کوکی گیاهی یکی از وعده‌های غذایی پرطرفدار در رژیم غذایی وگان است. افرادی که رژیم وگان دارند بسیار بیشتر از گیاهخواران محدودیت‌های غذایی دارند. هر گونه محصولی که از پرورش حیوانات به دست می‌آید نه تنها در رژیم غذایی وگان جایی ندارد بلکه از سبک زندگی آن‌ها نیز حذف می‌شود. مانند انواع کیف چرم طبیعی یا پالتوهایی با خز طبیعی. در رژیم غذایی نیز شیر و تخم مرغ که ماده اصلی تشکیل دهنده شیرینی و کوکی‌ها هستند وجود ندارد. بنابراین با تحقیق و آنالیز در زمینه‌ی مواد موجود در لبنیات متخصصان تغذیه توانستند جایگزین‌های مشابه برای این مواد در نظر بگیرند. در این مطلب با انواع کوکی‌ها و طرز پخت کوکی گیاهی آشنا خواهید شد. در انتها برای خرید کوکی گیاهی شما را راهنمایی خواهیم کرد.
کوکی گیاهی چیست؟
در رژیم غذایی وگان افراد علاوه بر گوشت‌ها هیچ‌گونه محصول حیوانی را مصرف نمی‌کنند. بنابراین در این رژِیم مصرف لبنیات ممنوع است. پس افرادی که رژیم غذایی وگان را دنبال می‌کنند از چطور شیرینی و کوکی‌ها را مصرف می‌کنند؟ اغلب کیک و شیرینی‌ها در دستور تهیه مقداری شیر، ماست یا تخم مرغ دارند. به خصوص انواع کوکی‌ها که در سراسر جهان طرفداران بسیاری دارند. ابداع کوکی گیاهی یکی از راه‌هایی است که رژیم غذایی وگان و شیرینی‌جات را به هم متصل کرد. کوکی‌های گیاهی چنان طرفدار پیدا کردند که حتی افراد بدون رژیم‌های خاص نیز به سراغ این کوکی‌ها می‌آیند.
خواص کوکی گیاهی
کوکی گیاهی برای افراد وگان مناسب است اما این به معنی سالم‌تر بودن آن‌ها نیست. کوکی گیاهی صرفا با رژیم غذایی گیاهخواری هم‌سو بوده و با دستورهای پخت متفاوتی تهیه می‌شود که در آن‌ها انواع کاملا سلامت، فاقد شکر، دارای طعم دهنده و غیره وجود دارد. اما به طور کلی پروتکل‌هایی برای کوکی گیاهی توسط متخصصان تغذیه تعریف شده است. برای مثال گفته می‌شود دستور تهیه کوکی گیاهی باید طوری تنظیم شود که هر کوکی کمتر از 150 کالری انرژی داشته باشد. علاوه بر این، هر کوکی گیاهی باید کمتر از 8 گرم شکر داشته باشد. البته در تهیه کوکی گیاهی انواع شکرها و قندهای طبیعی و غیرطبیعی استفاده می‌شود. برای مثال گاهی از شیرینی میوه‌هایی مانند گیلاس که در دستور وجود دارند بهره گرفته می‌شود. هنگام پخت یا خرید کوکی گیاهی می‌توانید با توجه به میزان علاقه خود به قندها از میان دستورهای مختلف انتخاب کنید.
طرز تهیه کوکی گیاهی در منزل
برای پخت کوکی گیاهی نزدیک به 30 دستورالعمل مختلف وجود دارد. این کوکی‌ها در طعم و ظاهر کمی متفاوت هستند. طرز پخت تعدادی از پرطرفدارترین کوکی‌های گیاهی را در ادامه برای شما شرح خواهیم داد.
