باسلوق و لوکوم از میان‌وعده‌های شیرین و سنتی محسوب می‌شوند که در تهیه آن از شیره انگور، نشاسته، آجیل و ادویه‌های مناسب استفاده می‌شود. باسلوق از سوغاتی‌های معروف مراغه، ملایر، ساوه و اراک محسوب می‌شود. همچنین اصالت لوکوم به کشور ترکیه تعلق داشته و از سوغاتی‌های شهر تبریز نیز به شمار می‌رود. در ادامه به معرفی انواع باسلوق و لوکوم اشاره کرده و طرز تهیه باسلوق ایرانی و لوکوم ترکیه‌ای را شرح خواهیم داد.
لوکوم چیست؟
لوکوم یکی از انواع شیرینی‌های سنتی در کشور ترکیه به شمار می‌رود. این فرآورده خوراکی به صورت ساده و مغزدار تولید شده و در طرح‌ها، رنگ‌ها و طعم‌های مختلف به بازار عرضه می‌شود. این محصول با نام «راحت الحلقوم»، به عنوانی یکی از سوغاتی‌های معروف تبریز شناخته می‌شود.
نحوه تولید باسلوق
باسلوق یکی از شیرینی‌جات و سوغات ایرانی به شمار می‌رود. این شیرینی مقوی از گذشته به صورت سنتی تهیه و تولید می‌شود. در ترکیبات باسلوق مواد مغذی همچون شیره انگور، مغز گردو، گلاب، هل و نشاسته به چشم می‌خورد. همچنین محصولی که با شیره انگور تهیه می‌شود، مشخصا به عنوان باسلوق مراغه شناخته می‌شود. شیوه سنتی تولید این محصول بسیار طولانی بوده که بیش از یک ماه طول می‌کشد. این زمان برای افزایش کیفیت شکر موجود در شیره انگور ضروری خواهد بود.
برای تولید باسلوق سنتی، ابتدا آب انگور سیاه را روی حرارت قرار داده و می‌جوشانند. هنگامی که حدود یک سوم آن تبخیر شد و به غلظت مناسب رسید، از روی حرارت برداشته می‌شود. پس از آن که اندکی حرارت شیره انگور کاهش یافت، آن را درون سینی‌های تختی می‌ریزند. در ادامه یک لایه گردو بر روی شیره انگور ریخته شده و یک لایه دیگر شیره انگور بر روی آن اضافه می‌شود. پس از آن که ترکیب به خوبی خشک شد، باسلوق‌ها را در اندازه‌های کوچک برش می‌زنند.
تقریباً یک ماه زمان لازم است تا باسلوق‌ها به صورت کامل خشک شده و قابل مصرف شوند. پس از آماده شدن باسلوق، این محصولات در بسته بندی‌های مناسب به بازار عرضه می‌شود. تهیه این شیرینی سنتی معمولاً در فصول پاییز و زمستان رواج بیشتری دارد. همچنین به صورت کلی نحوه نگهداری باسلوق به مدت طولانی بسیار آسان بوده و تنها به جای خشک و خنک نیاز دارد. به این ترتیب این خوراکی شیرین در دمای محیط و به دور از رطوبت، به مدت سه ماه سالم باقی می‌ماند.
جالب است بدانید امروزه باسلوق به شیوه صنعتی نیز تولید می‌شود. در شیوه صنعتی زمان تولید باسلوق به دو هفته کاهش یافته و در فصول مختلف سال در دسترس خواهد بود.
خواص باسلوق
چنانچه در تهیه این خوراکی شیرین از شیره انگور استفاده شده باشد، می‌توان فواید بسیاری برای آن ذکر کرد. از این جمله می‌توان به وجود مقدار مناسبی پروتئین، پتاسیم، آهن، منیزیم، فسفر و ویتامین‌هایی همچون A، C، B1، B2، B3 وB6 اشاره کرد. البته توجه داشته باشید اگر هر لقمه از این ماده خوراکی را برابر با ۵۴ گرم در نظر بگیرید، کالری باسلوق معادل ۱۲۸ کیلو کالری خواهد بود. اگرچه این لقمه‌های شیرین، کلسترول و سدیم پایینی دارند، اما میزان شکر فراوانی را نیز به رژیم غذایی مصرف‌کننده اضافه می‌کنند.
