تراریوم یا باغ شیشه ای ظروفی شفاف هستند که به طور کامل بسته و یا نیمه بسته بوده و اکوسیستمی مناسب برای رشد گیاهان ایجاد می کنند. این باغ های شیشه ای کاملا متناسب با زندگی امروز ما طراحی شده اند؛ رسیدگی به آن ها زمان بر نبوده و فضای کمی اشغال می کنند. تراریوم ها به راحتی حمل و نقل می شوند و اگر در محلی مناسب قرار گیرند عمری طولانی خواهند داشت. شفافیت این ظروف سبب می شود که محیط قابل کنترل باشد اما به طور کامل ایزوله نبوده و تبادل نور و گرما انجام می شود. ورود گرما سبب می شود چرخه ی آب داخل تراریوم برقرار بماند. رطوبتی که از سطح گیاه و خاک تبخیر می شود، روی دیواره های داخلی شیشه متراکم شده و دوباره به طرف خاک سرازیر می شود. علاوه بر این نوری که از یک لایه ی شفاف عبور می کند برای فتوسنتز کردن گیاهان داخل تراریوم بسیار مناسب خواهد بود.
تاریخچه تراریوم
اولین تراریوم به طور اتفاقی در سال 1842 ساخته شد. یک گیاه شناس که برروی رفتار حشرات تحقیق می کرد یکی از شیشه های آزمایشگاه را پشت پنجره رها کرد. هاگ سرخس ها در آزمایشگاه پخش شده و تعدادی از آن ها در شیشه قرار گرفتند و با رطوبت و گرمای موجود در آن رشد کردند. توجه گیاه شناس به رشد سریع سرخس ها جلب شد و پس از آزمایش روی گیاهان مختلف متوجه مناسب بودن محیط شیشه ای برای رشد گیاهان شد. به این ترتیب در سراسر انگلیس ساخت تراریوم، که آن روزها با نام wardian شناخته می شد، رواج یافت. حتی صادرات گیاهان از لندن به سیدنی و از سیدنی به لندن به همین روش انجام شد. واردیان ها به طور کامل محیطی بسته تشکیل می دادند اما با گذشت زمان آزمایش ها نشان دادند که گیاهان در محیط شیشه ای نیمه بسته نیز به خوبی رشد می کنند. شکل گذشته ی تراریوم ها به ظرافت و زیبایی امروزه نبودند اما تاثیر زیادی در گسترش گونه ها به نقاط مختلف دنیا داشته اند.
انواع تراریوم
تراریوم ها را با توجه به میزان تبادلات شان با محیط اطراف به انواع مختلفی تقسیم کرده اند. بر حسب گیاه و موقعیتی که دارید می توانید از یکی از انواع آن را انتخاب کنید. تراریوم هایی که در گذشته معمول بودند از نوع بسته بودند و خیلی بزرگتر از اشکال امروزی.
تراریوم باز
تراریوم های باز برای گیاهانی که نیاز کمتری به رطوبت محیط و آبیاری دارند بهتر است. برای گیاهان سازگار با آب و هوای خشک مانند کاکتوس ها از انواع باز استفاده می شود. هم چنین گیاهانی نیازمند نورمستقیم خورشید هستند باید در تراریوم باز کاشته شوند. ساکولنت ها با وجود اینکه به آب و رطوبت کم و نور مستقیم نیاز دارند برای زندگی در باغ شیشه ای مناسب نیستند زیرا بسیار به تجمع آب در اطراف ریشه های خود حساس هستند. در صورتی که از ساکولنت در تراریوم خود استفاده کردید باید توجه بیشتری به آن داشته باشید.
تراریوم بسته
انواع گیاهان گرمسیری، مانند خزه ها، ارکیده ها، سرخس ها و گیاهان هوازی به دلیل شرایط مشابه تراریوم با محیط مرطوب مناطق گرمسیری، به خوبی در باغ های شیشه ای بسته رشد می کنند. تراریوم های بسته به دلیل در جریان بودن دائمی چرخه آب درون آن ها، نیازی به آبیاری ندارند. هفته ای یک مرتبه در آن را باز می کنند تا علاوه بر تهویه هوا مقداری آبیاری صورت گیرد. این کار برای جلوگیری از رشد کپک یا جلبک ها انجام میشود. زمانی که قطرات آب را روی دیواره های داخلی ظرف مشاهده نکردید باید اقدام به آبیاری آن کنید. تراریوم های بسته به دلیل اینکه در معرض خطر آسیب میکروبی قرار می گیرند نیاز به مخلوط ویژه خاک دارند؛ مناسب ترین خاک برای آن ها مخلوط هایی هستند که زهکشی مناسبی داشته باشند و با جذب رطوبت از تجمع آب در کف ظرف جلوگیری کنند. ترکیبی از پیت ماس، ورمی کولیت و پرلیت گزینه مناسبی برای محیط های بسته می باشد.