کوکی گیاهی زنجبیلی
- کره وگان نرم شده: 2/1فنجان
- شکر ارگانیک: 3/2 فنجان
- آکوافابا: 3 قاشق غذاخوری
- ملاس: 3 قاشق غذاخوری
- بیکینگ پودر: 4/3 قاشق چایخوری
- پودر دارچین: 1 قاشق چایخوری
- زنجبیل: 4/3 قاشق چایخوری
- جوزهندی: 4/1 قاشق چایخوری
- نمک دریایی: 4/1 قاشق چایخوری
- آرد بدون گلوتن: 3/1+2 فنجان
- آرد بادام: 3/2 فنجان
- نشاسته ذرت: 3/1 فنجان
- پودر شکر: 1 فنجان
- شیر غیر لبنی (مانند شیر سویا): 2-1 قاشق چایخوری
دستورالعمل پخت شیرینی کوکی‌های وگان
- ابتدا فر را روی حرارت 190 درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید.
- دو لایه کاغذ پخت شیرینی را کف سینی فر پهن کنید.
- کره وگان گیاهی را در یک کاسه بزرگ ریخته و تا زمانی که کاملا نرم و خامه‌ای شود آن را مخلوط کنید (حدود یک دقیقه).
- شکر را به کره اضافه کنید و با سرعت متوسط مخلوط کن آن را هم بزنید. حدود یک دقیقه تا یک دست شدن این مخلوط طول می‌کشد.
- آکوافابا یا هر جایگزین تخم‌مرغی که در نظر دارید را به همراه ملاس به این مخلوط اضافه کنید.
- دارچین بیکینگ پودر، زنجبیل، جوزهندی و نمک را نیز اضافه کنید و کاملا مخلوط کنید.
- در آخر آرد بدون گلوتن، پودر بادام و نشاسته ذرت را نیز اضافه کنید. خمیر باید در این مرحله سنگین بوده و به سختی مخلوط شود. اگر احساس می‌کنید خمیر به مقدار کافی قوام نداشته و نرم است می‌توانید یک قاشق چایخوری آرد، پودر بادام و نشاسته ذرت اضافه کنید و دوباره ورز دهید تا زمانی که خمیری با قابلیت قالب زنی داشته باشید.
- خمیر را در یخچال گذاشته و 30 دقیقه صبر کنید.
- برای یکسان سازی وزن هر کوکی گیاهی از اسکوپ کوکی یا یک قاشق استفاده کنید. معمولا 1 قاشق غذاخوری خمیر برای هر کوکی گیاهی کافی است.
- هر خمیر را به شکل دلخواه خود در آورید و روی آن مخلوط شکر و دارچین بپاشید. کوکی گیاهی بهتر است کمی پهن شود.
- توصیه می‌کنیم کوکی‌های چیده شده در یک سینی را به یک شکل قرار دهید. چرا که با تغییر ابعاد کوکی‌ها زمان پخت آن‌ها نیز کمی متفاوت می‌شود.
- کوکی گیاهی خود را در فر قرار دهید و پس از 11-10 دقیقه زمانی که لبه‌ی کوکی‌ها شروع به خشک شدن کردند آن‌ها را از فر خارج کنید.
- پس از خارج کردن از فر کوکی گیاهی را به مدت 10 دقیقه در هوای آزاد قرار دهید تا کاملا خنک شود.
- پس از خنک شدن کوکی گیاهی در دمای اتاق به مدت 4 روز و در فریزر به مدت 1 ماه قابل نگهداری هستند.
کوکی گیاهی نارگیلی
- روغن نارگیل: 4/1فنجان
- شکر نارگیل: 3/1 فنجان
- کره بادام: 2 قاشق غذاخوری
- آکوافابا: 3 قاشق غذاخوری
- نمک دریا: 2/1 قاشق چایخوری
- بیکینگ پودر: 1 قاشق چایخوری
- آرد بادام: 1+3/1 فنجان
- نارگیل خشک شده: 2/1 فنجان
- چیپس شکلات تلخ وگان: 4/3 فنجان
دستورالعمل پخت کوکی گیاهی نارگیلی
- روغن نارگیل، شکر نارگیل، کره بادام، آکوافابا، نمک و بیکینگ پودر را در یک کاسه ریخته و به خوبی با مخلوط کن ترکیب کنید.
- آرد بادام و نارگیل را پس از یک‌دست شدن به ترکیب قبلی اضافه کنید. خمیر حاصل سنگین خواهد بود اما در حد متوسط.
- شکلات چیپسی را روی خمیر بریزید و آن را با خمیر مخلوط کنید و کمی ورز دهید.
