پاک کننده یک ماده شیمیایی حاوی اسیدهای مختلف است که برای نظافت سطوح و اجسام مختلف استفاده می‌شود. این مواد شیمیایی کاربردهای فراوان و انواع مختلفی دارند. در این مقاله به معرفی انواع پاک کننده، قدرت، کیفیت، نحوه استفاده از آن‌ها و موارد این‌چنینی می‌پردازیم.
انواع پاک کننده
در واقع هرچیزی که برای پاک کردن زمین، سطوح مختلف، لباس، ظرف و… استفاده شود، پاک کننده نام دارد. اولین مایع شوینده تاریخ، صابون است که قدمت کشف آن حدود 2000 سال قبل است. به صورت کلی شوینده‌ها شامل صابون‌ها، شامپوها، پودرهای شستشوی لباس، سفیدکننده ها و جرم گیرها است. پاک کننده‌ها براساس ترکیبات و کاربرد به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در این بخش از مقاله، لیست مواد شوینده و پاک کننده مورد نیاز خانه را ارائه داده و به معرفی برخی از پرکاربردترین محصولات آن می‌پردازیم.
صابون
صابون از واکنش بین چربی و روغن به دست می‌آید. کیفیت پاک‌کنندگی این محصول به نوع روغنی که در آن استفاده می‌شود بستگی دارد. صابون‌ها به دو دسته مایع و جامد تقسیم می‌شوند. پس از استفاده از صابون‌ها، استفاده از مواد نرم کننده ضروری است.
شامپو
شامپو شوینده‌ای است که از برخی نرم‌کننده‌ها و اسیدهای کم‌ضرر برای پوست ساخته می‌شوند. شامپوها انواع مختلفی داشته و دارای خواص درمانی متفاوتی هستند. پیش از پیدایش شامپوها، افراد سر خود را با سدر و کتیرا می‌شستند.
پودر شستشوی لباس
پودرهای شستشوی لباس معمولاً از برخی آنزیم‌های فعال پاک کننده تولید می‌شوند. همچنین این شوینده‌ها حاوی انواع مواد کف‌ساز و اسانس‌های مختلف نیز هستند. در بعضی موارد از مایع‌های لباس‌شویی به جای پودرهای شستشو استفاده می‌شود.
اسپری پاک کننده سطوح
اسپری پاک کننده سطوح، سخت‌ترین لکه‌های کاشی‌های آشپزخانه را از بین می‌برد. علاوه بر کاشی‌ها، سطح اجاق‌گاز نیز به دلیل لکه‌های چرب حاصل از پخت و پز نیاز به نظافت دارد. تمیز کردن این لکه‌ها یکی از سخت‌ترین بخش‌های نظافت است که باید حداقل چند بار در هفته انجام شود. این اسپری پاک کننده با فرمولاسیون خاص خود در از بین بردن لکه‌های چربی، عملکردی قوی دارد.
مایع تمیز کننده، جرم‌گیر و پولیش سطوح استیل
این محصول بسیار قدرتمند در زمینه پولیش و تمیز کردن فلزات، برای اولین بار در کشور آلمان تولید شده است. این محصول فرمولی پیشرفته از ترکیب مواد شیمیایی فعال است که کلیه سطوح فلزات مانند مس، برنج و برنز، آلومینیوم و استیل را در کمترین زمان پاک و به طور چشمگیری براق می‌کند. این پاک کننده یک پاک کننده چربی بسیار قوی است و برای نظافت تمام سطوح فلزی آشپزخانه مانند هود، سینک و… نیز استفاده می‌شود.
مایع سفیدکننده سطوح
این محصول یک مایع بسیار رقیق و حاوی اسیدهای پاک کننده است. قدرت مواد پاک کننده موجود در این محلول بسیار بالاتر از سایر شوینده‌ها است. این محصول علاوه بر سفید کردن، تمامی میکروب‌ها را کشته و لکه‌ها را پاک می‌کند تا محیط کاملا درخشان و عاری از آلودگی شود.
