مریم گلی گیاهی علفی و دارای ریشه راست است که در طب سنتی برای درمان بیماری‌های مختلف کاربرد فراوان دارد. امروزه از مریم گلی به عنوان آنتی باکتریال و ضد ویروس قوی استفاده می‌شود. در این مقاله به بررسی فواید مریم گلی، کاربرد آن، نحوه استفاده و موارد این‌چنینی می‌پردازیم.
مریم گلی چیست؟
مریم گلی گیاهی چند ساله با ارتفاع بین ۵۰ تا ۸۰ سانتی‌متر است و در دامنه‌های صخره‌ای رشد می‌کند. این گیاه ساقه‌هایی به رنگ سبز تیره داشته و از کرک‌های خاکستری‌رنگ پوشیده شده است. هر چقدر عمر گیاه افزایش پیدا کند، ساقه آن چوبی و قهوه‌ای‌تر می‌شود. برگ‌های این گیاه نیزه‌ای‌شکل و پوشیده از کرک‌های ظریف است. گل‌های مریم گلی به رنگ بنفش متمایل به آبی، صورتی یا سفید هستند. این گیاه از تیره نعناعیان بوده و در بهار گل می‌دهد. مریم گلی متعلق به ایران است و در فارس رشد می‌کند.
پرورش مریم گلی در زمین‌های اصلاح‌شده، حاصلخیز و نسبتاً مرطوب با بافت متوسط و سرشار از کلسیم انجام می‌شود. این خاک محدوده pH کنترل شده داشته و سرشار از املاح معدنی است. این گیاه در خاک‌های رسی و زمین‌های آفتاب‌گیر به خوبی رشد می‌کند. در حالت کلی گیاه مریم گلی در طول رویش به گرما و هوای خشک نیاز داشته و با هوای مدیترانه‌ای سازگاری دارد. این گیاه در زمستان، در دمای پایین‌تر از منفی ۱۵ درجه سانتی‌گراد دچار سرمازدگی شده و طی پنج یا شش روز خشک می‌شود. این گیاه پنج تا هفت سال عمر کرده و تا چهار سال بازدهی اقتصادی دارد.
نام دیگر مریم گلی چیست؟
در طب سنتی از گیاه مریم گلی با نام مریمیه صغیره، مریمیه و شالبیه نیز یاد می‌شود. موارد مصرف گیاه مریم گلی در طب سنتی و ایرانی، باعث برخی از این نامگذاری‌ها شده است.
انواع گیاه مریم گلی
مریم گلی انواع فراوانی با شکل و رنگ ظاهری متفاوت دارد. هر نوع از این گیاه، موارد مصرف خاص خود را دارد. در این بخش از مقاله به معرفی برخی از معروف‌ترین انواع آن می‌پردازیم.
مریم گلی کلاری
این گیاه با برگ‌های معطر قوی شناخته شده و عمدتاً در تولید عطریات کاربرد دارد. بوی این گیاه بسیار ملایم است و ماندگاری بالایی دارد.
مریم گلی سه جزئی
این گیاه یک بوته چندساله با برگ‌هایی چند قسمتی و بومی کشورهای مدیترانه‌ای است. از این گیاه معمولا برای تهیه چای و دمنوش استفاده می‌شود. طعم این دمنوش بسیار خاص و کمی تلخ است، به همین دلیل از انواع شیرینی‌ها در کنار آن استفاده می‌شود.
مریم گلی آناناسی
برگ‌های تازه این گیاه به عنوان افزودنی به نوشیدنی‌ها و دسرها اضافه می‌شود. این گیاه طعم بسیار دل‌نشین و ملایمی دارد. در بعضی موارد برگ‌های آن را خشک و سپس پودر کرده و به عنوان چاشنی غذاها استفاده می‌کنند.
مریم گلی لاجوردی
این گیاه که بسیار بزرگ است، در کشور مکزیک رشد می‌کند. گل‌های این گیاه، آبی لاجوردی بوده و به عنوان یک داروی گیاهی استفاده می‌شود. گونه‌های پرورش یافته این گیاه در گلخانه‌ها نیز یافت می‌شود، ولی خواص گیاه بومی مکزیک را ندارد.
