دانه چیا

دانه چیا یک ماده غذایی سرشار از امگا3 و از خانواده نعناعیان است. این دانه همراه با غذا و انواع دسرها مصرف می‌شود. این محصول فواید شگفت‌انگیزی برای سلامتی دارد که در این مقاله به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. همچنین در ادامه به موارد مصرف، خواص دانه چیا و هر آنچه باید در مورد این دانه با ارزش بدانیم، خواهیم پرداخت.

دانه چیا چیست؟

چیا گیاهی یک‌ساله از خانواده نعناعیان و بومی آمریکای مرکزی است. این گیاه کاربرد تزئینی نیز دارد اما بیشتر برای مصرف دانه آن کاشته می‌شود. دانه‌های چیا سرشار از اسیدهای چرب امگا3 هستند. از این دانه‌ها می‌توان 25 تا 30 درصد روغن استخراج کرد. دانه‌های چیا در رنگ‌های مختلف مانند قهوه‌ای، خاکستری، سفید، سیاه و چندرنگ وجود دارد. دانه‌های چیا آب‌دوست هستند و تا 12 برابر وزن خود آب جذب می‌کنند. این دانه‌ها به ‌صورت سنتی در مکزیک و جنوب غربی ایالات ‌متحده آمریکا کشت می‌شود، اما در اروپا به ‌طور گسترده شناخته ‌شده نیستند. امروزه گیاه چیا به ‌صورت تجاری و طبیعی در مکزیک، آرژانتین، بولیوی اکوادور، استرالیا و… کاشته می‌شود.

دانه چیا اغلب با بذر ریحان و تخم شربتی اشتباه گرفته می‌شود. در حالی ‌که این سه دانه به طور کامل با یکدیگر متفاوت بوده و هر کدام خاصیت‌های جداگانه‌ای دارند. تخم شربتی در ایران از گذشته در نوشیدنی‌های خنک استفاده می‌شده‌ است. تنها شباهت دانه چیا با تخم شربتی و بذر ریحان، لعاب‌دار شدن هر سه آن‌ها است. این سه دانه دارای موسیلاژ هستند. توجه داشته باشید که طعم دانه چیا و دانه ریحان به‌ هم نزدیک است. به‌ همین دلیل اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. همچنین آنتی‌اکسیدان بالای دانه چیا باعث می‌شود که پوسته ماندگارتری داشته باشد. این دانه تقریباً دو سال خارج از یخچال سالم می‌ماند.

از خواص دانه چیا چه میدانید؟

این دانه سرشار از انواع مواد مفید و لازم برای بدن انسان است. در ادامه این مقاله برخی از مهم‌ترین فواید دانه چیا برای سلامتی را بررسی می‌کنیم.

دانه چیا برای تیروئید

در این بخش از مقاله به بایدها و نبایدهای تغذیه‌ای در مبتلایان به اختلالات تیروئید می‌پردازیم. کم‌ کاری تیروئید شایع‌ترین بیماری پس ‌از دیابت است. به زبان ساده این بیماری هنگامی‌که غده تیروئید نتواند به‌ اندازه نیاز بدن هورمون تولید کند، ایجاد می‌شود. این هورمون‌ها وظیفه تنظیم مصرف انرژی، تولید گرما و تسهیل رشد در بدن را به ‌عهده دارند. کم‌کاری تیروئید بین زنان سه ‌برابر شایع‌تر از مردان است.

کم‌کاری تیروئید باعث افسردگی، افزایش وزن و ریزش مو می‌شود. رژیم غذایی به‌ صورت کامل و قطعی نمی‌تواند این بیماری را درمان کند، اما مصرف برخی از غذاهای خاص می‌تواند به بهبود عملکرد تیروئید کمک کند. از جمله این مواد مفید، ماهی، روغن نارگیل، غذاهایی با فیبر بالا، میوه‌ها و سبزیجات و برخی از دانه‌ها هستند. در این زمینه یکی از این دانه‌های بسیار مفید، دانه‌های چیا است. این دانه‌ها منبع خوبی از فیبر برای مبتلایان به کم‌کاری تیروئید محسوب می‎‌شوند. این محصولات اسیدهای چرب خاصی دارند که نقش حیاتی در تعادل هورمونی و عملکرد سالم تیروئید ایفا می‌کند. درعین‌حال مصرف کافی چربی‌ها به بهبود عملکرد مغز، بهبود خلق‌وخو و حفظ قند خون در محدوده سالم کمک می‌کند.