درپوش بطری‌های سفید کننده معمولاً یک پیمانه 15 میلی لیتری است که در کنترل میزان استفاده از سفیدکننده نقش مهمی دارد. برای شستشوی آشپزخانه مقدار مناسبی از محلول را روی سینک یا دیگر سطوح آشپزخانه بریزید. سپس در صورت لزوم با یک تکه اسفنج آن را به صورت کف درآورید. بعد از گذشت پنج دقیقه، سطح موردنظر را با آب بشویید. همچنین برای از بین بردن جرم ظروف، می‌توان مقداری از محلول را روی آن‌ها ریخته و سپس با آب بشویید. توجه داشته باشید که از این محصول به صورت مستقیم روی سطوح مرمر، لعابی، آلومینیوم، چوب‌های رنگ‌شده و فلز آبکاری شده استفاده نکنید.
اسپری پاک کننده و لکه بر شیرآلات و سینک ظرفشویی
لکه‌های سفید آب و رسوبات روی شیرآلات، از معضلات مهم نظافت آشپزخانه هستند. این لکه‌ها ظاهری نامناسب به شیرآلات داده و آن‌ها را کثیف و فرسوده نشان می‌دهند. برای پاک کردن این رسوبات می‌توانید از اسپری پاک کننده شیرآلات و سینک استفاده کنید. این اسپری تاثیر فوری داشته و احتیاج به زمان طولانی برای تمیز کردن وجود ندارد.
پاک کننده چوب، MDF و کابینت
این محصول با استفاده از تکنولوژی نانو و به صورت تخصصی، برای پاک کردن انواع لکه‌های سطوح چوبی و براق کردن آن‌ها تولید می‌شود. محلول‌های پاک کننده سطوح چوبی معمولا حاوی مقداری واکس چوب نیز هستند. واکس چوب موجود در این محصولات باعث صیقلی شدن سطوح می‌شود. توجه داشته باشید که پس از استفاده از این اسپری، آن را سریعاً از سطح چوب پاک کنید تا آسیبی به بافت چوب وارد نشود.
کرم تمیزکننده سطوح
در آشپزخانه معمولاً اجاق‌گاز، دیوارهای مجاور آن و کف آشپزخانه طی چند روز روغنی و چسبناک می‌شوند. به همین دلیل این سطوح باید در فواصل زمانی کوتاه با شوینده مناسب و دارای قدرت پاک‌کنندگی بالا تمیز شوند. کرم تمیز کننده سطوح یک پاک کننده فوق‌العاده قوی برای سطوح چرب و روغنی است که معمولاً رایحه ملایمی دارد. این کرم انواع لکه‌های چربی و آثار باقی‌مانده از مواد غذایی را از روی انواع سطوح فلزی، ظروف مسی و آبکاری شده و... پاک می‌کند. این کرم قابلیت استفاده بر روی سطوح کوچک مانند گاز، کابینت، ظروف لعابی و سرامیکی و سینک ظرفشویی را داشته و برای از بین بردن سخت‌ترین لکه‌ها، رسوبات و زنگ‌زدگی ها به کار می‌رود. یکی از معایب استفاده از پاک کننده‌های قوی، آسیب‌رساندن آن‌ها به پوست است. معمولاً کرم‌های پاک کننده، کاملاً سازگار با پوست تولید شده و ضرر محصولات پاک کننده دیگر را ندارند.
مایع تمیز کننده سنگ و سرامیک
برای راحتی بیشتر در تمیز کردن آشپزخانه، سطح دیوارها و محیط، از سنگ و سرامیک پوشیده می‌شود. برای نظافت سنگ و سرامیک در آشپزخانه، معمولاً از محلول‌های اسیدی استفاده می‌شود. بیشتر این مواد شوینده بی‌نیاز از آب بوده و در لحظه سطوح را تمیز می‌کنند.
ژل تمیز کننده گاز، مایکروفر و باربیکیو
پاک کننده‌های گاز، مایکروفر و باربکیو، با استفاده از علم روز و تکنولوژی نانو به صورت تخصصی جهت پاک کردن چربی‌های بسیار غلیظ، لکه‌های سخت و کثیفی‌های قدیمی روی سطوح طراحی شده‌اند. همچنین استفاده از این محصول باعث محافظت و براق شدن سطوح می‌شود. از این محصول برای پاک کردن سطوح اجاق گازهای شیشه‌ای نیز استفاده شده و باعث ایجاد خط و خش روی آن نمی‌شود. با استفاده از چند قطره از این پاک کننده، سطح اجاق گاز و مایکروفر از سخت‌ترین چربی‌ها و کثیفی‌ها پاک می‌شود.