ارزش غذایی مریم گلی
هر 100 گرم مریم گلی، حدود 315 کالری دارد. 50 درصد این گیاه را اسانس‌ها تشکیل می‌دهند. این گیاه از ۵۸ ترکیب فرار و مهم تشکیل شده است. همچنین مریم گلی سرشار از ترکیبات شیمیایی مانند ویتامین‌ها، مواد معدنی و روغن بوده و منبع خوبی از مواد معدنی مانند پتاسیم، کلسیم، منگنز، منیزیم، روی، آهن و مس است.
- ویتامین A : مریم گلی منبع غنی از ویتامین A است. در 100 گرم مریم گلی خشک، حدود 5900 واحد ویتامین A وجود دارد که نیاز روزانه بدن را تامین می‌کند.
- ویتامین C: مریم گلی تازه حاوی مقدار زیادی ویتامین C است. در 100 گرم از این گیاه، حدود 4/39 میلی‌گرم یا 54 درصد ویتامین C مورد نیاز هر فرد وجود دارد.
- ویتامین B: علاوه بر ویتامین A و C، این گیاه دارای سطح بالایی از ویتامین‌های گروه B مانند اسید فولیک، تیامین و ریبوفلاوین است.
- روغن گیاهی: برگ گیاه مریم گلی شامل ترکیبات خاصی مانند نیکوتین آمید، فلاور و… است. همچنین در برگ این گیاه مواد تلخی مانند اوره و اسید لاکتیک وجود دارد. روغن موجود در برگ این گیاه، علت اصلی برخی از مهم‌ترین خواص دارویی گیاه مریم گلی برای پوست و مو است.
خواص مریم گلی در طب سنتی
طبع مریم گلی گرم بوده و خاصیت آرام‌بخش دارد. این گیاه به سیستم ایمنی بدن، افزایش اشتها و درمان کم‌خونی کمک کرده و نشاط‌آور است. خواص مریم گلی محدود به این موارد نشده و برای درمان بسیاری از اختلالات سلامتی نیز استفاده می‌شود. در ادامه به بررسی خواص و کاربردهای این گیاه می‌پردازیم.
خواص مریم گلی برای پوست
به دلیل روغن‌های گیاهی موجود در این گیاه و ترکیبات شیمیایی مشتق شده از آن، استفاده از ماسک این گیاه می‌تواند باعث بهبود وضعیت پوست و شادابی آن شود. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آن نیز از هجوم رادیکال‌های آزاد به پوست جلوگیری کرده و با پیری زودرس مقابله می‌کنند. استفاده از این گیاه به بازسازی روزانه سلول‌های پوستی کمک کرده و ظهور علائم پیری را به تأخیر می‌اندازد.
تونر پوست‌های چرب
این گیاه می‌تواند با تنظیم تولید چربی پوست، به عنوان یک تونر عالی و پاک‌کننده برای پوست عمل کند. با استفاده از ماسک این گیاه، چربی پوست کنترل می‌شود. همچنین خاصیت ضد باکتری آن از عفونت‌های پوستی جلوگیری می‌کند. مریم گلی دارای خواص ضدعفونی‌کننده و ضد التهاب بوده و برای تسکین علائم اگزما و پسوریازیس استفاده می‌شود. از عصاره‌های به دست آمده از این گیاه، برای بهبود آکنه و تبخال استفاده می‌شود. از گیاه مریم گلی در تولید لوسیون‌های بهبود دهنده بافت پوست نیز استفاده می‌شود.
از بین بردن سلولیت پوستی
روغن برگ این گیاه، گردش خون در سطح پوست را افزایش می‌دهد. هرچه گردش خون بهتر شود، سم‌زدایی بدن نیز بیشتر خواهد بود. وقتی سموم بدن دفع می‌شوند، سلولیت کمتری در سطح پوست قابل مشاهده است. استفاده منظم از روغن این گیاه می‌تواند به جلوگیری از تولید سلولیت‌های پوستی کمک کند.
