کنسرو حمص غذایی خوشطعم و پایه ای برای بسیاری از غذاهای ترکیبی است. مبدأ این غذای پرطرفدار کشورهای عربی خصوصا لبنان و فلسطین است. امروزه کنسرو حمص به دلیل طعم بینظیری که دارد، در کشورهای مختلفی مصرف میشود. در این مقاله سعی داریم به اینکه کنسرو حمص چیست و چگونه تهیه میشود، پاسخ دهیم. همچنین توضیحاتی در رابطه با مواد تشکیلدهنده، کیفیت و ارزش غذایی کنسرو حمص ارائه خواهیم داد.
در مورد حمص چه میدانید؟
در این زمینه پیش از هر چیز باید به این سوال پاسخ داد که مواد تشکیلدهنده حمص چیست؟
ترکیبات کنسرو حمص را ارده، نخود، روغن زیتون، سیر و برخی گیاهان معطر تشکیل میدهد. کالری کنسرو حمص به ازای هر ۱۰۰ گرم، 240 است. همچنین هر ۱۰۰ گرم حمص حاوی ۲۰ گرم کربوهیدرات، چهار گرم فیبر، ۴٫۹ گرم پروتئین، پنج گرم ویتامین A، ۵۹ میکروگرم اسیدفولیک، هشت میلیگرم ویتامین C، ۴۹ میلیگرم کلسیم، ۲۹ میلیگرم منیزیم، ۱۱۰ میلیگرم فسفر، ۲۴۲ میلیگرم سدیم و ۶ میلیگرم آهن است. از طرفی حمص جزو مواد غذایی فاقد گلوتن است و مصرف آن میتواند برای همه افراد مناسب باشد. کیفیت کنسرو حمص به دلیل عاری بودن از مواد حساسیتزا و نگهدارنده مانند گلوتن و پروپیل گالات، به صورت قابل توجهی بالا است.
خواص کنسرو حمص
در طب سنتی ایرانی از نخود، ارده و سیر در ساخت ترکیبات دارویی برای درمان عفونت و مشکلات گوارشی استفاده میشود. به همین دلیل کنسرو حمص از نظر طب سنتی، غذایی به شدت کامل و مفید شناخته میشود که در بخشی از این مقاله به توضیح آن میپردازیم.
در حمص علاوه بر فیبر، مواد معدنی و ویتامینهای مختلفی وجود دارد. مهمترین این ویتامینها ویتامین B و E است. همچنین این غذا حاوی آهن، روی، منگنز، کلسیم، پتاسیم، فسفر، منیزیم و فولیک اسید است. در ادامه به مهمترین خواص حمص اشاره میکنیم.
سرشار از پروتئینهای گیاهی
حمص گزینهای عالی برای افرادی است که رژیم گیاهی یا وگان دارند. مصرف کافی پروتئین برای رشد بهینه، ریکاوری و عملکرد سیستم ایمنی بدن ضروری است. حمص به دلیل برخورداری از سطح بالایی از پروتئین، منبعی مناسب برای حفظ و تامین انرژی ورزشکاران است. همچنین ارده موجود در حمص، سرشار از آنتیاکسیدانهایی است که آسیب رادیکالهای آزاد به سلولهای مختلف بدن و احتمال بروز سرطان را کاهش میدهد.
دارای مواد ضد التهاب
التهاب رایجترین واکنش بدن در برابر عفونت، بیماری و آسیب است. حمص مملو از موادی است که با التهاب مزمن مبارزه میکنند. روغن زیتون یکی از مواد سرشار از آنتیاکسیدانهای قدرتمند است که خواص ضد التهابی دارد. این روغن در این زمینه مشابه با داروهای ضد التهابی رایج عمل میکند. علاوه بر این، مطالعات نشان میدهد که مصرف غذاهای غنی از حبوبات مانند نخود، علائم خونی التهاب را کاهش میدهد.