- روی خمیر را بپوشانید و نهایتا یک شب و دست کم 30 دقیقه آن را در یخچال قرار دهید.
- فر را با دمای 180 درجه سانتی گراد روشن کنید.
- برای قالب زدن کوکی گیاهی نارگیلی می‌توانید از قالب یا اسکوپ‌های مخصوص استفاده کنید.
- نکته مهم یکسان بودن شکل و وزن کوکی‌هاست.
- روی سینی فر دو لایه کاغذ شیرینی پزی پهن کنید.
- کوکی‌ها را به شکل دلخواه در آورده و با فاصله چند سانت روی سینی فر قرار دهید. کوکی گیاهی پس از حرارت دیدن کمی بزرگتر می‌شوند.
- به مدت 12-16 دقیقه کوکی گیاهی را در فر قرار دهید تا زمانی که لبه‌های آن‌ها کمی طلایی شود.
- پس از خارج کردن از فر به مدت 5 دقیقه به آن‌ها اجازه خشک شدن دهید.
کوکی گیاهی شکلاتی
- پودر یا آرد بادام: 1+4/1 فنجان
- شکلات تلخ وگان: 4/1 فنجان
- نارگیل خرد شده: 2/1 فنجان
- بیکینگ پودر: 2 قاشق چایخوری
- نمک دریا: 4/1 قاشق چایخوری
- شکر قهوه‌ای: 3/1 فنجان
- آکوافابا: 4/1 فنجان
- روغن نارگیل: 3 قاشق غذاخوری
- عصاره وانیل: 2/1 قاشق چایخوری
دستورالعمل پخت کوکی گیاهی شکلاتی
- در یک کاسه بزرگ کنجاله بادام، چیپس شکلات تلخ، نارگیل، بیکینگ پودر و نمک و شکر را با هم مخلوط کنید.
- در یک کاسه جداگانه آکوافابا را با همزن به خوبی مخلوط کنید. آکوافابا را تا زمانی هم بزنید که به بافتی سبک و پفکی مانند برسد. می‌توانید کمی تارتار نیز اضافه کنید تا به فرم گرفتن آکوافابا کمک کنید.
- به آکوافابا روغن نارگیل و وانیل اضافه کنید و دوباره آن را مخلوط کنید.
- این مخلوط را به مواد خشکی که در ابتدا مخلوط کردیم اضافه کنید.
- این مواد را به خوبی هم بزنید تا خمیری با بافت متراکم داشته باشید.
- 30 دقیقه خمیر را در یخچال استراحت دهید.
- فر را روی 190 درجه سانتی گراد تنظیم کنید.
- خمیر را در اندازه‌های یکسان شکل دهید. بهتر است کمی فرم دیسک به آن‌ها بدهید تا مغز پخت شوند.
- 12-15 دقیقه کوکی گیاهی را در فر قرار دهید و سپس 10 دقیقه زمان برای خنک شدن کوکی گیاهی در نظر بگیرید.
کوکی گیاهی کدو تنبل
- کره وگان: 2/1 فنجان
- شکر ارگانیک: 2/1 فنجان
- شکر قهوه‌ای: 4/1 فنجان
- عصاره وانیل: 1 قاشق چایخوری
- پوره کدو تنبل: 4/1 فنجان
- آرد کامل: 2/1+1 فنجان
- نشاسته ذرت: 2/1 قاشق غذاخوری
- بیکینگ پودر: 1 قاشق چایخوری
- جوش شیرین: 2/1 قاشق چایخوری
- نمک: 4/1 قاشق چایخوری
- ادویه کدو تنبل: 1 قاشق چایخوری
- دارچین آسیاب شده: 4/3 قاشق چایخوری
- شیر بادام شیرین نشده (یا سایر شیرهای غیرلبنی): 1 قاشق غذاخوری
روکش کوکی گیاهی کدو تنبل (در صورت تمایل)
- کره وگان: 2/1فنجان
- کره کدو تنبل: 1 قاشق غذاخوری
- عصاره وانیل: 2/1 قاشق چایخوری
- پودر قند: 2 فنجان
- دارچین یا سایر ادویه‌های مورد علاقه: 4/1 قاشق چایخوری
- شیر غیرلبنی: به مقدار کم
دستورالعمل پخت کوکی گیاهی کدو تنبل
- کره را در دمای اتاق قرار دهید تا نرم شود. سپس درون یک کاسه بزرگ ریخته و با همزن به مدت 2 دقیقه هم بزنید تا بافتی مانند خامه حاصل شود.