پاک کننده چندمنظوره
این پاک کننده در انواع مایع و اسپری تولید و روانه بازار می‌شود. این پاک کننده قابلیت‌های زیادی مانند لکه‌زدایی و سفیدکنندگی سطوح مختلف دارد. پس از استفاده از اسپری چندمنظوره، هیچ‌گونه رد و لکی بر سطوح باقی نمی‌ماند. همچنین از این پاک کننده برای نظافت سطوحی مانند سرویس‌های بهداشتی، انواع سرامیک و کاشی، سینک ظرفشویی، اجاق گاز و سطوح مختلف چوبی استفاده می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که پاک کننده چندمنظوره، ترکیبی از چند نوع پاک کننده است و به صورت کامل یک پاک کننده آشپزخانه محسوب می‌شود.
پودر تمیز کننده سطوح
این پاک کننده سطوح یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مواد شوینده بهداشتی و صنعتی است. محصول ذکر شده ساختار منحصر به فردی داشته که از دانه‌های بسیار ریز با فرمولاسیون مخصوص برای پاک‌کنندگی، سفیدکنندگی، براق کنندگی و لکه‌زدایی تشکیل شده است. دانه‌های ریز و زبر این پاک کننده به راحتی انواع لکه‌های قدیمی را از بین می‌برد. این محصول علاوه بر درخشندگی، یک ضدعفونی‌کننده قوی سطوح نیز بوده و انواع آلودگی‌ها و میکروب‌ها را از بین می‌برد. درب این محصول معمولاً دارای یک قسمت کشویی است که برای جلوگیری از نفوذ آب، پس از هر بار استفاده بسته شده و از متراکم شدن پودر جلوگیری می‌کند. از این پودر پاک کننده می‌توان در پاک کردن انواع سطوح مانند سرامیک، کاشی و حتی سینک ظرفشویی و اجاق‌گاز استفاده کرد. در تهیه پودرهای شیمیایی حتما به کیفیت پاک کننده و ترکیبات آن توجه کنید تا از ایجاد لکه‌های جدید جلوگیری شود.
معایب استفاده از مواد شوینده و پاک کننده
تحقیقات نشان داده است بسیاری از پاک کننده‌ها دارای مواد شیمیایی و برخی از اسیدها هستند که علاوه بر ضررهای فراوان بر روی سیستم تنفسی و معده، آغازگر برخی از سرطان‌ها نیز هستند. مضرات استفاده از مواد شوینده به سلامت افراد محدود نشده و باعث وارد شدن آسیب‌های جدی به محیط زیست نیز می‌شود.
بعضی از مواد شوینده دارای برخی از اسیدها هستند که باعث قرمزی چشم می‌شوند. این مواد بر روی گلبول‌های قرمز سوار شده و به آن‌ها آسیب می‌رسانند. همچنین برخی از پاک کننده‌های سطوح از اسیدهایی تشکیل شده که هنگام بارداری، باعث آسیب شدید به جنین می‌شوند.
به صورت کلی استفاده از مواد شوینده‌ی اسیدی به پوست آسیب‌های فراوانی وارد می‌کند. اسید موجود در مواد شوینده به آرامی در پوست نفوذ می‌کند. این مواد ابتدا پوست را خشک کرده سپس در آن ترک ایجاد می‌کند. اگزما و دراماتیت مشکلاتی هستند که به دلیل تماس پوست با مواد شوینده ایجاد می‌شود. همچنین علاوه بر دراماتیت پوستی، ممکن است دراماتیت تنفسی نیز ایجاد شود.
مضرات مواد شوینده برای محیط زیست
استفاده بی‌رویه از محصولات پاک کننده و شوینده، یکی از عوامل مهم خطرساز برای محیط زیست و منابع آبی است که به صورت غیرمستقیم سلامت افراد را به خطر می‌اندازد. در واقع شوینده‌ها ساختار ویژه مولکولی دارند. این مولکول‌ها در آب و چربی قابل حل هستند. یعنی این مواد از یک سو چربی را در خود حل کرده و از سوی دیگر در آب حل می‌شوند. پس از استفاده از مواد شوینده، ترکیبات مواد شوینده که بخش عمده آن‌ها کربن، گوگرد و نیتروژن است، به صورت محلول وارد آب می‌شوند. این آلودگی در بعضی موارد منجر به مرگ نیز می‌شود. این نوع مسمومیت به دلیل بروز رنگ کبود در پوست، به نشانگان مرگ آبی مشهور است.