ساخت تراریوم
ساخت تراریوم اصلا عمل پیچیده و مشکلی نیست. اما شروع ساخت، مهم ترین بخش آن محسوب می شود. توجه کنید که تفاوت باغ شیشه ای با یک گلدان معمول زهکش آن است. گلدان یا باغچه ها در صورتی که دریافت آب بیش از حد داشته باشند شانس خروج آب به دلیل وجود حفره های زهکش وجود دارد. اما تراریوم مسیر خروج آب ندارد و دلیل از بین رفتن اغلب آن ها نیز پوسیدگی ریشه است. بنابراین بهتر است در مرحله اول به این نکته توجه کنید و بهترین زیرسازی را انجام دهید.
وسایل مورد نیاز برای ساخت تراریوم
- مقداری زغال فعال
- سنگ ریزه
- خاک مناسب
- ظرف شفاف مانند تنگ ماهی
- گیاهان مناسب برای گلدان تراریوم
- وسایل زینتی در صورت تمایل
- گیره یا پنس
طرز ساخت تراریوم
- یک لایه از سنگ ریزه ها را کف ظرف بچینید.
- روی سنگ ریزه ها برای ضد عفونی کردن محیط یک لایه زغال فعال بچینید.
- در صورتی که ظرف شما گنجایش داشت، یک لایه ی دیگر سنگ ریزه روی زغال ها بچینید.
- این لایه ها زهکش را تشکیل می دهند. روی آن ها یک تور سیمی یا پلاستیکی قرار دهید.
- اگر خاک دارای ذرات درشت است ابتدا آن ها جدا کرده در یک لایه ی جداگانه روی تور بریزید.
- در مرحله آخر زیرسازی خاک تهیه شده با ترکیب مناسب را بریزید؛ مقداری از خاک را نگه دارید.
- پس از آماده سازی کامل بستر، گیاهانی که برای تراریوم تهیه کرده اید را بکارید.
- چگونگی کاشت گل ها بستگی به سلیقه شما دارد.
- پس اینکه کاشت گل ها به اتمام رسید مجمسه های کوچک یا سنگ هایی که برای تزئین در نظر دارید به محیط اضافه کنید.
- خاک باقی مانده را در اطراف ریشه ی گیاهان بریزید.
- در مرحله ی آخر خاک را آبیاری کنید و آن را پشت یک پنجره نور گیر قرار دهید.
نکات ساخت تراریوم
- بهتر است بستر گیاهان در باغ شیشه ای به صورت شیب دار طراحی شود تا کمی زهکشی را بهبود دهد.
- اگر قصد دارید از سنگ های زینتی درشت استفاده کنید پیش از ریختن خاک آن ها را در جای مورد نظر قرار دهید تا با ریختن خاک محل آن کاملا ثابت شود.
- هنگام خرید تنگ شیشه ای تراریوم به تناسب عمق ظرف با ارتفاع گل ها توجه کنید.
- گیاهان خود را در نقاط کم عمق خاک نکارید.
- گل هایی که به رطوبت حساس تر هستند در نقاط مرتفع تر قرار دهید.
- گل ها را طوری نکارید که ریشه ها در هم تنیده شوند.
- هنگام کاشت گل ها توجه کنید که ریشه ها نشکنند و یا در جهت وارونه قرار نگیرند.
- برای کاشت گیاه در تراریوم های کوچک می توانید از گیره یا پنس استفاده کنید.
- از به کار بردن سنگ های رنگی در تراریوم خودداری کنید. اگر تمایل دارید از سنگ رنگی استفاده کنید آن را از فروشگاه های آکواریوم تهیه کنید تا سنگ هایی با رنگ طبیعی در تراریوم به کار ببرید، رنگ های مصنوعی روی سنگ ها پس از مدتی وارد خاک تراریوم شده و محیط خاک و گیاه را دچار مشکل می کنند.