دانه چیا برای لاغری

دانه چیا یکی از مفیدترین دانه‌های خوراکی برای کاهش وزن است. اما این سوال مطرح می‌شود که چگونه از دانه چیا برای کاهش وزن استفاده کنیم؟ تاثیرات این دانه بر کاهش بافت چربی چگونه است؟

همانطور که گفته شد این دانه‌ها آب‌دوست بوده و آب زیادی را به خود جذب می‌کنند. دانه چیا با وجود ریز بودن، حاوی مواد مغذی فراوانی است. بخشی از این مواد مغذی به کاهش وزن و سلامت بدن کمک می‌کنند. در ادامه مقاله به بررسی برخی از ویژگی‌های دیگر دانه چیا برای لاغری می‌پردازیم.

دانه چیا و سیرکنندگی بالا

دانه چیا فیبر بالایی دارد. 40 درصد از وزن دانه‌های چیا را فیبر تشکیل می‌دهد. این فیبر باعث شده تا دانه‌ چیا به یک ماده سیرکننده تبدیل شود. فیبر نوعی کربوهیدرات است، اما ماهیت فیبر موجود در دانه چیا با کربوهیدرات‌های قابل هضم مانند نشاسته و قند متفاوت است. علاوه‌ بر این دانه‌های چیا 10 تا 12 برابر وزن خود آب جذب کرده و زمانی‌ که به معده می‌رسند، به شکل دانه‌های ژله‌ای درمی‌آیند. این مسئله باعث می‌شود تا افراد دیرتر گرسنه شده و مدت‌ زمان بیشتری احساس سیری کنند.

دانه چیا و کالری بسیار پایین

یکی دیگر از فواید دانه چیا، کالری بسیار پایین آن است. تقریباً دو قاشق غذاخوری دانه چیا، 100 کالری داشته و یکی از مغذی‌ترین و کم‌کالری‌ترین دانه‌ها محسوب می‌شود.

دانه چیا سرشار از مواد مغذی

دانه چیا حاوی مواد مغذی فراوان است. تمام مواد مغذی موجود در آن مانند پروتئین، کلسیم، چربی، منگنز، منیزیم، فسفر، فیبر و… به‌ طور غیرمستقیم بر افزایش احساس سیری تاثیر می‌گذارند.

دانه چیا و کنترل قند خون

مقادیر بالای امگا3، منگنز و منیزیم موجود در دانه‌های چیا، به کاهش قند خون کمک کرده و موجب کنترل و بهبود دیابت نوع 2 می‌شود. ایجاد چاقی و دیابت با یکدیگر رابطه مستقیم دارند. دیابت به ‌عنوان یک بیماری مزمن، متابولیسم بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. دیابت نوع یک بیشتر در کودکان مشاهده می‌شود. افراد مبتلا به دیابت نوع یک ظاهر چاقی ندارند، اما گسترش روند چاقی در بین افراد، احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش می‌دهد. هنگامی‌ که فرد مستعد ابتلا به دیابت، اضافه‌وزن پیدا کند، سلول‌های بدن حساسیت خود را نسبت ‌به انسولین آزاد شده از پانکراس، از دست می‌دهند. سلول‌های چربی نسبت ‌به سلول‌های ماهیچه‌ای بیشتر در برابر انسولین مقاومت می‌کنند. به ‌همین دلیل برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2، ورزش کردن و عضله‌سازی ضروری است. بنابراین زندگی کم‌تحرک و بدون فعالیت، باعث افزایش تعداد سلول‌های چربی در نواحی مختلف بدن شده و خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد.

دانه چیا و افزایش سوخت‌وساز بدن

دانه چیا یک منبع چربی خوراکی است که کلسترول خوب خون را افزایش داده و کلسترول بد را کاهش می‌دهد. زمانی‌ که دانه چیا جایگزین منابع چربی مانند روغن ذرت شود، میزان تری گلیسرید را کم کرده و از بروز چاقی جلوگیری می‌کند.