- شکر، شکر قهوه‌ای و وانیل را به کاسه اضافه کنید و 1 دقیقه دیگر مخلوط را کاملا هم بزنید.
- کدو تنبل را نیز اضافه کنید و بار دیگر مخلوط کنید.
- توجه کنید که افزودن تمام مواد اولیه به صورت یک جا سبب می‌شود خمیر شما در نهایت یک‌دست نبوده و مواد به خوبی با یکدیگر ترکیب نشوند در نتیجه کوکی گیاهی با کیفیتی نخواهید داشت.
- در این مرحله تمامی مواد خشک را اضافه کنید؛ ادویه کدو تنبل، نمک، جوش شیرین، بیکینگ پودر، نشاسته ذرت، آرد کامل، دارچین آسیاب شده.
- در نهایت شیر بادام را به مخلوط اضافه کنید و به آرامی هم بزنید.
- خمیر حاصل نرم خواهد بود. روی آن را بپوشانید و به مدت 30-15 دقیقه در فریزر و یا به مدت 45-30 دقیقه در یخچال قرار دهید. در صورتی که فرصت کافی دارید می‌توانید خمیر را تمام شب در محیطی خنک قرار دهید.
- فر را روی دمای 180 درجه سانتی گراد تنظیم کنید و سینی پخت را روی طبقه وسط قرار دهید.
- روی یک ورقه تمیز مقدار یک قاشق غذاخوری خمیر بریزید. خمیر به دلیل باقی ماندن در یخچال استحکام بیشتری پیدا کرده است بنابراین به راحتی می‌توانید آن را به شکل دلخواه درآورید.
- اگر مقدار خمیر شما زیاد است توصیه می‌شود ابتدا نیمی از آن را از یخچال درآورده و پس از گذاشتن درون فر، مابقی خمیر را از یخچال خارج کنید.
- در سینی فر دو لایه کاغذ روغنی پهن کنید. تعداد کوکی گیاهی باید متناسب با ابعاد سینی فر باشد، چرا که پس از جذب گرما کوکی‌ها شروع به بزرگ شدن می‌کنند.
- هر کوکی گیاهی را با کوکی کناری 3 سانت فاصله دهید.
- پس از آماده کردن کوکی‌ها روی آن شکر بپاشید و یا اگر تمایل به شیرینی بیشتر دارید هر کوکی گیاهی را پس از آغشته کردن به کمی آرد، درون ظرف شکر فرو ببرید.
- کوکی گیاهی کدو تنبل را به مدت 12-10 دقیقه در فر قرار دهید. به محض اینکه نشانه‌هایی از رنگ طلایی یا قهوه‌ای مشاهده کردید سینی را از فر خارج کنید.
- بسیاری از افراد تمام مراحل پخت کوکی گیاهی را به درستی انجام می‌دهند اما پس از خارج کردن کوکی‌ها از فر به دلیل عدم توجه کامل به دستور پخت، کوکی‌ها کیفیت خود را از دست می‌دهند. در صورتی که پس از خارج کردن کوکی گیاهی از فر پیش از خنک شدن کامل، آن‌ها را درون ظرفی در بسته قرار دهید و یا روی آن را با پارچه بپوشانید، کوکی گیاهی به حد کافی ترد نخواهد شد و علاوه بر اینکه بافت کیک مانند پیدا می‌کند ماندگاری آن نیز کاهش می‌یابد. بنابراین 15 دقیقه زمان خنک شدن کوکی‌ها را در نظر بگیرید.
دستور العمل روکش کوکی گیاهی کدو تنبل
- کره را در یک ظرف بریزید. به خوبی با همزن بزنید تا کاملا سبک شود.
- وانیل، ادویه و کره کدو تنبل را اضافه کرده و یکبار دیگر مخلوط کنید.
- پودر قند را در دو نوبت به مخلوط اضافه کنید.
