سس مورد استفاده برای افرادی که به سلامت رژیم غذایی خود اهمیت می‌دهند، سس گیاهی است. این سس‌ها در انواع متفاوت و طعم‌های گوناگون تولید می‌شوند. ترکیبات متفاوتی ممکن است در این چاشنی‌ها وجود داشته باشد. اما وجه مشترک این ترکیبات، گیاهی بودن آن‌ها است. از مواد اولیه‌ای که منشا حیوانی دارند، در تهیه این سس‌ها استفاده نمی‌شود. طرز تهیه آن‌ها بسیار راحت است و شما می‌توانید در منازل خود به راحتی یک سس گیاهی خوشمزه را تهیه کنید. سس گیاهی نه تنها هیچ ضرری ندارد، بلکه سرشار از خاصیت است. برای ایجاد طعم شیرین در این سس‌ها از شکر یا شیرین‌کننده‌های مصنوعی استفاده نمی‌شود. به طور معمول از شیرین‌کننده‌های طبیعی مانند شیره خرما در این سس استفاده می‌کنند. اگر می‌خواهید بدانید، بهترین سس‌های گیاهی کدامند؟ مطالعه این مقاله را از دست ندهید.
انواع سس گیاهی
همان‌طور که گفتیم سس گیاهی در انواع متفاوتی تولید می‌شود. به دلیل استفاده گسترده مردم از این سس تولیدکنندگان، سس گیاهی را در ترکیبات بسیار متنوعی تولید می‌کنند. از جمله آن‌ها می‌توانیم به سس سویا در طعم‌ها و مدل‌های مختلف اشاره کنیم. به طور مثال سس سویا خردل و سویا سس سالاد. همان‌طور که می‌دانید سس‌ها نقش اساسی در طعم دادن غذاهای مختلف دارند. افراد گیاه‌خوار برای مزه‌دار کردن غذاهای گیاهی خود همیشه از سس گیاهی استفاده می‌کنند. از آنجایی که سایر سس‌ها منشا لبنیاتی دارند، افراد گیاه‌خوار ترجیح می‌دهند از آن‌ها استفاده نکنند. همان‌طور که گفتیم خانواده سس گیاهی بسیار گسترده است. برخی افراد آن‌ها را با نخود، ارده، روغن زیتون، سبزیجات و ماست سویا تولید می‌کنند. این سس‌ها در بسته‌بندی‌های متنوع با طعم‌های جذاب و دلنشین در اغلب فروشگاه‌های مواد غذایی به فروش می‌رسند. به طور معمول برای مزه‌دار کردن این سس‌ها از گیاهان معطری مانند ریحان، سیر یا پیازچه استفاده می‌کنند.
ترکیبات سس گیاهی
همان‌طور که گفتیم ترکیبات این طعم دهنده‌ها بسیار گسترده است. در واقع از هر چیزی که منشا حیوانی ندارد، می‌توانید برای طعم دادن سس گیاهی استفاده کنید. سس‌های گیاهی موجود در بازار از ترکیباتی مانند ماست، سویا، خردل، سبزیجات خشک، روغن زیتون، گوجه فرنگی، اسلایس‌های میوه خشک، فلفل نمک و غیره تولید می‌شوند. به طور معمول با خوردن این سس‌ها کمی طعم شیرینی در دهان احساس می‌شود و این به علت وجود شیره خرما، انگور یا خود خرما در ترکیبات این سس است. به علت ترکیباتی که در سس‌های گیاهی به کار می‌رود، برخی از آن‌ها رنگی تیره دارند. جالب است بدانید که از این سس‌های تیره رنگ در کشورهایی مانند چین و ژاپن از گذشته‌های بسیار دور برای مزه‌دار کردن غذاها استفاده می‌کردند.