با توجه به این که در ایران سیستم فاضلاب مدرن وجود ندارد، پساب شهری از طریق چاه‌های فاضلاب به طور مستقیم وارد منابع آب‌های زیرزمینی می‌شود. ورود این پساب به منابع آبی، آن‌ها را آلوده به مواد شیمیایی که عمدتاً کربن و نیتروژن هستند، می‌کند. از طرف دیگر این مواد شیمیایی در محیط آبی، امکان ایجاد ترکیبات جدیدی را دارند که کیفیت آب را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در بسیاری از مناطق ایران، از منابع آب زیرزمینی برای شرب استفاده می‌شود. ترکیبات نیتروژن دار در درازمدت باعث بروز سرطان های گوناگون می‌شود. همچنین در کوتاه‌مدت استفاده از آب‌های آلوده مسمومیت‌های مختلف ایجاد می‌کند. اگر از این آب آلوده در صنعت کشاورزی استفاده شود، افزایش رشد گونه‌های مختلف علف هرز در زمین زراعی رخ می‌دهد. همچنین محصولاتی که با آب آلوده آبیاری شده‌اند، دارای درصدی از ازت و گوگرد هستند. این محصولات در ارزیابی‌های مربوط به صادرات، استانداردهای لازم را کسب نکرده و باعث زیان‌های اقتصادی فراوان به کشور می‌شود. بنابراین استفاده بی‌رویه از مواد شوینده و پاک کننده، اگرچه در ظاهر به پاکیزگی کمک می‌کند، در مقابل باعث ایجاد عوارض گسترده‌ای در محیط زیست و سلامت انسان می‌شود.
قدرت مواد پاک کننده
چربی‌ها و آلودگی‌ها را می‌توان ترکیبی از اسیدهای چرب و استر های بلندزنجیر دانست. صابون یک اسید چرب است که یک سر آن قطبی و سمت دیگر آن ناقطبی است. این محصول می‌تواند هم با چربی و هم با آب پیوند برقرار کند. صابون‌ها با توجه به سختی آب، قدرت پاک‌کنندگی متفاوتی دارند. همه صابون‌ها همه لکه‌ها را به یک اندازه از بین نمی‌برند، زیرا نوع لکه، دمای آب، جنس سطح آلوده و... در پاک کنندگی آن تأثیرگذار است.
صابون‌ها با یون‌های موجود در آب سخت، رسوب تشکیل می‌دهند. لکه‌های سفیدی که پس از شستن لباس بر روی آن‌ها باقی می‌ماند، نشانه‌ای از تشکیل این رسوب‌هاست. پاک کننده‌های غیرصابونی موادی هستند که در آزمایشگاه از مواد شیمیایی مانند بنزن تولید می‌شوند. برتری این پاک کننده‌ها نسبت به پاک کننده‌های صابونی این است که در آب سخت نیز خاصیت پاک‌کنندگی خود را حفظ می‌کنند.
امروزه شوینده‌ها و صابون‌هایی تولید می‌شوند که علاوه بر خاصیت پاک کنندگی، خواص ویژه‌ای نیز برای پوست دارند. برای افزایش قدرت پاک‌کنندگی مواد شوینده، به آن‌ها نمک‌های فسفات می‌افزایند. این نمک‌ها با یون‌های کلسیم و منیزیم موجود در آب‌های سخت واکنش داده و از تشکیل رسوب و ایجاد لکه جلوگیری می‌کنند. هر شوینده‌ای که حاوی مواد شیمیایی بیشتری باشد، عوارض جانبی بیشتری تولید می‌کند. به همین دلیل مصرف زیاد شوینده‌ها و تنفس بخار آن‌ها، عوارض پوستی و بیماری‌های تنفسی ایجاد می‌کند.