سرشار از فیبر
حمص منبع بسیار خوبی از فیبر است که میتواند سلامت سیستم گوارش را بهبود ببخشد. در هر ۱۰۰ گرم از کنسرو حمص، شش گرم فیبر وجود دارد. فیبر به تغذیه باکتریهای سالم موجود در روده کمک میکند. برخی از فیبرهای موجود در حمص، توسط باکتریهای روده به اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه تبدیل میشوند. این اسیدهای چرب به تغذیه سلولهای روده بزرگ کمک کرده و فواید زیادی دارد. همچنین این مواد خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ و سایر مشکلات را کاهش میدهد.
دارای شاخص گلیسمی پایین
کنسرو حمص بیشتر از نخود تشکیل شده، بنابراین شاخص گلایسمی پایینی داشته و به کنترل قند خون کمک میکند. شاخص گلایسمی مقیاسی است که تاثیر غذا در افزایش قند خون را اندازهگیری میکند. غذایی که شاخص قند خون بالایی دارد به سرعت هضم و جذب شده و باعث افت قند خون میشود. در مقابل غذاهایی با شاخص قند خون پایین، به آرامی هضم و سپس جذب شده و باعث میشوند سطح قند خون متعادلتر شود. حمص به عنوان یک منبع غذایی غنی از فیبر محلول و چربیهای سالم شناخته میشود. حمص سرشار از پروتئین، نشاسته مقاوم، مواد مغذی و چربیهای سالم است که هضم کربوهیدرات را کند کرده و باعث پایدار شدن سطح قند خون میشود.
کمک به بهبود سلامت قلب
مصرف حمص خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را به میزان قابل توجهی کم میکند. این امر به دلیل وجود نخود است که کلسترول بد را به صورت معجزهآسایی کاهش میدهد. افرادی که بیشتر از روغنهای سالم به ویژه روغن زیتون استفاده میکنند، کمتر از افراد دیگر در معرض بروز بیماریهای قلبی قرار میگیرند. روغن زیتون تاثیر به سزایی در جلوگیری از تشکیل لختههای خونی و تراکم پلاکتها دارد. این روغن میتواند اثر غذاهای چرب را در تشکیل لخته خونی ضعیف کند. همچنین روغن زیتون میتواند به کاهش درصد ناتوانی قلب کمک کند. به دلیل وجود روغن زیتون در ساخت کنسرو حمص، استفاده از کنسرو حمص آماده نیز برای بیماران قلبی منع مصرف ندارد.
کمک به کاهش وزن
حمص دارای چند ترکیب فوقالعاده است که به روند کاهش وزن کمک میکند. این ماده غذایی منبع عالی فیبر است که باعث افزایش سطح برخی از هورمونهای مفید برای لاغری میشود. همچنین فیبر موجود در حمص سطح هورمون گرلین (هورمون اشتها) را کاهش میدهد. گلین هورمونی مؤثر بر احساس گرسنگی و تنظیم طولانی مدت وزن بدن است. این هورمون از دستگاه گوارش به خصوص معده ترشح شده و نقش مهمی در افزایش جذب غذا و توده چربی بدن به عهده دارد. توجه داشته باشید که نخود به دلیل برخورداری از پروتئین گیاهی بالا، باعث افزایش احساس سیری در افراد، مهار اشتها و تقویت سوخت و ساز بدن میشود.
جلوگیری از پوکی استخوان
ساختار میکروسکوپی استخوانها به صورت لانه زنبوری است، اما منافذ و خانههای استخوان پوک بسیار بزرگتر از استخوان سالم است. در این حالت استخوانها به تدریج جرم و تراکم خود را از دست داده و حساس و شکننده میشوند. استخوانها از فیبرهای کلاژن و مواد معدنی تشکیل شدهاند. این اندامهای بدن حداقل به 1000 تا ۱۲۰۰ میلیگرم کلسیم در روز نیاز دارند. این میزان با افزایش سن نیز افزایش مییابد. حبوبات، به ویژه نخود، منبع بسیار خوبی از کلسیم هستند. توجه داشته باشید بدن برای جذب کلسیم به ویتامین D نیاز دارد. ویتامین D مورد نیاز از طریق خورشید، مواد غذایی یا مکملها تامین میشود. همچنین نخود حاوی فسفات است که در سلامت استخوان نقش مهمی ایفا میکند.