سویا سس سالاد
احتمالا افراد گیاه‌خوار برای خوردن سالاد به مشکلاتی برمی‌خورند. چراکه امکان خوردن سس مایونز، هزار جزیره، فرانسوی و غیره برای آن‌ها وجود ندارد. این سس‌ها منبع حیوانی داشته و این افراد نمی‌توانند از مواد غذایی دارای منشا حیوانی استفاده کنند. اما چندی است که تولیدکنندگان سس‌های گیاهی، نوعی سس متناسب با افراد گیاه‌خوار تولید کردند. نام آن سویا سس سالاد است و از مواد ۱۰۰% گیاهی تهیه می‌شود. ماده اصلی آن سس سویا، سرکه، رب گوجه‌فرنگی، خرما و ادویه جات است. البته تولیدکنندگان متفاوت می‌توانند این سس را با ترکیبات دیگری نیز تولید کنند. البته برخی از افراد گیاه‌خوار به سالاد خود سس نمی‌زنند و آن را با نوعی چاشنی که از ترکیب روغن زیتون، سبزیجات و سرکه تهیه می‌شود، ترکیب می‌کنند. برخلاف سس مایونز که نیازی به نگهداری در یخچال ندارند، سویا سس سالاد باید در دمای یخچال حدودا بین صفر تا چهار درجه سانتیگراد نگهداری شود. از آنجایی که به این سس‌ها مواد نگهدارنده اضافه نمی‌کنند، دمای مورد استفاده برای نگهداری آن‌ها باید متناسب باشد. می‌توانید از این سس در سالادهای گیاهی خود مانند سالاد قارچ یا سیب‌زمینی استفاده کنید.
سویا سس خردل
اگر از خوردن مواد غذایی دارای منشا حیوانی دوری می‌کنید، لازم است که در یخچال خود سویا سس خردل را داشته باشید. این سس را در تهیه انواع متفاوت غذا یا چاشنی استفاده می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید یکی از سس‌هایی که می‌تواند ساندویچ فلافل را بسیار خوشمزه و لذیذ کند، سویا سس خردل است. این سس گیاهی رنگ بسیار جذاب و طعمی دلنشین دارد. به طور معمول افراد گیاه‌خوار ترجیح می‌دهند به جای سس خردل معمولی، از سویا سس خردل گیاهی استفاده کنند. از ترکیبات اصلی آن می‌توانیم به خردل، ماست، سویا، سرکه، روغن مایع، شیره خرما و نمک اشاره کنیم. این سس گیاهی را نیز باید در یخچال با دمای صفر تا چهار درجه سانتیگراد نگهداری کنید. شاید با خود فکر کنید که سس خردل را به طور معمول در تهیه غذاهای گوشتی استفاده می‌کنند که این طرز فکر کاملا اشتباه است. شما می‌توانید برخی از غذاهای گوشتی را به راحتی با گیاهان متفاوت تهیه کنید. به طور مثال امروزه در بازار انواع همبرگرهای گیاهی یافت می‌شوند. همبرگر سیب‌زمینی یک نمونه از این غذاها پرطرف‌دار است و شما می‌توانید آن را با سس خردل ترکیب کرده و میل کنید. علاوه بر آن، امروز انواع گوشت‌های گیاهی نیز در فروشگاه‌ها به فروش می‌رسند. ترکیب سس خردل با این گوشت‌های گیاهی می‌تواند یک استیک خوشمزه گیاهی را ایجاد کند.
سویا سس مایونز
احتمالا می‌دانید که افراد گیاه‌خوار به جای برخی از وعده‌های اصلی از سالادهای گیاهی استفاده می‌کنند. برای طعم‌دار شدن این سالادها افراد گیاه‌خوار از سس گیاهی استفاده می‌کنند. سویا و سس مایونز یکی از سس‌هایی است که در تهیه انواع متفاوت سالاد کاربرد دارد. در تهیه این سس از ماست سویا، اسید سیتریک، نمک، طعام خرما و سرکه استفاده می‌کنند. البته تولیدکنندگان ممکن است برای طعم‌دار کردن این سس گیاهی از سبزیجات خشک نیز بهره ببرند. سویا سس مایونز را باید حتما در دمای یخچال نگهداری کنید.
سویا سس سبزیجات
ترکیبات این سس گیاهی کاملا شبیه سویا سس بوده، تنها با این تفاوت که عضو ثابت این سس را سبزیجات معطر تشکیل داده‌اند. به طور معمول از سویا سس سبزیجات در سالادها یا غذاهای متفاوت استفاده می‌شود. افراد گیاه‌خوار یا افرادی که به لاکتوز محصولات لبنی حساسیت دارند، می‌توانند از این سس گیاهی بهره ببرند. سویا سس سبزیجات در دمای اتاق قابل نگهداری نیست و حتما باید آن را در مکانی با دمای صفر تا چهار درجه سانتیگراد نگهداری کنید.
طرز تهیه سس گیاهی
طرز تهیه انواع سس‌های گیاهی در منزل کار ساده‌ای است و شما می‌توانید به راحتی با مراجعه به یک کتاب آشپزی یا سایت آموزشی دستور تهیه انواع متفاوت این سس‌ها را مطالعه کنید. در زیر طرز تهیه چند مورد از این سس‌ها را برایتان شرح می‌دهیم.