گل های مناسب تراریوم
پس از معرفی انواع تراریوم و آشنایی شما با آن ها، در این بخش گیاه مناسب هر نوع را معرفی می کنیم. اغلب گیاهان آپارتمانی برای کاشت در باغ شیشه ای مناسب هستند؛ در واقع تفاوت در محل نگهداری آن هاست. بنابراین زمانی که قصد انتخاب گیاه برای تراریوم را دارید بهتر است محل نگهداری آن را در ذهن خود مجسم کنید و میزان نور دریافتی را پیش بینی کنید. در این صورت می دانید که باید گیاهانی با نیاز نوری کم تهیه کنید یا خیر. اگر آپارتمان شما نورگیر ندارد و یا به طور کامل از نور مصنوعی استفاده می کنید از باغ های شیشه ای حاوی خزه مانند مود ماس یا خزه شیت استفاده کنید. اگر نیاز دارید که حتما تراریوم بسته داشته باشید، باید در انتخاب گیاه دقت بیشتری کنید. بسیاری از گیاهان رطوبت بالای موجود در محیط بسته را تحمل نخواهند کرد.
نکته دوم هماهنگی گیاهانی است که تهیه می کنید. در جنگل هایی با رطوبت بالا و درختانی بلند که نور دریافتی گیاهان کوچک تر را محدود می کنند چه گیاهانی رشد می کند؟ طبیعتا کاکتوس های بیابان سونوران را در جنگل های اروپایی مشاهده نمی کنید. هنگام ساخت باغ شیشه ای باید چنین تصوری از گیاهان خود داشته باشید. نیاز نور، آب و رطوبت اعضای یک تراریوم باید هماهنگ باشد.
اگر محیط نورگیری دارید، از تراریوم های باز با گیاهان گوشتی استفاده کنید:
- کراسولا
- اشوریا
- هاورتیا
- سمپرویوم
- کالانکوئه
- کالانکوئه تومنتوسا
اگر نورگیر محیط شما متوسط است از انواع تراریوم باز یا بسته می توانید استفاده کنید.
تراریوم باز با نور متوسط
- پیله آ
- سرخس دکمه ای
- پپرومیا
- گل سنگ
- سلاژینلا
- دراسنا
تراریوم بسته با نور متوسط
- فیتونیا
- اگزالیس
- نخل شامادورا
- سرخس مارچوبه
- اشک کودک
همانطور که گفتیم اغلب گیاهان را در باغ های شیشه ای می توان پرورش داد:
- خزه
- سرخس
- گیاهان هوازی
- گل ارکیده
- چمن موندو
- بگونیا کوچک
- انواع کاکتوس ها
- انواع ساکولنت ها
- سرخس توپخانه
- مارانتا
- پتوس مینیاتوری
- انجیر چسب
نگهداری از تراریوم
نگهداری از تراریوم در صورتی که به خوبی ساخته شده باشد کار چندان سختی نیست. منظور از ساخت خوب و درست، ایجاد زهکش مناسب و انتخاب گیاهان متناسب است. برای حفظ سلامت باغ شیشه ای از آبیاری بیش از اندازه ی آن خودداری کنید. هم چنین آن را از آلوده شدن دور نگه دارید زیرا محیط بسته ی آن فرصت مناسبی برای گسترش آلودگی ایجاد می کند. در ادامه نکات دقیق تری برای مراقبت از تراریوم بخوانید.
نور تراریوم
طبیعتا به دلیل اینکه گیاهان تراریوم درون فضایی شیشه ای قرار دارند باید تا حد ممکن به منبع نور نزدیک باشند اما نه نور مستقیم. پشت پنجره های نورگیر محل مناسبی است. البته اگر از نور مصنوعی استفاده می کنید می توانید آن را در هر مکانی قرار دهید. گاهی به دلیل اینکه خانه ها نورگیر خوبی ندارند تامین نور به صورت ترکیبی انجام می شود؛ یعنی علاوه بر نور پنجره از نور مصنوعی به مدت 16 ساعت در روز استفاده می شود.
مکان مناسب نگهداری تراریوم
مکان قرار گیری تراریوم علاوه بر تنظیم نور، رطوبت و دما را تعیین می کند. مسلما قرار دادن گلدان در مکانی با دمای خیلی بالا و یا خیلی پایین مناسب نخواهد بود. اما با توجه به گیاه تراریوم و نیاز آن می توانید بهترین مکان را انتخاب کنید. گیاهان گرمسیری مانند سرخس ها نقاط گرم تر را ترجیح می دهند نیازی نیست شما این گرما را ایجاد کنید؛ بسته بودن نسبی محیط باغ شیشه ای دمای آن را بالا می برد، هم چنین توجه کنید که آن را در محلی با هوای خشک قرار ندهید. در مجموع بهترین مکان برای نگهداری تراریوم در میان گلدان های دیگر و یا پشت پنجره های جنوبی نورگیر است.