برخی از پاک کننده‌ها با رسوبات واکنش داده و باعث پاکیزگی می‌شوند، به این پاک کننده‌ها خورنده می‌گویند. جوهر نمک، سدیم هیدروکسید و سفیدکننده‌ها از انواع این پاک کننده‌ها هستند. این محصولات از نظر شیمیایی بسیار فعال بوده و خاصیت خورندگی دارند. به همین دلیل از تماس پوست با این مواد جداً خودداری کنید.
خرید پاک کننده
با توجه به کاربردهای فراوان ذکرشده برای انواع پاک کننده، می‌توانید برای خرید اینترنتی پاک کننده در تهران، به بازار آنلاین به روز رسان مراجعه کنید. در به روز مارت ضمن مشاهده قیمت پاک کننده و مقایسه انواع آن با یکدیگر، می‌توانید بهترین و مرغوب‌ترین محصول موردنظر خود را خریداری کنید. پس از ثبت سفارش خود در به روز مارت، می‌توانید این محصول را از فروشندگان معتبر دریافت کنید.
چگونه آشپزخانه را تمیز کنیم؟
فضای آشپزخانه به دلیل پخت‌وپز، معمولاً در معرض انواع چربی، دوده‌ها و باکتری‌های غذاست. به همین دلیل سطوح و دیوارهای آشپزخانه به سرعت لکه‌دار و چرب می‌شوند. تمیزی و نظافت محیط آشپزخانه، حتی دیوار و کاشی آشپزخانه، به دلیل تماس با مواد غذایی، اهمیت بسیار زیادی دارد. در این قسمت از مقاله به توضیح چند روش ساده برای پاک کردن آلودگی‌ها از محیط آشپزخانه می‌پردازیم.
نحوه تمیز کردن لکه های کاشی آشپزخانه با استفاده از مایع ظرفشویی
معمولاً کاشی‌های آشپزخانه پر از لکه‌های چربی قدیمی است که از طریق پخت‌وپز ایجاد می‌شوند. یکی از مواد پاک کننده که چربی را به راحتی تمیز می‌کند، مایع ظرفشویی است. مقداری مایع ظرفشویی را با کمی آب ولرم مخلوط و با کمک یک اسفنج نرم، کاشی‌ها را به صورت عمودی تمیز کنید. پس از تمیز کردن لکه‌ها، حتما دیوار را با یک پارچه تمیز خشک کنید تا اثری از لکه‌های کف و آب باقی نماند.
تمیز کردن کاشی و سینک ظرفشویی در آشپزخانه با جوش‌شیرین
بسیاری از لکه‌های روی کاشی‌ها قدیمی بوده و به تنهایی با آب پاک نمی‌شوند. در این حالت باید از ترکیبات دیگری برای رفع آلودگی استفاده کرد. یکی از ترکیباتی که به پاک کردن لکه‌ها کمک به‌سزایی می‌کند، جوش‌شیرین است. مقداری آب را با جوش‌شیرین مخلوط کرده تا حالت خمیری ایجاد شود. این خمیر را روی لکه‌های قدیمی چربی قرار داده و به مدت ده دقیقه صبر کنید تا این خمیر خشک شود. با کمک یک دستمال یا اسفنج مرطوب، ذرات جوش‌شیرین را از روی کاشی‌ها پاک کنید تا اثری از لکه‌ها باقی نماند. در مرحله بعد می‌توانید با کمک یک حوله، دیوار را خشک کرده و لکه‌های آب را از روی آن پاک کنید.
استفاده از انواع مواد شوینده شیمیایی
استفاده از مواد شوینده شیمیایی، یکی از سریع‌ترین راه‌ها برای پاک کردن آلودگی‌های آشپزخانه است. گرچه توصیه می‌شود به دلیل مضرات ناشی از مواد شیمیایی، از پاک کننده‌های خانگی استفاده کنید، اما در بعضی موارد لکه‌ها بسیار قدیمی بوده و فرصت کافی برای پاک کردن آن‌ها وجود ندارد. مقداری از مواد شوینده شیمیایی را روی لکه ریخته و چند ثانیه به آن فرصت دهید. سپس پاک کننده را با دستمال تمیز و با اسفنج خیس دیوار را پاک کنید. توجه کنید که هیچ اثری از مواد شوینده بر روی سطوح باقی نماند، زیرا امکان برخورد مواد غذایی با مواد شوینده و مسموم شدن آن‌ها وجود دارد.