دانه چیا و کمک به هضم غذا

فیبر موجود در دانه‌ی چیا به بهبود روند هضم کمک کرده و گوارش را راحت‌تر می‌کند. همچنین دانه چیا باعث کاهش نفخ، کاهش احتباس آب در بدن و در نتیجه کاهش وزن می‌شود.

دانه چیا برای گوارش

مطالعات نشان داده ‌است که دانه‌های چیا اثرات مثبتی بر سیستم گوارش می‌گذارند. امگا3 موجود در دانه چیا، به کاهش یبوست کمک می‌کند. این دانه‌ها پس از جذب آب، حالت ژله‌ای پیدا می‌کنند. این حالت به رفع یبوست و فعالیت بیشتر شکم کمک می‌کند. علاوه ‌بر این، بیشتر فیبر دانه چیا، فیبر محلول است. فیبر محلول برای افرادی که مبتلا به اختلالات گوارشی هستند، قابل تحمل‌تر است.

جلوگیری از خستگی

علاوه ‌بر گوشت انواع آبزیان، دانه‌های چیا منبع بسیار خوبی از اسیدهای چرب امگا3 هستند. این ماده عملکردهای بدن را فعال می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف دانه‌های چیا باعث افزایش عملکرد تمرین در ورزشکاران می‌شود. این ماده سوخت‌وساز بدن را تقویت کرده و از ایجاد خستگی زودرس جلوگیری می‌کند.

جلوگیری از بیماری‌های قلبی

غذاهای حاوی اسیدهای چرب و امگا3 مانند دانه‌های چیا، برای تقویت قلب مفید هستند. این دانه‌ها حاوی چربی‌های خوب هستند که با جلوگیری از به حداقل رسیدن میزان اسیدهای چرب و امگا6 در خون، مانع از بروز بیماری‌های قلبی می‌شوند. به ‌همین دلیل استرس و اختلالات سیستم قلبی عروقی به حداقل می‌رسد.

سلامت دندان

دانه‌های چیا سرشار از کلسیم هستند. درعین ‌حال فسفر و ویتامین A به فراوانی در دانه‌های چیا یافت می‌شود که در تقویت دندان‌ها نقش به سزایی دارند. دانه چیا همچنین سرشار از روی است که از تجمع رسوب در اطراف دندان‌ها جلوگیری می‌کند. این دانه خاصیت ضدباکتریایی داشته و باعث رفع بوی بد دهان و از بین رفتن میکروب‌ها می‌شود.

کاهش فشارخون

ایجاد فشارخون بالا یک بیماری رو به ‌افزایش است که با توجه به تغییرات پیش ‌آمده در سبک زندگی و رژیم‌های غذایی، باعث ایجاد اختلال در زندگی افراد زیادی شده ‌است. دانه‌های چیا سرشار از فیبر، پروتئین و بسیاری از مواد مغذی هستند که از افزایش فشار و غلظت خون جلوگیری می‌کنند. این دانه‌ها سرشار از اسیدهای چرب امگا3 هستند که به ‌عنوان رقیق‌کننده خون شناخته شده و در کاهش فشار خون نقش مهمی دارند.

پیشگیری از سرطان

دانه‌های چیا سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که از بدن در برابر پیری زودرس، هجوم رادیکال‌های آزاد و در نتیجه سرطان محافظت می‌کنند. رادیکال‌های آزاد پوسته الکترونی ناقص دارند و تجمع آن‌ها در بدن باعث ایجاد سرطان و تومور می‌شود.

افزایش جذب آهن

یکی دیگر از مهم‌ترین خواص دانه چیا، افزایش جذب آهن در بدن است. همچنین مصرف روزانه حدود دو قاشق غذاخوری دانه چیا، 12 درصد از آهن مورد نیاز روزانه بدن را تأمین می‌کند.

دانه چیا برای کودکان

دانه‌های چیا دارای ارزش غذایی بالایی هستند که سیستم گوارش و هضم را تقویت می‌کنند. مصرف این دانه مغذی برای کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است. مصرف دانه‌های گیاه چیا ممکن است برای نوزادان و کودکان نوپا دشوار باشد. اما هنگامی ‌که فرآیند هضم کودک انجام می‌شود، این دانه‌ها به راحتی هضم می‌شوند.

دانه چیا چه فوایدی برای کودکان دارد؟

دانه چیا پروتئین بالایی دارد، همچنین برای استخوان و دندان مفید است. این دانه باعث افزایش ایمنی بدن، کمک به حفظ و مدیریت وزن، شادابی پوست و افزایش رشد مو و انرژی می‌شود.

