وانیل ادویه ای است که از ارکیده های تیره گیاه وانیل گرفته میشود و در درجه اول از غلاف های گونه مکزیکی بدست می‌آید. همچنین این گیاه از خانواده ثعلب نیز محسوب میشود. از ویژگی های ظاهری این گیاه می‌توان به شکل غلاف مانند و سیاه آن اشاره کرد که در صنعت پس از فرآوری و تخمیر دانه های آن منجر به خارج شدن عطر مطبوع این گیاه می‌شوند. وانیل در صنایع غذایی مصارف گوناگون دارد که به عنوان طعم دهنده برای انواع دسر مانند کیک، شیرینی، بستنی و صنعت عطر سازی و ... کاربرد دارد. معمولا از وانیل برای کیک، به دلیل عطر و طعم خاصی که دارد بیشتر استفاده میشود. در ادامه مطلب در مورد خواص و ارزش غذایی این ماده غذایی بیشتر به شما اطلاعات خواهیم داد. با ما همراه باشید.
هرآنچه باید در مورد وانیل بدانید
وانیل در واقع گیاه بومی آمریکای جنوبی و مرکزی و کاراییب است. به نظر می‌رسد اولین افرادی که آن را کشت کردند توتوناک های ساحل شرقی مکزیک بوده اند. آزتک ها هنگام تسخیر توتوناک ها در قرن پانزدهم وانیل را به دست آوردند. برخی ادعا می‌کنند که این گیاه توسط هرنان کورتس به اروپای غربی وارد شده است. اوایل پیدایش این گیاه تصور می‌شد که وانیل چیزی بیش از یک افزودنی برای بهتر کردن طعم شکلات تا اوایل قرن هفدهم نیست. زمانی که هیو مورگان به استخدام ملکه الیزابت اول درآمد، دست به اختراع انواع شیرینی های بدون شکلات با طعم وانیل زد که بدون اغراق ملکه آنها را می‌پرستید. در قرن بعدی فرانسوی ها از وانیل برای طعم دادن به بستنی استفاده کردند. بستنی نیز توسط شخصی به نام توماس جفرسون در دهه 1780 کشف کرد. حال آنکه تا حدودی با تاریخچه پیدایش وانیل آشنا شدید با ما همراه باشید تا در ادامه‌ی این مطلب با مصارف وانیل، مضرات و خواص وانیل و طبع وانیل در طب سنتی آشنا شوید.
پودر وانیل
در ابتدا باید گفت که به پودر وانیل، قند وانیل نیز گفته میشود که در اغلب کافی شاپ ها برای تهیه شیک و نوشیدنی های گرم و سرد که نیاز به شیرین کننده دارد از این پودر استفاده می‌کنند. به طور مثال در ادامه مصرف وانیل برای کیک را توضیح داده‌ایم.
وانیل برای کیک
وانیل یک ماده طعم دهنده معطر است که از لوبیای وانیل بدست می‌آید و وانیلین موجود در آن ماده اصلی طعم دهنده است. این ماده به دلیل شیرینی و توانایی افزایش سایر طعم ها موارد مصرف زیادی در پخت انواع شرینی دارد. وانیل نه تنها عطر و طعم فوق العاده ای به تمام غذاهای شیرین پخته شده می‌دهد بلکه رایحه خوبی نیز به همراه دارد و بر رنگ غذا یا شیرینی و یا کیک نیز تاثیر می‌گذارد. به همین منظور از وانیل برای کیک پزی و شیرینی پزی بیشتر بهره گرفته میشود. تمام کیک ها و کلوچه ها و سایر محصولات شیرین پخته شده در فروشگاه های کیک فروشی از نظر طعم، بافت و عطر و حتی ظاهر کاملا عالی و متفاوت با آن چیزی است که در خانه تهیه میشود.