بهبود عملکرد سیستم قلبی و عروقی
وجود اسید‌های چرب مفید و امگا 3 سبب شده تا باسلوق مراغه که با شیره انگور تولید می‌شود، به بهبود عمکرد سیستم قلبی و عروقی کمک شایانی کند. این ویژگی سبب جلوگیری از حمله‌های قلبی و تشکیل لخته‌های خونی می‌شود.
افزایش سطح ایمنی بدن
این ماده خوراکی با دارا بودن کلسیم، منیزیم، فسفر و ویتامین D، موجب استحکام استخوان‌ها شده و از بروز پوکی استخوان و آرتروز در کهنسالان جلوگیری می‌کند. همچنین ویتامین‌های فراوان این ماده خوراکی به همراه آنتی‌اکسیدان‌های متنوع، از ابتلا به بیماری‌های مزمن و سرطان جلوگیری می‌کند.
کمک به سیستم خون‌رسانی
این شیرینی سنتی به دلیل دارا بودن میزان مناسبی اسید فولیک و آهن، ایمنی گلبول‌های قرمز خون را تأمین و کم‌خونی را رفع می‌کند. به همین دلیل مصرف میزان مناسبی از آن به مادران باردار توصیه می‌شود. همچنین با مصرف این ماده مغذی، خون‌رسانی جنین نیز تسهیل می‌شود.
بهبود عملکرد سیستم گوارشی
فیبر موجود در شیره انگور به بهبود عملکرد روده‌ها کمک کرده و از ابتلا به یبوست جلوگیری می‌کند.
مناسب برای سلامت پوست
وجود ویتامین‌هایی مانند A، C، D و E سبب شده تا باسلوق مراغه نقش مؤثری در جوان سازی پوست و مو داشته و از بروز پیری زودرس جلوگیری شود.
انواع باسلوق
در این قسمت به بررسی انواع باسلوق پرداخته و آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
باسلوق ساده
در تهیه این محصول از نشاسته، شکر، پودر نارگیل، بادام و گردو برای تزیین استفاده می‌شود. مصرف باسلوق ساده در شب یلدا و عید نوروز به بالاترین میزان خود می‌رسد.
باسلوق میوه‌ای
این سوغاتی شیرین و خوشمزه از نشاسته، شکر، آب، گلاب، پودر نارگیل و طعم دهنده‌های میوه‌ای تهیه شده و از میان وعده‌های محبوب کودکان به شمار می‌رود.
باسلوق مغزدار
روش تهیه این مدل باسلوق به صورت لایه‌ای بوده ودر آن از انواع مغز گردو، بادام، فندق و... استفاده می‌شود. اضافه کردن این آجیل‌های مقوی، علاوه بر بهبود طعم این دسر، خواص آن را نیز دوچندان می‌کند.
باسلوق ژله‌ای
طرز تهیه این محصول مانند انواع دیگر آن بوده و تنها ژلاتین به مواد اولیه باسلوق اضافه می‌شود. اضافه کردن ژلاتین به این محصول موجب سفتی بیشتر بافت آن شده و برای افرادی که حالت نرم باسلوق را دوست ندارند مناسب است.
باسلوق رنگی
این شیرینی رنگی از نوع باسلوق ژلاتینی محسوب شده و در تهیه آن از ژلاتین رنگی همچون ژله موز، ژله بلوبری، ژله توت فرنگی و... استفاده می‌شود.
طرز تهیه لوکوم
مواد اولیه و طرز تهیه لوکوم ترکیه با باسلوق متفاوت است. مواد لوکوم نیز شامل نشاسته، قند، آجیل، خرمای خشک و... است. همچنین در انواع سنتی این خوراکی از شیر، گلاب، صمغ درختان، پرتقال و لیمو برای طعم‌دار کردن آن استفاده می‌شود. لقمه‌های لوکوم به صورت مکعب‌های کوچک درون شکر، پودر نارگیل یا کرم تارتار غلتانده شده تا به یکدیگر نچسبند. از معروف‌ترین انواع لوکوم می‌توان به لوکوم میوه‌ای اشاره کرد. در تهیه این میان‌وعده شیرین از میوه‌هایی همچون پرتقال، موز، آلبالو، نارنگی، کیوی و... استفاده می‌شود. از دیگر انواع طعم‌های لوکوم می‌توان به لوکوم شکلاتی، خرمائی و نعنایی اشاره کرد.
