (سلولوزی) برای نوشیدن مایعات داغ مثل چای استفاده شود. به همین صورت ظروف یکبار مصرف سفید و فرم‌دار،  برای مواد غذایی گرم و سرد (با دمای پایین حدود ۶۵ درجه سانتی‌گراد) که مرطوب نیز هستند، مناسب خواهند بود.

 در هنگام خرید ظروف یکبار مصرف، به مجوز ساخت و نشان وزارت بهداشت توجه کنید. همچنین توجه داشته باشید که استفاده مکرر از بطری‌های آب ‌معدنی و نوشابه، عوارض زیادی به بار می‌آورد. در حد امکان ظروف یکبار مصرف پلاستیکی را از مراکز معتبر تهیه کنید. در این صورت می‌توان از کیفیت مواد اولیه ظرف یکبار مصرف اطمینان حاصل کرد. در پایان توجه داشته باشید که انواع ظرف یکبار مصرف قابل بازیافت بوده و نباید به همراه زباله تر جمع‌آوری شود.

مزایا و معایب ظروف یکبار مصرف

از مزایای استفاده از ظرف یکبار مصرف می‌توان به صرفه جویی در وقت و هزینه اشاره کرد. به دنبال همین امر، میزان استفاده از منابع آبی کاهش یافته و از منابع انرژی حفاظت خواهد شد. تولید ظروف یکبار مصرف صرفه اقتصادی بیشتری نسبت به نمونه‌‌‌های چینی و سرامیکی دارد. همچنین طرح‌ پذیری این ظروف موجب شده است تا محصول نهایی در طرح‌ها و رنگ‌های متفاوتی به بازار عرضه شود.

اما باید در نظر داشت که استفاده از ظروف یکبار مصرف به صورت مداوم، معایب زیان ‌باری برای بدن مصرف کننده و محیط زیست به همراه دارد. از مهم‌ترین معایب آن می‌توان به آسیبی اشاره کرد که به محیط زیست وارد می‌شود. همچنین با رها و انباشته شدن این ظروف در پارک‌های جنگلی، سواحل و کنار جاده‌ها، مناظر طبیعی مخدوش شده و دنبال آن صنعت گردشگری منطقه دچار آسیب می‌شود.

به علاوه استفاده مکرر از ظرف یکبار مصرف، موجب انتقال یافتن مواد مضری همچون مونومرها به بدن مصرف کننده می‌شود که سلامت وی را مورد تهدید قرار خواهد داد. همچنین این ظروف تنها در شرایط مشخصی قابل استفاده بوده و نیازهای متنوع مصرف کننده را برآورده نمی‌کند. برای مثال نمی‌توان از ظرف یکبار مصرف در ماکرویوو استفاده کرد.

سوالات متداول در مورد ظرف یکبار مصرف

مصرف کنندگان ظروف یکبار مصرف، همواره نگرانی‌‌های متعددی در مورد استفاده از این ظروف ابراز کرده‌اند که در ادامه به متداول‌ترین سوالات در این زمینه پاسخ خواهیم داد.

آیا می‌توان از ظروف یکبار مصرف چندین دفعه استفاده کرد؟

توصیه می‌کنیم از ظروف یکبار مصرف، بیش از یک دفعه استفاده نشود. علت آن ایجاد شیارهای کوچک و غیرقابل رویتی بر سطح این ظروف بوده که موجب نفوذ ذرات غذا در آن و فاسد شدن می‌شود. به همین دلیل استفاده مجدد از ظروف یکبار مصرف، موجب تضعیف و بروز عفونت در سیستم گوارشی شخص می‌شود. همچنین استفاده مکرر از بطری، موجب آزاد شدن مولکول‌های آلی و ورود آن‌ها به آب شده و این امر احتمال ابتلا به انواع سرطان را افزایش می‌دهد.

آیا می‌توان ظروف یکبار مصرف را داخل ماکروویو قرار داد؟

ظروف یکبار مصرف پلاستیکی قابلیت قرار گرفتن در معرض حرارت را نداشته و توصیه می‌شود از این ظروف در ماکرویوو استفاده نشود. در نظر داشته باشید که با قرار گرفتن غذا و ظرف پلاستیکی در ماکرویوو، پلاستیک با روغن غذا ترکیب شده و سمی به نام دیوکسین تولید می‌شود.