انواع وانیل
درست مانند فلفل چیلی، لوبیاهای وانیل بسته به محل رشد آنها عطر و طعم متفاوتی به خود می‌گیرند. این موضوع در واقع به خاطر تفاوت در آب و هوا، خاک و نحوه ی رشد و خشک کردن آنها وجود دارد. از انواع وانیل می‌توان به دو صورت پودر و اسانس آن اشاره کرد که در مصارف مختلف استفاده می‌شوند. از جمله صنعت کیک پزی، پخت شیرینی، تهیه بستنی و ... که نوع پودری آن حاوی اسانس و وانیلین است. پودر وانیل در دو نوع شکری و ساده در بازار به فروش می‌رسد. وانیل شکری در واقع مخلوط وانیل پودری و شکر است. یکی از آنها یک ماده سفید بژ است که در اصل مالتودکسترین، دکستروز یا ساکارز ریز آسیاب شده با وانیل است. این محصول در فرانسه و همچنین مکزیک بسیار محبوب است. قند وانیل را می‌توان در دستورالعمل ها به عنوان قند شیرین کننده اصلی جای داد (یا در قهوه صبحگاهی خود مخلوط کنید). نوع دیگر آن به صورت لوبیا شکل است که به آن غلاف وانیل نیز گفته میشود که از عطر و طعم بیشتری برخوردار است.
گل وانیل
گل وانیل که از آن غلاف و عصاره ی وانیل بدست می‌آید بعد از زعفران جزو گران قیمت ترین ادویه ها محسوب میشود، چرا که تولید آن زحمت بسیاری به همراه دارد. برای وانیل ابتدا گل وانیل با دست گرده افشانی شده و غلاف رسیده آن را خشک نموده تا عطر و طعم متمایزی بدست آید. همان طور که قبل تر گفته شد برای جبران گرانی وانیل و در دسترس بودن آن برای همگان نوع دیگری از وانیل به اسم وانیل مصنوعی که مقرون به صرفه تر است (ولی به اندازه وانیل طبیعی فواید برای سلامتی ندارد) به عنوان ماده جایگزین با عطر و طعم مشابه تولید و در دسترس مردم قرار گرفت. لازم به ذکر است که مکزیک اولین و تنها کشور در تولید وانیل تا اواسط قرن نوزدهم بوده است.
عصاره وانیل
شکل دیگر وانیل که هم در صنعت و هم در دسترس عموم قرار دارد عصاره وانیل است. از عصاره وانیل هم به عنوان طعم دهنده در شربت و انواع نوشیدنی استفاده میشود و همچنین از عصاره وانیل در تولید انواع لوازم آرایش و بهداشتی استفاده میشود.
خواص وانیل در طب سنتی
وانیل در طب سنتی، برای درمان و کنترل بیماری های زیادی مورد استفاده قرار گرفته است که از جمله این موارد عبارتند از مشکلات قاعدگی در بانوان، تقویت قوای جنسی، بهبود و درمان دیابت، بهبود و درمان اضطراب، بهبود و التیام زخم، تسکین دهنده مشکلات تنفسی، بهبود در روند گوارش و هضم غذا، بهبود سلامت دهان و دندان، رفع حالت تهوع و ... . از دیگر خواص وانیل اثر آرام بخش آن است که در مهار کردن دندان درد نیز از آن استفاده میشود. همین طور از وانیل برای التیام سوختگی، کمک به کاهش التهاب و کمک به تقویت سلامت مو، کمک به کاهش وزن، جلوگیری از آلرژی، درمان مشکلات سینوسی و سرفه، پیشگیری از کم شدن حافظه و جلوگیری از بیماری های مانند آلزایمر و پارکینسون، و لاغری و ... استفاده میشود.
عطر و طعم وانیل
عطر و طعم وانیل در واقع به خاطر وجود ماده ی درون غلاف آن است که وانیلین نام دارد. جالب است که بدانید هیچ دو دانه وانیل از نظر عطر و طعم مشابه هم نیستند.
درخت وانیل
تاک یا درخت وانیل می‌تواند به 30 متر ارتفاع برسد، بنابراین مزارع آن را روی درختان یا تیرها و تا ارتفاعی که برای برداشت محصول قابل دستیابی است رشد می‌دهند. بعد از آنکه گل ها گرده افشانی می‌شوند، یک کارگر متوسط روزانه 1000 تا 2000 گل را گرده می‌زند. بعد از گذشت هشت ماه، میوه های تقریبا رسیده وانیل جمع شده و در آب داغ غوطه ور می‌شوند تا از رسیدن بیشتر جلوگیری کنند و سپس به مدت پنج ماه در معرض آفتاب خشک می‌شوند. برای دور زدن این فرآیند طولانی و گران، طعم دهنده‌هایی ساخته شده اند که شبیه وانیل واقعی هستند.