خرید اینترنتی باسلوق و لوکوم در تهران
چنانچه گفته شد باسلوق یکی از انواع شیرینی‌های سالم و بدون مواد نگهدارنده سنتی محسوب می‌شود. با خرید باسلوق از بازار آنلاين به روز رسان قادر خواهید بود این خوراکی سنتی و اصیل را با کیفیت بالا تهیه و میل کنید. همچنین با جستجو در سایت به روز رسان می‌توانید انواع قیمت لوکوم و باسلوق را مشاهده کرده و کالای منتخب خود را در کم‌ترین زمان، به صورت غیر حضوری و درب منزل دریافت کنید.
طرز تهیه باسلوق سه رنگ در منزل
باسلوق های رنگی یا ژله‌ای یکی از جدیدترین انواع این خوراکی‌های شیرین و خوشمزه به شمار می‌روند. ژلاتین موجود در این خوراکی موجب شده تا بافت آن سفت‌تر شده و شکل‌پذیری آن افزایش پیدا کند.
مواد لازم برای تهیه باسلوق
نشاسته: یک پیمانه
آب: دو پیمانه
شکر: یک پیمانه
گلاب: یک سوم پیمانه
پودر ژلاتین: یک قاشق غذاخوری
روغن یا کره: یک قاشق غذاخوری
پودر نارگیل: به مقدار دلخواه
رنگ خوراکی: دو مدل
خامه: یک قاشق غذاخوری
طرز تهیه باسلوق سه رنگ
برای این منظور چهار مرحله در نظر گرفته شده است:
آماده‌سازی ژلاتین باسلوق
ابتدا شش الی هفت قاشق آب را با پودر ژلاتین مخلوط کرده و به خوبی هم بزنید. چنانچه تمایل دارید باسلوق طعم میوه‌ای نیز داشته باشد، از آبمیوه طبیعی برای طعم‌دار کردن استفاده کنید. سپس ظرف را بر روی بخار آب قرار داده و مهلت دهید تا ذرات ژلاتین به صورت کامل حل شوند.
مرحله اول تهیه باسلوق
در این مرحله ابتدا ظرف مناسبی را انتخاب کرده و نشاسته و آب را در آن بریزید. سپس مخلوط را به خوبی هم زده تا نشاسته به صورت کامل در آب حل شود. در ادامه شکر را نیز اضافه کرده و هم بزنید. توجه داشته باشید که می‌توانید بسته به ذائقه خود، میزان شکر را افزایش دهید. پس از آن که دانه‌های نشاسته و شکر به خوبی در مخلوط حل شدند، ظرف را بر روی حرارت ملایم قرار دهید. در این مرحله باید مخلوط را به صورت مداوم هم بزنید، در غیر این صورت دانه‌های نشاسته به گلوله‌های کوچکی تبدیل شده و کیفیت باسلوق را کاهش می‌دهد.
پس از آنکه غلظت مخلوط افزایش پیدا کرد، گلاب و کره ذوب شده را به آن اضافه کنید و هم بزنید. همچنین چنانچه از اسانس مجاز خوراکی برای طعم‌دار کردن باسلوق استفاده می‌کنید، در این مرحله آن را به مواد اضافه کنید.
در گام بعدی مایع ژلاتین را به مخلوط نشاسته اضافه کرده و به خوبی هم بزنید. پس از حل شدن ژلاتین، مایه باسلوق شروع به غلیظ شدن می‌کند. بافت مناسب برای تهیه این ماده خوراکی باید به صورتی باشد که به راحتی درون قالب قرار بگیرد. در پایان ظرف را از روی حرارت بردارید.