خواص مریم گلی برای مو
این گیاه حاوی یک ترکیب آلفا-پنج بوده که برای کاهش ریزش مو مؤثر است. استفاده از سه تا چهار قطره روغن مریم گلی در کنار روغن رزماری، باعث رویش مجدد مو می‌شود. استفاده از چای این گیاه نیز می‌تواند به درخشان کردن موها کمک کند. شما می‌توانید گیاه خشک آن را به همراه آب ولرم جوشانده و پس از سرد شدن، سر خود را با آن بشویید. این عصاره به درمان شوره سر نیز کمک زیادی می‌کند.
ترکیب مریم گلی و رزماری علاوه بر تاثیر بر رویش مجدد موها، می‌تواند موی شما را ضخیم‌تر و محکم‌تر کند. از جوشانده این دو گیاه می‌توانید یک یا دو بار در روز استفاده کرده و به ضخامت و درخشش موی خود کمک کنید. این محصول می‌تواند گردش خون در پوست سر را بهبود بخشیده و مواد مغذی بیشتری را برای ریشه‌های مو فراهم کند. از جوشانده و روغن این گیاه می‌توان برای تیره کردن و تشدید رنگ مو استفاده کرد. بعد از شامپو زدن و شستن سر، می‌توانید از جوشانده این گیاه استفاده کنید. دم‌کرده برگ‌های مریم گلی می‌تواند موهای خاکستری را تیره‌تر و رنگ موی قهوه‌ای یا سیاه را عمیق‌تر کند.
ویژگی‌های ضد التهابی
چای مریم گلی اغلب به عنوان یک شستشودهنده برای التهاب و همچنین آرام‌بخش دردها استفاده می‌شود. از عصاره و روغن این گیاه برای استفاده موضعی و درمان ورم گلو نیز استفاده می‌شود.
کاهش تعریق بیش از حد
عصاره برگ خشک مریم گلی باعث کاهش 50 درصدی تعریق می‌شود. این گیاه همچنین باعث کنترل ترشح غدد و حذف بوی بدن می‌شود.
کمک به درمان سوءهاضمه
مریم گلی برای درمان مشکلات گوارشی و سوءهاضمه استفاده می‌شود. این گیاه یک ترکیب مقوی و محرک است و می‌تواند ضعف معده و دستگاه گوارش را درمان کند. همچنین چای یا دم‌کرده این گیاه با علائم سوء هاضمه مانند ترشح گوارشی بالا، جریان صفرا، تحرک روده و تحریک پانکراس مقابله می‌کند.
جلوگیری از ورود ویروس به بدن
تحقیقات نشان می‌دهد که عصاره این گیاه در زمان اتصال ویروس به سلول‌ها، با مداخله در پوشش ویروس‌ها، از ورود این عوامل به سلول‌های میزبان و آلوده کردن آن‌ها جلوگیری می‌کند. همچنین این امر موجب کاهش تشکیل پلاک ناشی از ویروس می‌شود.
کمک به سلامت دندان
از دم‌کرده گیاه مریم گلی می‌توان به عنوان دهان‌شویه موثر در درمان بیماری‌های لثه استفاده کرد. می‌توانید این دم‌کرده را به صورت مکعب‌های کوچک منجمد کرده و برای تسکین درد استفاده کنید.
کمک به درمان آسم
این گیاه دارای خاصیت ضدتشنج بوده و باعث کاهش تنش در عضلات می‌شود. همچنین از آن برای جلوگیری از حملات آسم نیز استفاده می‌شود. مریم گلی در رفع گرفتگی مخاط مجاری هوایی و جلوگیری از عفونت‌های ثانویه آن نیز مؤثر است.
کمک به سیستم عصبی
مصرف منظم مریم گلی باعث بهبود حافظه و پردازش اطلاعات در افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند آلزایمر می‌شود. اسانس این گیاه باعث بهبود سطح آنزیم تمرکز در افراد شده و به درمان کاهش حافظه و فراموشی نیز کمک می‌کند.
تسکین علائم یائسگی در بانوان
دمنوش مریم گلی گرگرفتگی و همچنین تعرق بیش از حد دوران یائسگی را کاهش می‌دهد. همچنین از بروز عفونت‌های رایج بین بانوان نیز جلگیری می‌کند.