به علاوه در طول فرآیند تولید ظروف یکبار مصرف پلاستیکی، مقداری مونومر باقی می‌ماند که به همراه غذا مصرف شده و در بدن تجمع پیدا می‌کند. در طول زمان میزان این ماده در بدن افزایش یافته و موجب بروز بیماری‌های مختلفی خواهد شد. همچنین در نظر داشته باشید که غذای گرم نباید بیش از دو ساعت درون ظرف یکبار مصرف قرار گیرد.

امروزه ظروف یکبار مصرفی با شعار «قابل استفاده در مایکرویوو» به بازار عرضه شده که می‌توانند تأثیر حرارت بر روی ظروف یکبار مصرف را کاهش دهند. البته همچنان مطالعات در مورد سلامت این ظروف ادامه دارد.

بهترین گزینه برای استفاده از ظرف یکبار مصرف کدام است؟

در حال حاضر بهترین نوع ظروف یکبار مصرف، ظروف یکبار مصرف گیاهی هستند. این ظروف تجزیه پذیر بوده و حدود 91 درصد آن، پس از شش ماه به طبیعت باز می‌گردد. این در صورتی است که انواع دیگر ظروف یکبار مصرف، حدود 300 تا 500 سال برای تجزیه شدن زمان نیاز دارند. علی رغم اینکه برای خرید ظروف یکبار مصرف گیاهی باید هزینه بیشتری پرداخت کنید، در نظر داشته باشید که این ظروف فاقد مواد شیمیایی و سمی بوده و حتی در مواردی قابل خوردن نیز هستند. این ظروف هیچ تفاوت ظاهری با دیگر ظروف یکبار مصرف پلاستیکی نداشته و قابلیت آن را دارد تا دمای 20 تا 100 درجه را تحمل کرده و حتی در ماکرویوو نیز قرار بگیرد.

خرید ظرف یکبار مصرف 

به منظور خرید اینترنتی ظرف یکبار مصرف در تهران، شما می‌توانید به بازار آنلاین به روز مارت مراجعه کرده و ضمن مشاهده انواع جنس‌ها، طرح‌ها و اندازه‌های این محصول، از قیمت ظروف یکبار مصرف آگاهی یابید. همچنین با خرید از سایت به روز مارت، قادر خواهید بود خرید خود را به صورت غیر حضوری و بی‌واسطه، از معتبرترین فروشندگان این محصول دریافت کنید.

علامت‌ها و عددهای موجود بر ظروف یکبار مصرف به چه معنا  هستند؟

مقامات بهداشتی به صورت مکرر در خصوص توجه به نشان‌های ظروف یکبار مصرف هشدار داده‌اند. توجه داشته باشید که ظروف پلاستیکی و بطری‌های آب آشامیدنی، دارای نشانه‌های بازیافتی هستند که در قسمت انتهایی آن‌ها حک شده است. این نشان‌ها حاوی اعدادی از یک تا هفت هستند که داخل یک مثلث جای گرفته‌اند. هرکدام از این اعداد نشان دهنده میزان خطر ظرف یکبار مصرف برای طبیعت و انسان است. به عبارت دیگر برخی از این ظروف نسبت‌ به دیگری سالم‌تر هستند. به صورتی که هرچه عدد حک شده کوچکتر باشد ظرف سالم‌تر خواهد بود.

به صورت کلی شماره یک روی ظروف عموماً شفاف قرار گرفته و برای تولید بطری‌های نوشابه و آب از آن استفاده می‌شود. ظروف با شماره یک به میزان مناسبی قابل بازیافت خواهند بود. شماره دو نیز به ظروف مات اشاره دارد و بیانگر این است که این ظروف قابل بازیافت هستند. ظروف یکبار مصرف گروه یک و دو، در دسته بندی ایمن و سالم قرار گرفته و خطر کمتری برای مصرف‌ کننده به ‌همراه دارد. بنابراین بهتر آن است که از ظروف یکبار مصرفی استفاده کنید که عدد یک یا دو بر روی آن حک شده باشد. توجه داشته باشید با قرار گرفتن عدد بین سه تا شش، احتمال آزاد شدن مولکول‌های ظرف بیشتر بوده و امکان مسمومیت غذا به وجود می‌آید.

همچنین بر روی ظروف یکبار مصرف حروف لاتینی حک می‌شود که مخففی از ترکیبات شیمیایی ظرف بوده و کاربرد ظرف را مشخص می‌کند.