طرز تهیه سس مایونز وگان
مواد لازم:
نمک و آبلیمو: به میزان دلخواه
شیر سویا: یک چهارم فنجان
روغن زیتون فوق بکر: نصف فنجان
طرز تهیه:
برای تهیه این سس گیاهی، ابتدا باید شیر سویا را به همراه آبلیمو داخل مخلوط کن ریخته و آن‌قدر منتظر بمانید تا رنگ آن کاملا یکدست شود. پس از آن، همان‌طور که مخلوط کن روشن است، به آرامی روغن زیتون را داخل سس بریزید. در مرحله آخر می‌توانید نمک را به آن اضافه کنید. دستوری که ذکر کردیم، دستور اصلی تهیه سس مایونز گیاهی است. اما شما بسته به سلیقه و ذائقه خود می‌توانید افزودنی‌های خوش عطر و طعم را به این سس اضافه کنید. دقت کنید که سس گیاهی مایونز باید در یک شیشه در بسته داخل یخچال نگهداری شود. مدت زمان نگهداری این سس حدود سه روز است. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که برای تهیه آن از مواد اولیه زیادی استفاده نکنید، چراکه اگر این سس گیاهی به مدت سه روز خورده نشود، دیگر قابل استفاده نخواهد بود.
روش تهیه سویا سس سبزیجات
مواد لازم:
لوبیا سویا:۴۵۰ گرم
آرد سفید:۲۴ قاشق غذاخوری
نمک:۱۴ قاشق غذاخوری
آب: یک گالن
طرز تهیه:
برای تهیه این سس گیاهی ابتدا باید لوبیا سویا را به همراه سه پیمانه آب داخل قابلمه بریزید و منتظر بمانید تا سویاها از غلاف بیرون بیایند و کاملا پخته شوند. برای این کار می‌توانید از زودپز نیز استفاده کنید. بعد از پخته شدن لوبیا آن را داخل میکسر ریخته تا کاملا میکس شوند. سپس پوره سویا را با آرد سفید مخلوط کنید. خمیر به دست آمده را روی یک دستمال مرطوب پهن کرده و آن را به صورت مستطیل برش بزنید. سپس یک دستمال مرطوب دیگر روی خمیر قرار دهید. بعد از این مرحله باید خمیر را به همراه دستمال مرطوب داخل یک سلفون به نحوی بپیچید که هیچ‌گونه هوایی داخل آن نباشد. سپس آن را به مدت یک هفته یا بیشتر در محیط خشک و خنک قرار دهید. بعد از گذشت این زمان خمیر را از داخل سلفون بیرون آورده و کف یک سینی مقابل نور خورشید پهن کنید تا کاملا خشک شوند. مرحله بعدی تخمیر نام دارد. در این مرحله باید قابلمه‌ای که نیاز ندارید را انتخاب کنید. سپس تکه‌های خمیر خشک شده را به همراه آب و نمک داخل قابلمه ریخته و درب آن را بگذارید. این قابلمه باید برای شش ماه در مکان خشک و خنک نگهداری شود. ظرف مدت این شش ماه هر روز باید به قابلمه سر بزنید و آن را با یک قاشق چوبی ترکیب کنید. بعد از شش ماه ترکیب به دست آمده را از صافی رد کرده و با سبزیجات خشک شده ترکیب کنید. مخلوط به دست آمده یک سس گیاهی است که می‌توانید آن را برای مزه‌دار کردن سالاد و غذاهای متفاوت به کار ببرید.
خواص سس گیاهی
کمک به لاغری
همان‌طور که می‌دانید سس مایونز و سس‌های دیگر حاوی مقدار زیادی روغن هستند، بنابراین افرادی که دارای اضافه وزن هستند به طور معمول از سس مایونز یا سس‌هایی که منشا حیوانی دارند، استفاده نمی‌کنند. چراکه روغن فراوان این سس‌ها به سرعت سبب اضافه وزن می‌شود. اما سس گیاهی از شیر سویا و مقدار کمی روغن‌های گیاهی تهیه می‌شود. بنابراین می‌توانید برای کمک به لاغری خود از سس گیاهی استفاده کنید.
سم زدا و ضد سرطان
این سس‌ها به دلیل آن که از سویا بدست می‌آیند، می‌توانند به حرکات منظم روده و دفع سموم کمک بسیاری کنند. علاوه بر آن، سویا کاملا ضد سرطان است. بنابراین می‌توانید برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های خطرناک مانند سرطان از سس گیاهی سویا استفاده کنید.