- برای رقیق شدن روکش کمی شیر (یک قاشق چایخوری) در ظرف بریزید و کاملا مخلوط کنید.
- مخلوط را در یخچال قرار دهید و پس از نیم ساعت آن را خارج کنید.
- روی هر کوکی گیاهی به شکل و مقدار دلخواه از روکش بریزید.
- توجه کنید که روکش کوکی گیاهی باید به حدی قوام داشته باشد که مانند کره آن را با قاشق روی کوکی بمالید و سپس کمی دارچین و ادویه روی آن بپاشید.
- کوکی‌های روکش دار ماندگاری کمتری دارند بنابراین توصیه می‌کنیم هر بار برای مصرف هر وعده روی کوکی گیاهی روکش بمالید.
نکات پخت کوکی گیاهی
پخت کوکی گیاهی در نگاه اول بسیار آسان است و البته با تمرین بیشتر خواهید توانست کوکی گیاهی با بافت و طعم دلپذیر بپزید. اما از آنجایی که به دست آوردن قوام درست خمیر نیازمند تجربه است احتمالا در دفعات ابتدایی پخت کوکی گیاهی، نتیجه‌ی دلخواه شما حاصل نشود. بعضا کوکی‌ها بافت بسیار نرم مانند کیک به خود گرفته و گاهی مانند بیسکوئیت خشک می‌شوند. در واقع کوکی باید بافتی میان این دو داشته باشد. علاوه بر این، به کار بردن مقدار کافی آجیل یا ترافل‌ها بسیار در طعم کوکی گیاهی موثر است. در تهیه مواد اولیه کوکی گیاهی بسیار دقت کنید.
ارزش غذایی کوکی گیاهی
در دستوراتی که برای پخت کوکی گیاهی ارائه کردیم، می‌توان حدود ارزش غذایی هر کوکی را اینطور بیان کرد:
- کالری: 147
- کربوهیدرات: 10 گرم
- پروتئین: 3 گرم
- چربی: 11 گرم
- چربی اشباع شده: 5 گرم
- چربی ترانس: 0 گرم
- کلسترول: 0 گرم
- سدیم: 44 میلی گرم
- فیبر: 2 گرم
- شکر: 8 گرم
قیمت کوکی گیاهی
کوکی گیاهی اغلب نسبت به انواع کوکی غیرگیاهی قیمت بیشتری ندارد. چرا که در آن از مواد خاص و کمیاب استفاده نمی‌شود. تنها در مواردی که از موادی مانند جلبک یا شیرین کننده‌های خاص در کوکی گیاهی به کار می‌رود می‌توان انتظار قیمت بالاتری نیز داشت. اما به طور کلی مانند تمام کلوچه، کیک و شیرینی‌ها، کوکی گیاهی نیز با توجه به مواد به کار رفته و وزن نهایی آن قیمت‌های متفاوتی دارد.
خرید اینترنتی کوکی گیاهی
کوکی گیاهی را می‌توانید در تهران به صورت آنلاین بخرید. بازار آنلاین به روز مارت برای افراد با انواع رژیم‌های غذایی مانند رژیم‌های قندی، کتوژنیک، گیاهی، ارگانیک و بنتینگ موادغذایی ارائه می‌دهد. اگر در خانه‌ی شما فردی با رژیم غذایی خاص زندگی می‌کند، نیازی نیست برای تامین موادغذایی او از فروشگاهی جداگانه خرید کنید. می‌توانید لیست موادغذایی مورد نیاز خانواده را به طور یک‌جا و از بازار آنلاین به روز مارت تهیه کنید. اگر تصمیم دارید با توجه به دستور پخت کوکی گیاهی که در بخش پیشین قرار دادیم خودتان دست به کار شده و کوکی گیاهی بپزید می‌توانید مواد اولیه آن مانند انواع شیرین کننده طبیعی، شیر سویا یا مارگارین وگان را از بازار آنلاین به روز مارت تهیه کنید. توصیه می‌کنیم هنگام خرید محصولات متفاوت موجود در فروشگاه را به خوبی بررسی کنید تا محصولی دقیقا متناسب با نیاز خودتان تهیه کنید.