مضرات وانیل
مصرف وانیل و گنجاندن آن در برنامه غذایی خواص زیادی به همراه دارد اما به طبع استفاده آن در دوزهای بالاتر از چیزی که گفته شده مضراتی به همراه خواهد داشت. از مضرات وانیل می‌توان به این موضوع اشاره کرد که به دلیل قاعده آور بودن وانیل، زنان باردار بهتر است که از این گیاه استفاده نکنند. همچنین مصرف بی رویه وانیل می‌تواند منجر به خارش پوست شود و یا ناراحتی های معدوی را به همراه آورد. عوارض دیگری که ممکن است با مصرف بی رویه وانیل به وجود آید می‌توان به بروز سردرد و بی‌خوابی اشاره کرد.
طریقه مصرف وانیل چگونه است؟
مصارف وانیل
یک غلاف وانیل را از طول برش دهید. در داخل آن هزاران دانه ریز و معطر پیدا خواهید کرد. یک غلاف وانیلی خوب باید انعطاف پذیر و کمی مرطوب باشد. برای هر دستورالعملی که نیاز به عصاره وانیل دارد، می‌توانید آن را با دانه های غلاف تازه وانیل جایگزین کنید. هر کاری که می‌کنید، هرگز پوسته بیرونی آن را دور نریزید! بعد از اینکه بذرها را خراش دادید، هنوز هم از غلاف‌های وانیل استفاده‌های زیادی می‌توان کرد! برای مثال با غلاف های باقی مانده قهوه طعم دار وانیل درست کنید. غلاف وانیل بریده شده را به آرامی در شیر گرم کنید تا قهوه شما طعم دار شود.
نکته: به یاد داشته باشید بعد از استفاده غلاف ها را در آب بشویید و بگذارید خشک شوند، هنوز هم می‌توانید از آنها استفاده کنید!
طبع وانیل
طبع وانیل گرم و خشک است به همین منظور باید با مصلحاتی مانند زعفران، روغن پسته و گلاب مصرف شود. مصرف این گیاه برای افرادی که دارای مزاج سرد هستند می‌تواند مناسب باشد.
از خواص وانیل چه میدانید؟
این ادویه علاوه بر طعم دهندگی و عطر خوبی که دارد، دارای خواص زیادی برای سلامت بدن است که در ادامه مشاهده می‌کنید.
- وانیل دارای خواص آرامبخشی و بهترین دارو برای مقابله با اضطراب، نگرانی و استرس است.
- وانیل باعث کنترل گرسنگی شده و میل به پرخوری را کاهش داده و باعث کاهش وزن میشود.
- وانیل برای مراقبت از پوست در برابر خورشید بسیار مفید است.
- وانیل دارای خواص التیام بخش و ترمیم کننده است.
- وانیل باعث انسجام پوست، جذب آب، طراوت و تازگی نرمی و لطافت در پوست میشود.
- وانیل می تواند به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک کند.
- وانیل برای درمان درد و زخم معده و رفع حالت تهوع بسیار مفید است.
- وانیل برای تنظیم قاعدگی و کاهش علائم این دوران موثر است.
- وانیل دارای آنتی اکسیدان هایی است که می‌تواند باعث پیشگیری از بروز سرطان شود.
- وانیل برای بهبود اختلالات عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون مفید است.
- وانیل باعث تحریک ترشح هورمون های مردانه و زنانه میشود.
- وانیل برای جلوگیری از آلرژی، درمان سینوس و رفع سرفه بسیار مناسب است.
- وانیل در کاهش التهاب ناشی از تشنج و تب و درمان التهابات گوارش تاثیر زیادی دارد.