ضد حساسیت
لاکتوز نوعی قند شیر است که گاهی برخی از افراد به صورت مادرزادی به آن آلرژی پیدا می‌کنند، ممکن است این آلرژی تا سال‌های طولانی با این افراد باقی بماند. افراد مبتلا به حساسیت، از لبنیاتی که منشا حیوانی دارند، استفاده نمی‌کنند. این افراد حتی اجازه استفاده از شیر گاو یا گوسفند را ندارند. آن‌ها باید از شیر سویا به جای شیرهای حیوانی استفاده کنند. سویا کاملا ضد حساسیت است و می‌تواند به مرور آلرژی یا حساسیت را در این افراد از بین ببرد. سس گیاهی برای افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند، فواید بسیاری دارد.
درمان دیابت
ترکیباتی که در سس گیاهی سویا وجود دارد، می‌تواند به درمان دیابت کمک بسیاری کند. افرادی که قند خون بالایی دارند، بهتر است از سس‌های گیاهی در غذاهای خود استفاده کنند. موادی که در سویا وجود دارد می‌تواند در کنترل قند خون مؤثر باشد. ارزش غذایی سس‌های گیاهی بسیار بالا بوده و افراد مبتلا به دیابت می‌توانند برای تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن خود از سس گیاهی بهره ببرند.
کالری سس گیاهی
هر ۱۰۰ گرم سس گیاهی که از سویا به دست آمده باشد، حدود ۴۰ کیلو کالری دارد. همان‌طور که می‌بینید کالری این سس اصلا قابل مقایسه با کالری سس مایونز که منشا حیوانی دارد نیست. افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند، می‌توانند برای مزه‌دار کردن سالاد یا غذاهای خود از سس گیاهی استفاده کنند. اگر ساکن تهران هستید و فرصت کافی برای خرید حضوری این مدل سس‌ها را ندارید، می‌توانید اقدام به خرید اینترنتی سس گیاهی در تهران کنید.
طبع سس گیاهی
از آنجایی که این سس‌ها را از شیر یا ماست سویا تهیه می‌کنند. بنابراین طبع سس گیاهی گرم است. افراد سرد مزاج به راحتی می‌توانند به صورت مداوم از این سس استفاده کنند. اما افراد گرم مزاج بهتر است که سس گیاهی سویا را با مصلح آن میل کنند.
تفاوت سس‌های گیاهی با سس‌های معمولی چیست
شاید این سوال برای عده زیادی پیش بیاید، چراکه ظاهر یک سس گیاهی کاملا شبیه ظاهر سسی است که منشا حیوانی دارد و از محصولات لبنی تهیه شده است. لازم است بدانید که در تهیه سس‌های گیاهی هیچ‌گونه مواد لبنی استفاده نمی‌شود. اما سس‌های معمولی را از روغن فراوان و تخم مرغ به همراه محصولات لبنی تهیه می‌کنند.
خرید سس گیاهی
برای خرید سس گیاهی می‌توانید به صورت حضوری به فروشگاه‌های مواد غذایی که محصولات وگان را می‌فروشند مراجعه کنید. اما گاهی عده‌ای از افراد با این فروشگاه‌ها آشنایی ندارد و یا فروشگاهی که در دسترس آن‌ها قرار دارد، محصولات غذایی وگان را برای فروش ارائه نمی‌کند. در این شرایط خرید از بازارهای آنلاین نفع فراوانی دارد.
قیمت سس گیاهی
قیمت این سس‌ها چندان تفاوتی با سس‌های معمولی ندارد. هر چه بطری نگهدارنده سس گیاهی بزرگتر و کیفیت مواد اولیه مورد استفاده برای تهیه این ماده غذایی بالاتر باشد، قیمت آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد. جالب است بدانید که برخی از بازارهای آنلاین مانند بازار به روز مارت انواع متفاوت سس گیاهی را با قیمت‌های بسیار شگفت‌انگیزی ارائه می‌کند. این بازار علاوه بر ارائه قیمت‌های مناسب، همواره تخفیفات سودمندی را برای محصولات خود قرار می‌دهد. اگر می‌خواهید در هزینه خود صرفه‌جویی کنید، می‌توانید سری به بازار آنلاین به روز مارت بزنید تا خریدی مطمئن را از لحاظ قیمت و کیفیت تجربه کنید.