درمان کم خونی
بیشاز ۵۰ درصد از حمص را نخود تشکیل میدهد. نخود به دلیل دارا بودن ویتامین B9به ساخت گلبولهای قرمز و سفید کمک کرده و در جلوگیری از کمخونی نقش بسزایی دارد. نخود در طب سنتی نیز برای درمان کمخونی تجویز میشود.
جایگزینی مناسب برای سسها
با توجه به خمیری شکل بودن و طعم خاص حمص، میتوان آن را به عنوان جایگزینی برای سسها که غالبا ترکیب مضری دارند در نظر گرفت. همچنین میتوان آن را با آب گوشت ترکیب کرده و با سبزیجات سرو کرد.
حمص از منظر طب سنتی
در کتابهای طب سنتی به سه نوع حمص اشاره شده است:
- حمص با نخود سفید
- حمص با نخود وحشی
- حمص با نخود سیاه
در طب سنتی، نخود پاککننده و بازکننده انسداد جگر، طحال و کلیه، همچنین پاککننده زخمهای چرکی و نرمکننده ورمها است. ضماد نخود با عسل نیز درمانکننده جراحت سرطان بوده و خاصیت ضد سرفه و سرماخوردگی دارد. این ماده غذایی سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و مصرف آن برای افرادی که دارای بیماریهای خود ایمنی مانند اماس هستند توصیه میشود. نخود از بین برنده انگلهای روده، برطرفکننده درد سینه و تنگی نفس است. همچنین این ماده غذایی ریشه مو را تقویت کرده و دردهای کلیه را کاهش میدهد.
یکی دیگر از مواد تشکیل دهنده حمص، ارده است. ارده در طب سنتی ایرانی جایگاه ویژهای داشته و از آن برای درمان بسیاری از بیماریها و تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده میشود. این ماده غذایی از دانههای کنجد تفت داده شده و کوبیده شده به دست میآید. ارده به تنهایی یک ماده غذایی کامل و مغذی به ویژه برای وعده صبحانه است. خاصیت اصلی ارده انرژیزا بودن آن است.
ارده در فصل زمستان که بدن به انرژی بیشتری برای گرم نگه داشتن خود احتیاج دارد، بهترین غذا محسوب میشود. همچنین مصرف آن برای کودکان بیاشتها، افراد لاغر و افراد مسن، بسیار مناسب است. ارده باعث کاهش کلسترول بد خون و افزایش سطح چربی خوب بدن میشود. همچنین این ماده غذایی منبع بسیار خوبی برای تامین کلسیم بدن است. مصرف ارده برای نرم شدن رودهها و جلوگیری از یبوست مناسب است. ضمنا از آن در درمان اختلالات کبد و درد استخوانی استفاده میشود.
طبع نخود گرم و خشک و طبع ارده بسیار گرم است. به همین دلیل حمص غذایی مناسب برای افراد با طبع سرد به شمار میرود.
کنسرو حمص را با چه چیزی بخوریم؟
طریقه مصرف کنسرو حمص بسیار ساده است. کافیست کنسرو را پس از جوشاندن از قوطی خارج کرده و کنار نان پیتا، نانهای ترد و سبزیجات تازه مانند خیار، کاهو و فلفل دلمه ای یا همراه با دیگر غذاها مانند فلافل، مرغ کبابی و کوفته سرو کنید. همچنین حمص یک غذای کامل است و میتواند به تنهایی به عنوان یک وعده غذایی استفاده شود. حمص را علاوه بر نان پیتا، میتوان با نانهای سنتی ایرانی میل کرد.
حمص طبیعی عاری از ترکیباتی مانند گلوتن است، اما توجه داشته باشید ممکن است حین تولید کنسرو حمص در کارخانه، برخی مواد نگهدارنده به کنسرو اضافه شود. مصرف کنسرو حمص بیشتر از حد اعتدال، برای افرادی که از سندرم روده تحریکپذیر رنج میبرند ممنوع است. برای جلوگیری از ایجاد سم بوتولیسم در کنسرو حمص، کنسرو را قبل از مصرف حتما 20 دقیقه بجوشانید.