آبدهی به تراریوم
روش آبدهی به تراریوم جدا از آبیاری دیگر گیاهان آپارتمانی نیست؛ مهم ترین نکته در آبیاری این باغ های کوچک جلوگیری از تجمع آب در کف گلدان است. برای انواع بسته همانطور که گفتیم آبیاری باید با فواصل زیاد انجام شود. زمانی که قطرات بخار آب را روی جدار داخلی مشاهده می کنید به هیچ عنوان آبیاری نکنید. برای تراریوم های باز مانند گلدان های آپارتمانی از خشک بودن سطح خاک اطمینان حاصل کنید.
12 دلیل از بین رفتن تراریوم ها
- آبیاری بیش از حد خاک یا گیاهان
نشانه هایی مانند قهوه ای یا بی رنگ شدن برگ گیاهان و یا نرم شدن بافت آن ها ممکن است نشانه پوسیدگی باشد. گیاه آسیب دیده را از خاک خارج کنید و ریشه ی آن را بررسی کنید. ریشه ی قهوه ای نشانه ی خوبی نیست. بخش های آسیب دیده را حذف کنید. حتما بین هر دو آبیاری از خشک شدن کامل خاک مطمئن باشید.
- انتخاب ظرف اشتباه و نامتناسب
- انتخاب گیاهان با نیازهای متفاوت
- انتخاب گیاهان بزرگ نسبت به ظرف
- کوددهی بیش از حد گیاهان
- کمبود نور
- نور و گرمای بیش از حد
- کمبود آب و خشک شدن گیاهان
- عدم رعایت بهداشت محیط تراریوم
- کمبود گردش هوا
- عدم وجود تعبیه لایه ذغال
- استفاده از ترکیب خاک اشتباه
خرید آنلاین تراریوم
قطعا یکی از بهترین هدیه ها برای مناسبت های متفاوت تراریوم ها هستند. یک باغ شیشه ای کوچک که تا مدت ها باقی بماند و شما را به مخاطب یادآوری کند انتخاب مناسبی برای کادو دادن است. باغ های شیشه ای برای ملاقات بیماران نیز بسیار مناسب هستند و مشکلاتی مانند گرده های گل حساسیت زا یا مسائل حمل و نقل را ندارند. می توانید در فرصتی مناسب به یکی از فروشگاه های آنلاین گل و گیاه مراجعه کنید و یک تراریوم با ویژگی های مورد نظرتان سفارش دهید. اما اگر میخواهید چندین فروشگاه را به طور همزمان بررسی کنید و تنوع کیفیت و قیمت داشته باشید اما به لحاظ سرعت و کیفیت تحویل سفارش خیال تان آسوده باشد، به دسته بندی گل و گیاه فروشگاه به روز مارت مراجعه کنید و سفارش خود را ثبت کنید.
قیمت تراریوم
آیا تا به حال به فکر خرید اینترنتی یک تراریوم کوچک بوده اید؟ آیا پس از بررسی قیمت ها از خرید آن منصرف شده اید؟ بله! برای همه ی ما این موقعیت پیش آمده است. اما باغ های شیشه ای بر چه اساس قیمت گذاری می شوند؟ در ادامه فهرستی از عوامل موثر بر قیمت تراریوم تهیه کرده ایم.
- گونه ی گیاهانی که در آن به کار رفته اند.
- تعداد و تنوع گیاهان به کار رفته
- سن گیاهان به کار رفته در تراریوم
- کیفیت زیرسازی بستر
- تعبیه یا عدم تعبیه زهکش مناسب
- ابعاد تراریوم
- کیفیت خاک و میزان مواد آلی به کار رفته
- تزئیناتی از جمله سنگ ها یا ماکت های نمایشی
- زیبایی ظاهری و میزان زمان صرف شده برای ساخت تراریوم
هر چه گیاهان قیمتی تر، متنوع تر و مسن تر باشند قیمت باغ شیشه ای بیشتر خواهد بود. ابعاد آن نیز بسیار بر قیمت موثر است. گاهی باغ های شیشه ای در ابعاد یک آکواریوم یا ماشین ساخته می شود که طبیعتا هزینه ی بیشتری نسبت به انواع کوچک آن خواهد برد.