مرحله دوم تهیه باسلوق
اکنون مخلوط را به سه قسمت مساوی تقسیم کرده و درون ظروف مجزا بریزید. سپس به کمک یک خلال دندان، مقداری از رنگ‌های خوراکی را برداشته و به دو ظرف اضافه کنید. رنگ خوراکی باید به خوبی با مواد مخلوط و یکدست شود. توجه داشته باشید که ترکیبات باسلوق به راحتی رنگ گرفته و به رنگ خوراکی زیادی احتیاج ندارد. برای تهیه رنگ سفید نیز یک قاشق خامه به ظرف باقی مانده اضافه کرده و به خوبی هم بزنید. توجه داشته باشید که دمای خامه باید برابر با دمای مایع باسلوق باشد. برای این منظور بهتر است خامه را اندکی گرم کرده و سپس به مخلوط اضافه کنید.
مرحله سوم تهیه باسلوق
برای تهیه باسلوق می‌توان از قالب‌های آلومینیومی و پلاستیکی استفاده کرد. ابتدا کف قالب را اندکی خیس کرده و آن را با کیسه فریزر یا سلفون بپوشانید. توجه داشته باشید که چنانچه سلفون دارای چروک باشد، سطح باسلوق ظاهر زیبایی نخواهد داشت. در ادامه مواد رنگی را به ترتیب و به کمک یک قاشق، درون قالب ریخته و روی آن را صاف کنید. توجه داشته باشید که بهتر است لایه‌های رنگی با ضخامت مساوی درون ظرف قرار بگیرند. به این نکته نیز توجه کنید که لایه پایانی باید به خوبی صاف شده تا کیفیت ظاهری باسلوق حفظ شود.
در پایان قالب را به مدت چهار ساعت درون یخچال قرار دهید. پس از آنکه مواد به خوبی سفت شد، باسلوق آماده برش زدن خواهد بود.
مرحله چهارم تهیه باسلوق
پس از گذشت مدت زمان استراحت، قالب را از یخچال بیرون آورید. سپس بشقابی بر روی قالب گذاشته و آن را برگردانید. توجه داشته باشید چنانچه از کیسه فریزر برای کف قالب استفاده کرده باشید، باسلوق به راحتی از قالب جدا شده و در بشقاب قرار می‌گیرد. در ادامه کیسه فریزر را نیز از سطح باسلوق جدا کنید. اکنون با استفاده از یک چاقو این دسر خوشمزه را به شکل و ضخامت دلخواه برش بزنید. برای ایجاد برش‌های تمیزتر توصیه می‌شود برای هر برش چاقو را خیس یا چرب کرده و سپس مخلوط را ببرید.
در صورت تمایل می‌توانید لقمه‌های باسلوق را به پودر نارگیل نیز آغشته کرده یا از مغز گردو برای تزیین آن‌ها استفاده کنید.
طرز تهیه لوکوم ترکیه به روشی خانگی
لوکوم یا راحت الحلقوم سنتی، معمولاً با شیر تهیه شده و به عنوان میان‌وعده‌ای شیرین و خوشمزه همراه با چای و یا قهوه سرو می‌شود. شما می‌توانید در تهیه این خوراکی شیرین، از انواع آجیل‌ها همچون پسته، گردو و... نیز استفاده کنید.
مواد لازم برای تهیه لوکوم ترکی
شیر: دو و نیم پیمانه
نشاسته گل: دو قاشق غذاخوری
کره: ۲۰ گرم
شکر: نصف پیمانه
وانیل: یک چهارم قاشق چای‌خوری
مغز پسته: به مقدار لازم
پودر نارگیل: به مقدار اندک
روش تهیه لوکوم ترکیه‌ای با شیر
در مرحله اول ابتدا نشاسته گل را به شیر سرد اضافه کرده و از صافی رد کنید. در ادامه شکر را به مخلوط اضافه کرده و بر روی حرارت ملایم قرار دهید. توجه داشته باشید که باید مخلوط را به صورت مداوم هم بزنید. پس از آنکه بوی خامی نشاسته از بین رفت و مخلوط به غلظت مناسب رسید، باید به هم زدن آن بر روی حرارت ملایم ادامه دهید. در غیر این صورت ترکیب بسیار غلیظ می‌شود، اما نشاسته همچنان مزه خامی ایجاد می‌کند.
هنگامی‌که غلظت مخلوط لوکوم شیر مشابه غلظت فرنی شد، کره را نیز به آن اضافه کنید. پس از آنکه کره به خوبی ذوب شد و گلوله‌های آن از بین رفت، حرارت را خاموش کرده و مقداری وانیل به مواد اضافه کنید.