نگهداری کنسرو حمص
ذخیره مواد غذایی به فرم قوطی کنسرو، به دلیل قیمت مناسب و مدت زمان نگهداری طولانی مدت، بسیار پرطرفدار است. با این حال محدودیتهایی برای مدت زمان نگهداری قوطیها وجود دارد.
امروزه کنسرو به عنوان یک وعده غذایی کامل و یا مورد استفاده در غذاهای ترکیبی، آشپزی را به امری آسان و لذتبخش تبدیل کرده است. در نگهداری کنسرو حمص باید به این نکته توجه کنیم که درپوشهای فلزی امکان زنگزدگی دارند. از کنسروی که زنگزدگی یا سوراخ دارد استفاده نکنید. دمای ۱۰۰ درجه فارنهایت برای غذاهای کنسروی مضر است و افزایش دما خطر فاسد شدن کنسرو را افزایش میدهد. قوطیهای کنسرو حمص باید در مکانی خشک و خنک با دمایی بین ۵۰ الی ۷۰ درجه فارنهایت نگهداری شوند. توجه داشته باشید که قوطی دارای برآمدگی یا فرورفتگی نباشد.
خرید کنسرو حمص
قیمت کنسرو حمص نسبت به پیشغذاها و کنسروهای موجود، مناسب تر است. با توجه به فواید و کاربردهای ذکر شده برای این محصول غذایی، به منظور دریافت و خرید اینترنتی کنسرو حمص در تهران، میتوانید به بازار آنلاین به روز رسان مراجعه کنید. در به روز رسان ضمن مشاهده کیفیت و قیمت انواع کنسرو حمص، سفارش خود را به صورت غیرحضوری از فروشندگان معتبر این محصول دریافت خواهید کرد.
طرز تهیه کنسرو حمص با سالاد تبوله
با توجه به محبوبیت و ارزش غذایی بالای حمص، میتوانید آن را به راحتی در منزل تهیه و به همراه سالاد تبوله میل کنید.
مواد لازم
نخود کنسروی یا خیس خورده: سه و نیم فنجان
جوش شیرین: یک قاشق غذاخوری
ارده: یکسوم فنجان
سیر کبابی: هشت حبه
آبلیموی تازه: یکچهارم فنجان
روغن زیتون: یک قاشق غذاخوری
زیره: سهچهارم قاشق غذاخوری
نمک و فلفل: به مقدار لازم
پاپریکا و جعفری خردشده (برای تزئین): به مقدار لازم
طرز تهیه
اگر از نخودهای کنسروی استفاده میکنید، ابتدا باید آب کنسرو را خالی کرده و نخودها را بشویید. در صورت استفاده از نخود خام، باید آنها را از شب قبل خیس داده و چند مرتبه آب آن را عوض کنید. بعد از پختن نخودها، آب آنها را خالی کرده، سپس آب بکشید و در دمای اتاق قرار دهید. در مرحله بعد برای یکدست شدن و حالت خامهای حمص، باید پوست نخودها را بگیرید.
نخودها را در قابلمه گذاشته و به آن جوش شیرین اضافه کنید به گونهای که آنها را با جوششیرین بپوشانید. حرارت زیر قابلمه باید ملایم باشد. با دو تا سه دقیقه هم زدن ترکیب جوششیرین و نخود روی حرارت، پوست نخودها کاملاً جدا خواهد شد. نخودها را داخل کاسه بزرگ قرار داده و سپس روی آن آب سرد بریزید. ۱۵ تا ۲۰ عدد نخود را برای تزئین کنار بگذارید. نخود، ارده، سیر کبابی، آب لیمو، یک قاشق غذاخوری روغن زیتون، نمک، زیره و فلفل را با یکدیگر مخلوط کرده تا ترکیبی یکدست ایجاد شود. اگر مخلوط خیلی غلیظ و سفت شد، میتوانید مقداری آب ولرم به آن اضافه کنید.
حمص خوشمزه و لذیذ آماده است. روی حمص را با نخود، زیتون، پاپریکا و جعفری خرد شده تزیین کنید.
طرز تهیه سالاد تبوله
در این قسمت روش تهیه تبوله و سس مخصوص آن را معرفی میکنیم.