دانه چیا چه عوارضی برای کودکان دارد؟

مصرف بیش از حد دانه چیا مضرات مختلفی دارد. یکی از این معضلات ایجاد گاز روده است. گاز روده با مصرف روزانه بیش ‌از دو تا سه قاشق چای‌خوری از این دانه ایجاد شده و باعث ورم شکم می‌شود. همچنین مصرف بی‌رویه آن، باعث نفخ شکم کودکان می‌شود. ممکن است برخی از کودکان به این دانه حساسیت داشته باشند.

خواص دانه چیا در طب سنتی

طبع دانه چیا سرد و تر است. این دانه در طب سنتی خواص درمانی فراوانی دارد و برای بسیاری از موارد تجویز می‌شود. از این دانه مغذی در طب سنتی برای رفع خستگی، بهبود سیستم گوارش، کاهش وزن، جلوگیری از آرتروز، بهبود وضعیت بارداری و… استفاده می‌شود. همچنین دانه سیاه آن برای رفع التهابات و بهبود خواب استفاده می‌شود. دانه‌های چیا می‌توانند به تغذیه خون و ترویج منظم آن کمک کنند. همچنین دانه‌ چیا به سلامت کلی و ترویج سلامت کلیه کمک می‌کند.

ارزش غذایی دانه چیا

28 گرم دانه چیا حاوی 11 گرم فیبر، چهار گرم پروتئین، 9 گرم چربی (امگا3)، 18 درصد از کلسیم مورد نیاز روزانه، 30 درصد منگنز، 30 درصد منیزیم و 27 درصد فسفر است. همچنین این میزان از این دانه، حاوی مقدار قابل‌ توجهی روی، ویتامین B3، پتاسیم، ویتامین B1 و ویتامین B2 است. 28 گرم یا دو قاشق سوپ‌خوری دانه چیا، حاوی 137 کالری بوده و کربوهیدرات‌های قابل هضم دارد.

جالب است بدانید که فیبر موجود در دانه چیا در کالری‌های دریافتی محسوب نمی‌شود. اگر این میزان کالری را از کالری کل 28 گرم دانه چیا کم کنیم، این مقدار تنها حاوی 100 کالری است.

همچنین دانه‌های چیا از خانواده غلات کامل هستند که رشدی طبیعی داشته و به ‌صورت ژنتیکی از ارگانیسمی تغییریافته و مصنوعی حاصل نمی‌شوند. این مواد عاری از هرگونه گلوتن نیز هستند و در گروه مغذی‌ترین مواد غذایی و گیاهی قرار می‌گیرند.

طریقه مصرف دانه چیا چگونه است؟

بهترین زمان برای مصرف دانه چیا همراه با صبحانه است. تحقیقات نشان می‌دهد که میزان هورمون گلین (محرک گرسنگی) در افرادی که صبحانه‌های غنی از مواد پروتئینی و فیبری مانند دانه چیا مصرف می‌کنند، کمتر از افراد دیگر است.

دانه‌های چیا را می‌توان به‌ صورت خام، خیس‌خورده و یا پودرشده استفاده کرد که در ادامه به بررسی هرکدام از این حالت‌ها می‌پردازیم. چیا مزه‌ای مشابه خشکبار و با طعم ملایم دارد که به‌ عنوان چاشنی در غذاها استفاده می‌شود. از این دانه‌های خوشمزه در تهیه دسرهایی مانند پودینگ چیا استفاده می‌شود.

استفاده از دانه کامل

مصرف دانه چیا به صورت کامل، در تهیه انواع میان‌وعده‌ها و غذاها رایج است. برخلاف تخم کتان، لازم نیست که این دانه‌ها را حتما شکسته و به شکل پودر دربیاورید. این دانه‌ها به شکل خام نیز انرژی و مواد مغذی فراوانی را در اختیار انسان قرار می‌دهد. توجه داشته باشید که این دانه‌ها به‌ راحتی به دندان‌ها چسبیده و در هنگام هضم، آب زیادی را به خود جذب می‌کنند. بهتر است پس ‌از مصرف دانه‌های چیا، به میزان کافی آب بنوشید.