درمان افسردگی
مریم گلی در طب سنتی به عنوان یک درمان طبیعی برای افسردگی استفاده می‌شود. چای این گیاه حاوی تروجان است که به بهبود تمرکز و توجه، مقابله با اندوه و افسردگی کمک می‌کند. همچنین برگ‌های این گیاه حاوی آنتی‌اکسیدان‌های فراوانی است که با استرس مقابله می‌کنند. به همین دلیل نوشیدن یک فنجان چای مریم گلی به صورت روزانه به افراد توصیه می‌شود. مصرف این چای به شما اطمینان می‌دهد که می‌توانید بر افکار منفی ناشی از افسردگی غلبه کنید.
کمک به سیستم قلبی عروقی
مریم گلی سه ماده دارد؛ شامل یک فلاور شل‌کننده عروق که از بدن در برابر بیماری‌های قلبی و عروقی محافظت می‌کند. همچنین کلسیم و پتاسیم موجود در این گیاه برای سیستم قلبی عروقی و حفظ ریتم ضربان قلب ضروری است. این گیاه فاقد کلسترول بوده و سدیم کمی دارد. به همین دلیل کسانی که مشکلات کلسترولی دارند، می‌توانند با مصرف این گیاه از اختلالات قلبی و عروقی محافظت شوند.
پیشگیری از سرطان
همانطور که گفته شد مریم گلی حاوی آنتی‌اکسیدان‌های فراوانی است. این مواد می‌توانند از بروز سرطان جلوگیری کرده و از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد و سموم محافظت کنند. به صورت کلی این گیاه ترکیبات منفی و سموم را از بین می‌برد.
مریم گلی برای کلیه
مریم گلی دارای خواص ادرارآور است. این خاصیت به سم‌زدایی کلیه‌ها کمک کرده و عمل دفع را افزایش می‌دهد. برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های مزمن و فرساینده، سم‌زدایی طبیعی بدن اهمیت زیادی دارد. اندام‌های ما به دلیل مواد شیمیایی موجود در غذا، هوا، محصولات بهداشتی و... در معرض سموم فراوانی قرار می‌گیرند. با گذشت زمان این سموم جمع شده و ناراحتی‌های مختلفی را در سیستم‌های بدن ایجاد می‌کنند. کلیه مسئول پاک‌سازی مواد سمی و دفع آن‌ها است. اگر کلیه‌ها بیش از حد کار کنند، ضعیف می‌شوند. با استفاده از یک رژیم متعادل و استفاده از چای مریم گلی، می‌توانید به سم‌زدایی کلیه‌ها کمک کرده و از ضعف آن‌ها جلوگیری کنید. همچنین دمنوش این گیاه، تورم و التهاب کلیه را کاهش می‌دهد. این محصول از بیماری‌های عفونی کلیه نیز جلوگیری می‌کند. استفاده موضعی از روغن این گیاه برای تسکین دردهای کلیه و سایر بیماری‌ها بسیار موثر است.
مریم گلی برای دیابت
مریم گلی دارای خواصی است که ترشح گلوکز ذخیره شده در کبد را مهار کرده و قند خون را کاهش می‌دهد. به عبارت دیگر این گیاه در کاهش سطح کلسترول و تری‌گلیسرید در بیماران دیابتی نوع دو مؤثر است. عصاره‌ها و مواد شیمیایی خاصی که در این گیاه وجود دارد، می‌تواند سیستم اثربخشی داروها را تقلید کرده و به کنترل دیابت و کاهش نوسانات شدید قند خون کمک کند.
بهبود سلامت استخوان‌ها
مریم گلی حاوی مقدار زیادی ویتامین k است. این ویتامین در بیشتر غذاها یافت نمی‌شود. ویتامین k در افزایش تراکم استخوان‌ها و استحکام آن‌ها کاربرد فراوانی دارد. افرادی که دچار نشانه‌های اولیه پوکی استخوان هستند و یا از کم تحرکی رنج می‌برند، می‌توانند از برگ این گیاه در رژیم غذایی خود استفاده کنند. هر وعده استفاده از گیاه مریم گلی، 27 درصد از ویتامین k توصیه شده روزانه افراد را تأمین می‌کند.