مواد لازم برای تهیه سالاد تبوله
بلغور گندم: دو پیمانه
آبجوش: چهار پیمانه
جعفری تازه: سه پیمانه
نعناع تازه: یک پیمانه
پیازچه: هشت عدد
پیاز کوچک قرمز: دو عدد
خیار خردشده بزرگ: یک عدد
روغن زیتون: سه قاشق غذاخوری
آب لیموترش تازه: یکدوم پیمانه
گوجهفرنگی کوچک: دو عدد
کاهوی بزرگ برگ شده (جهت تزئین): به مقدار لازم
طرز تهیه
در یک کاسه متوسط آب جوش و بلغور گندم را ریخته و هم بزنید. روی آن را پوشانده و به مدت ۳۰ دقیقه کنار بگذارید. پس از نیم ساعت آن را آبکشی کرده و اجازه دهید خشک شود. تمام سبزیجات را شسته و پس از خشک شدن، آنها را ساطوری کنید. بلغورها را دوباره در کاسه ریخته و جعفری خرد شده، نعنای خردشده، پیازچه خردشده، پیاز خردشده، خیار رندهشده و آب لیمو را روی آن بریزید. سپس سه قاشق غذاخوری روغن زیتون را به آن اضافه کرده و با نمک و فلفل مزهدار کنید.
مواد لازم جهت تهیه سس تبوله
خردل: دو قاشق چایخوری
موسیر: یک عدد متوسط
روغن زیتون: دوسوم پیمانه
سرکه انگور: یک دوم پیمانه
فلفل: یک قاشق غذاخوری
نمک: یک دوم قاشق چایخوری
طرز تهیه سس تبوله
موسیر را پوست کنده و خرد کنید. در یک کاسه موسیر خردشده، خردل، سرکه و یکدوم قاشق چایخوری نمک ریخته و مخلوط کنید. سپس باقیمانده روغن زیتون را آهسته به آن اضافه کرده و مخلوط را تا یکدست شدن هم بزنید. این مواد را با کمی فلفل مزهدار کنید.
چند برگ کاهو را در دیس بچینید و سپس تبوله را روی آن بریزید. گوجههای کوچک را از وسط دو نیم کرده و روی تبوله قرار دهید. یکچهارم پیمانه از سس را روی گوجهها ریخته و کمی فلفل روی آن بپاشید. باقیمانده سس را در ظرفی مناسب ریخته و هنگام سرو کنار سالاد قرار دهید. حمص و سالاد تبوله معمولاً با یکدیگر سرو شده و از غذاهای محبوب لبنانی هستند.
طرز تهیه حمص با گوشت و پیازچه
یکی از انواع معروف و خوشطعم حمص، با گوشت و پیازچه است. در این قسمت به معرفی این غذای جذاب میپردازیم.
مواد لازم
نخود کنسروی یا پخته: ۴۵۰ گرم
ارده: یکسوم فنجان
آبلیموی تازه: دو قاشق سوپخوری
پیازچه خرد شده: دو قاشق سوپخوری
آب: یکچهارم فنجان
سیر: دو حبه
فلفل سیاه: یکچهارم قاشق چایخوری
نمک: یک قاشق چایخوری
طرز تهیه
گوشت را در تابهای بزرگ روی شعله متوسط تفت دهید. سپس آن را داخل بشقابی که با حولهی کاغذی پوشاندهاید قرار داده تا روغنش گرفته شود. نخود، ارده، یک قاشق سوپخوری روغن گوشت، آب لیمو و سیر خردشده را با یکدیگر مخلوط کرده تا یکدست شود.
آب، دو برش گوشت خردشده و دو قاشق سوپخوری پیازچه خردشده را به مخلوط اضافه کنید. چند مرتبه دیگر هم بزنید تا به طور کامل مخلوط شوند. سپس این مواد را با نمک و فلفل طعمدار کنید.
اکنون حمص به همراه گوشت را سرو کرده و روی آن را با گوشت و پیازچه خردشده تزیین کنید. در صورتیکه گوشت شما چربی نداشت، از کره یا روغن زیتون استفاده کنید. بهتر است گوشت را از شب قبل خوب کوبیده و با آب لیمو، رازیانه، آب پیاز و مقداری نمک و فلفل مزهدار کنید.