همچنین دانه‌های چیا را می‌توان به ماست، اسموتی، وافل، مافین و انواع دسرهای دیگر اضافه کرد.

استفاده از دانه چیا خیس

استفاده از دانه چیا خیس باعث هضم راحت‌تر آن و جذب سریع‌تر مواد مغذی داخل آن می‌شود. بهتر است قبل از مصرف، این دانه‌ها را با نسبت (یک به ده) با آب مخلوط کنید. توجه کنید که مخلوط شما نباید بیش ‌از حد سفت یا آبکی باشد. دانه چیا خیس‌خورده را می‌توان برای پنج روز در دمای یخچال نگهداری کرد. همچنین از ترکیب دانه‌های چیا با آبمیوه، می‌توان مرباهای خانگی سالم تهیه کرد. در بعضی موارد دانه‌های چیا را به جای آب، با شیر خیس می‌کنند.

استفاده از پودر دانه چیا

برخی از افراد ترجیح می‌دهند تا دانه‌های چیا را به شکل پودرشده مصرف ‌کنند. از پودر این دانه می‌توان به‌ عنوان آرد در بسیاری از خوراکی‌های فاقد گلوتن مانند پنکیک، نان و پاستا استفاده کرد. پودر این دانه‌های غنی از امگا3، ماندگاری بالایی در دمای یخچالی دارد. پودر دانه چیا در ساخت برخی از انواع نوشیدنی نیز کاربرد دارد.

مقدار مناسب مصرف دانه چیا برای لاغری

دو قاشق غذاخوری دانه چیا تقریباً 10 گرم فیبر دارد. این مقدار حدوداً 40 درصد میزان توصیه ‌شده مصرف فیبر در روز است. مصرف روزانه 30 گرم فیبر، مانند رعایت یک رژیم غذایی پیچیده، به لاغری شما کمک می‌کند.

دانه چیا از نظر کالری و چربی کاملاً غنی بوده و باید در محدوده مناسب مصرف شود. دو قاشق غذاخوری از دانه‌های چیا 9 گرم چربی دارد. در صورت استفاده از دانه چیا، زودتر احساس سیری می‌کنید. اگر هم‌زمان با مصرف دانه چیا در طول روز، بدون توجه به میزان کالری غذا بخورید، ممکن است باعث شود بیشتر از نیاز روزانه خود کالری مصرف کنید.

یک راه آسان برای استفاده از دانه‌های چیا، ریختن آن‌ها روی بلغور جو دوسر، گرانول غلات یا سایر غذاهای صبحانه است. این دانه‌های کوچک در حالت خشک تقریباً بی‌مزه هستند. بنابراین می‌توان بدون تغییر در طعم، آن را به غذا اضافه کرد.

خرید دانه چیا

با توجه به فواید ذکر شده برای دانه چیا، به منظور دریافت و خرید اینترنتی دانه چیا در تهران، می‌توانید محصول باکیفیت مورد نظر خود را با استفاده از بازار آنلاین به‌روز رسان تهیه کنید. در به‌روز رسان ضمن مشاهده کیفیت و قیمت دانه چیا، می‌توانید سفارش خود را به ‌صورت غیرحضوری از فروشندگان معتبر این محصول دریافت کنید.

طرز تهیه شربت چیا و لیمو

این نوشیدنی دستور تهیه راحتی دارد و یکی از محبوب‌ترین و مفیدترین نوشیدنی‌ها در روزهای گرم سال است. در این بخش از مقاله طرز تهیه نوشیدنی لیمو و چیا را با یکدیگر مرور می‌کنیم.

مواد لازم

دانه چیا: یک قاشق غذاخوری

آب‌لیموی تازه: یک قاشق غذاخوری

آب: یک و نیم لیوان

عسل: یک قاشق غذاخوری

روش تهیه

ابتدا دانه‌های چیا را به مدت یک ساعت در آب خیس کنید. پس ‌از یک ساعت، پوشش ژله‌ای اطراف دانه‌ها را فرا می‌گیرد. سپس دانه‌ها را با استفاده از یک صافی جدا کرده و به آب و آب‌لیمو اضافه کنید. در انتها می‌توانید عسل را داخل شربت حل کرده و شربت را میل کنید. در برخی موارد از زعفران یا گلاب برای طعم دادن به این نوشیدنی استفاده می‌شود.