عوارض مریم گلی
مریم گلی یک ماده غذایی رایج بوده و استفاده از این محصول را باید در محدوده کنترل‌شده حفظ کرد. مریم گلی سرشار از کافور و ترشحات ضروری است که امکان دارد هنگام مصرف زیاد، خطراتی جدی به همراه داشته باشند. عوارض جانبی مصرف بیش از حد این گیاه، تشنج و آسیب تدریجی اندام‌هاست. همچنین بهتر است در دوران بارداری و شیردهی، از نوشیدن دمنوش مریم گلی پرهیز کنید. مصرف این دمنوش باعث کاهش شیر در مادران می‌شود. مصرف بیش از حد این دمنوش می‌تواند ضربان قلب را نیز افزایش دهد. استفاده مداوم از مریم گلی به افرادی که دارای فشار خون بالا هستند توصیه نمی‌شود.
خرید مریم گلی
با توجه به فواید و موارد مصرف مریم گلی که در این مقاله مطرح شد، می‌توانید برای خرید اینترنتی مریم گلی در تهران به بازار آنلاین به روز رسان مراجعه کنید. در این سایت ضمن مشاهده قیمت مریم گلی و انواع آن، می‌توانید پس از ثبت سفارش، محصول مورد نظر خود را در کمترین زمان ممکن از فروشندگان معتبر دریافت کنید.
طرز تهیه دمنوش مریم گلی
دمنوش مریم گلی خواص درمانی زیادی دارد و در رفع استرس و اضطراب مؤثر است. این دمنوش را به دو صورت دم‌کرده و جوشانده استفاده می‌کنند. طعم مریم گلی در حالت کلی کمی تلخ است، به همین دلیل از شیرین کننده‌های طبیعی در کنار دمنوش این گیاه استفاده می‌شود.
مواد لازم برای تهیه دمنوش مریم گلی
برگ گیاه مریم گلی: دو قاشق غذاخوری
آب جوش: دو فنجان
آب لیموترش: یک عدد
عسل یا نبات: در صورت تمایل
طرز تهیه:
برگ‌های مریم گلی را با آب سرد شسته و در قوری بریزید. آب جوش را به قوری اضافه کرده و اجازه دهید برگ‌ها 15 الی 20 دقیقه با بخار آب دم بکشند. دمنوش شما آماده است. می‌توانید مقداری عسل یا نبات به آن اضافه کرده و مصرف کنید.
برای تهیه دمنوش مریم گلی به روش جوشاندن، می‌توانید برگ‌ها را به همراه آب به مدت 20 دقیقه بجوشانید. سپس 15 دقیقه برای خنک شدن آن صبر کنید. محلول را صاف کرده و آب‌لیمو و عسل را به آن اضافه کنید.
طرز تهیه ماسک صورت با گیاه مریم گلی
استفاده از ماسک گیاه مریم گلی می‌تواند التهابات پوستی و چین و چروک ناشی از پیری زودرس را برطرف کند. در این قسمت از مقاله طرز تهیه یکی از پرطرفدارترین ماسک‌های صورت را با یکدیگر مرور می‌کنیم.
مواد لازم برای تهیه ماسک صورت با گیاه مریم گلی
برگ گیاه مریم گلی: نصف لیوان
آب: یک‌دهم لیوان
عصاره‌ی گیاه آلوئه‌ورا: یک‌دهم لیوان
طرز تهیه:
ابتدا برگ‌های تازه گیاه مریم گلی را به خوبی شسته و تا نرم شدن بکوبید. کوبیدن را تا زمانی‌که روغن برگ‌ها از آن‌ها خارج و به خوبی نرم شوند، ادامه دهید. به برگ‌ها، آب و عصاره آلوئه‌ورا را اضافه کرده و به خوبی با دور تند هم بزنید. هم زدن را تا زمانی‌که مخلوط حالت ژله‌ای پیدا کند ادامه دهید. ماسک صورت شما آماده است. می‌توانید از این ماسک سه الی چهار مرتبه در هفته استفاده کنید. این ماسک در دمای خنک و یخچالی حدود یک هفته ماندگاری دارد.
توجه داشته باشید که پس از مصرف این ماسک، آن را به خوبی از روی صورت پاک کنید.