خواص وانیل برای چاقی صورت
پوسته ی وانیل دارای دانه های ریز و معطری است که این دانه ها دارای مولکول هایی هستند که در شادابی و جوانی پوست تاثیرگذار است. در گذشته از وانیل تازه برای مراقبت پوست در برابر اشعه های مضر حاصل از تابش نور خورشید با پوست استفاده می‌کردند. تحقیقات نشان داده مولکول هایی که در دانه های وانیل موجود است اثر التیام دهنده و ترمیم کنندگی برای پوست به همراه دارد. بر اساس آزمایشاتی که صورت گرفته ثابت شده مولکول های وانیل اثر تحریک کنندگی در عملکرد پوست ایجاد می‌کند و باعث سریع تر شدن رشد پوست میشود. پزشکان و متخصصان در این باره اضهاراتی داشته اند که عبارتند از:
مولکول های وانیل در انسجام پوست، جذب بهتر آب، طراوت و شادابی و استحکام بیشتر پوست موثر است. به گفته متخصصان وانیل به عنوان درمان پیری پوست در انواع کرم ها و لوسیون ها به کار می‌رود. از ترکیب وانیل با روغن هایی مانند روغن آفتابگردان یا کنجد ترکیب خمیری شکلی بدست می‌آید که از خشکی پوست جلوگیری می‌کند و باعث نرمی آن می‌گردد. در آخر باید گفت که وانیل یکی از موادی است که مصرف آن به صورت دمنوش می‌تواند به چاق شدن صورت شما کمک کند.
طرز تهیه بستنی وانیلی در خانه
بستنی یکی از خوراکی های محبوب و خوشمزه در بین مردم و بخصوص کودکان است که تنوع بسیاری نیز دارد. از این خوراکی می‌توان به عنوان دسر به همراه میوه های خرد شده و انواع آجیل ها و ... استفاده کرد. در ادامه طرز تهیه بستنی وانیلی را به شما آموزش خواهیم داد.
مواد مورد نیاز:
شیر: یک لیتر
شکر: یک استکان
خامه صبحانه: دو بسته
ثعلب: یک قاشق مربا خوری
عصاره وانیل: یک قاشق چای خوری
طرز تهیه:
برای شروع باید شیر و خامه را در دمای محیط قرار دهید و آن ها را داخل یک قابلمه ریخته و خوب مخلوط کنید. ثعلب و وانیل را به مواد اضافه کرده و بار دیگر مواد را مخلوط کنید. حال قابلمه را بر روی حرارت قرار دهید. طی به جوش رسیدن، مواد را باید به طور مداوم هم بزنید. زمانی که مواد به نقطه جوش رسید، هم زدن را ادامه دهید تا کمی غلیظ شود و رنگ آن از سفید به کرمی تغییر کند.
پس از آنکه مایه بستنی غلظتی نزدیک به فرنی پیدا کرد، آن را از روی حرارت بردارید تا خنک شود. سپس در حین خنک شدن مایه بستنی بهتر است آن را هر چند دقیقه یک بار آن را هم بزنید تا شیر رویه نبندد. زمانی که مایع بستنی به دمای محیط رسید، آن را داخل یخچال قرار دهید تا خنک شود. بعد از 10 دقیقه آن را از یخچال خارج کرده و با دستگاه بستنی ساز یا همزن دستی آن را مخلوط کنید تا منسجم شود. بعد دوباره آن را داخل فریزر قرار دهید.
پس از گذشت یک ساعت بستنی را از فریزر خارج کرده و به مدت پنج دقیقه آن را هم بزنید. سپس مجددا در فریزر قرار دهید. این عمل را باید پنج تا هفت دفعه هر یک ساعت یک بار انجام دهید تا بستنی کاملا منسجم و کشدار شود. در آخر که بستنی را از فریزر خارج کرده و مخلوط کردید، آن را داخل یک قالب مناسب بریزید و یک شب در فریزر قرار دهید تا آماده شود. حال بستنی شما آماده سرو بوده و می توانیم آن را به صورت قالبی با اسکوب آماده کرده و با میوه های خرد شده و کمی بیسکوییت خرد شده آن را سرو کنید.
خرید اینترنتی وانیل در تهران
برای خرید وانیل و مشاهده قیمت وانیل به بازار آنلاین به روز مارت مراجعه کرده و خرید خود را به صورت اینترنتی و غیر حضوری انجام دهید تا از مزایای خرید آنلاین این سایت و اپلیکیشن آن بهره‌مند شوید.