در این مرحله لازم است ابتدا مقداری از دمای مواد کاهش پیدا کند. سپس مغزهایی همچون پسته یا گردو را به مخلوط اضافه کنید. برای قرار دادن مایع در قالب، بهتر است سطح آن را نمناک یا چرب کنید. سپس مایع لوکوم را داخل قالب ریخته و به مدت چهار الی پنج ساعت درون یخچال قرار دهید.
پس از گذشت این زمان، قالب را از یخچال بیرون آورده و به کمک چاقوی مرطوب آن را به شکل دلخواه برش بزنید. شما می‌توانید از پودر نارگیل، ترافل و شکلات ذوب شده نیز برای تزئین این خوراکی خوشمزه استفاده کنید.
نکات مهم در تهیه لوکوم ترکیه‌ای
- توجه داشته باشید که استفاده از یک قابلمه ضخیم برای حرارت دادن شیر و نشاسته ضروری است. در غیر این صورت نشاسته در مدت زمان بسیار اندکی غلیظ شده و مزه خامی می‌دهد.
- چنانچه پس از آماده کردن مایع لوکوم، گلوله‌های نشاسته در آن وجود داشت، بهتر است بلافاصله و پیش از خنک شدن، آن را از صافی درشت رد کرده و گلوله‌ها را از آن جدا کنید.
- میزان شکر به ذائقه شما بستگی داشته و می‌توانید اندازه آن را کم یا زیاد کنید.
- برای راحت‌تر جدا کردن لوکوم از قالب، بهتر است ابتدا کناره‌های مواد را با چاقو از ظرف جدا کرده و سپس قالب را برگردانید.
- استفاده از آجیل کاملا اختیاری بوده و می‌توانید تنها از مغز پسته برای تزئین لوکوم استفاده کنید.
روش تهیه لوکوم هویج ترکیه ای
در تهیه این شیرینی از قند و شکر کم‌تری استفاده می‌شود. به همین دلیل گزینه سالم‌تری نسبت به نمونه‌های مشابه خود بوده و برای پذیرایی در انواع مراسم مناسب است.
مواد لازم برای تهیه لوکوم هویج
هویج: یک کیلوگرم
آرد نشاسته گندم یا ذرت: پنج قاشق غذاخوری
شکر: یک پیمانه
فندق درشت: یک استکان
وانیل شکری: پنج گرم
روش تهیه لوکوم هویج
ابتدا هویج‌ها را به خوبی شسته و خشک کنید. سپس پوست آن‌ها را کنده و به صورت نگینی خرد کنید. در ادامه هویج‌ها را به همراه یک لیتر آب داخل قابلمه ریخته و آبپز کنید. پس از آن که هویج‌ها به خوبی نرم و مغزپخت شد، شعله را خاموش کرده و آب هویج‌ها را بگیرید. البته در نظر داشته باشید که باید یک لیوان از آب هویج‌ها را نگه دارید.
اکنون به کمک گوشت‌کوب برقی یا غذاساز، هویج و آب آن را مخلوط و پوره کنید. در ادامه پوره هویج را به درون یک ماهیتابه منتقل کرده و نشاسته و شکر را به آن اضافه کنید. مخلوط را بر روی حرارت قرار داده و به صورت مداوم هم بزنید. هنگامی که غلظت مواد شبیه غلظت فرنی شد، آن را از روی حرارت بردارید. پس از آن که اندکی حرارت مواد کاهش پیدا کرد، وانیل و فندق را به آن اضافه کرده و هم بزنید.
برای استفاده از قالب، آن را اندکی خیس کرده و سپس آب اضافی آن را بگیرید. در ادامه مواد ولرم را درون قالب ریخته و روی آن را به خوبی صاف کنید. مدت زمان سه الی چهار ساعت کافی است تا لوکوم در یخچال سفت شده و شکل بگیرد.
در پایان لوکوم هویج را از قالب بیرون آورده و به شکل دلخواه برش بزنید. شما می‌توانید از پودر نارگیل برای پوشاندن سطح لقمه‌ها نیز استفاده کنید.
لوکوم‌های خانگی می‌توانند به مدت سه الی چهار روز درون یخچال سالم بمانند.