کاکتوس

کاکتوس ها زیر مجموعه ای بزرگ از گیاهان گوشتی هستند. این گیاهان سرسخت در هر طبیعتی رشد می کنند؛ طبیعت وحشی، خانه های امن و گرم ما و هر نقطه ای که حداقل امکانات را در اختیار داشته باشند. علت محبوبیت این گیاه تنوع ظاهری و مراقبت آسان آن است. برخلاف اکثر گیاهان، کاکتوس به مقدار بسیار کمی آب احتیاج دارد و در مناطقی که زهکش خوبی دارند رشد می کند. آنها آب مورد نیاز خود را ذخیره می کنند و این ویژگی به آنها این امکان را می دهد تا در برابر خشکسالی مقاوم شوند. حتما تا به حال از فواید نگهداری کاکتوس ها چند جمله ای شنیده اید، چند گلدان کاکتوس تهیه کرده و به انتظار گل کاکتوس از آن مراقبت کرده اید. اما نه تنها گلدهی اتفاق نیفتاده بلکه احتمالا شاهد از بین رفتن گیاه خود بوده اید. برای اینکه این اتفاق تکرار نشود ادامه ی مطلب را مطالعه کنید.

شناسایی کاکتوس ها

کاکتوس ها و ساکولنت ها (گیاهان گوشتی) اصطلاحاتی هستند که اغلب به جای یکدیگر استفاده می شوند، با این حال همیشه یکسان نیستند. همه کاکتوس ها ساکولنت هستند اما همه ساکولنت ها کاکتوس نیستند. کاکتوس ها ساختاری به نام آئرول دارند؛ اشکال کوچک بالشتی که باعث رشد خارها، شاخه ها یا کرک می شود و خانواده آنها را مشخص می کند. بسیاری از ساکولنت ها آئرول ندارند و در یک خانواده گیاهی متفاوت طبقه بندی می شوند. ساکولنت ها یا گیاهان گوشتی نوعی از گیاهان هستند که در اغلب خانواده های گیاهی تعدادی از آن ها وجود دارد.  بنابراین با اینکه انواع کاکتوس گوشتی در طبیعت موجود است، اما همه ی گیاهان گوشتی کاکتوس نیستند.

انواع کاکتوس

کاکتوس ها را بر حسب ظاهر، نیازها، رنگ گل ها و خانواده شان به انواع مختلفی تقسیم می کنند. ما آن ها را به انواع داخل خانه و فضای باز تقسیم کرده ایم. توجه کنید که در ادامه مقدار آبیاری ذکر شده برای هر نوع کاکتوس در صورت تناسب سایز گلدان با حجم ریشه و استاندارد بودن خاک گلدان صدق می کند.

کاکتوس داخل خانه

اگرچه کاکتوس ها معمولاً به عنوان گیاهان کویری در نظر گرفته می شوند ، اما نگهداری کاکتوس در منزل و حتی تکثیر آن ها نیز امکان پذیر است. چگونگی تکثیر کاکتوس ها را در انتهای همین مطلب مطالعه کنید. می توانید این گیاه را پشت پنجره و حتی در محل مطالعه ی خود قرار دهید. نیازی نیست که حتما گلدان کاکتوس خود را نزدیک به منبع نور قرار دهید. البته کاکتوس هایی که در فضای داخلی خانه رشد می کنند ابعاد کوچکتری دارند.

کاکتوس گوش خرگوشی

زادگاه این گیاه مکزیک است. نام کاکتوس گوش خرگوشی به دلیل شباهتش به خرگوش، اینطور انتخاب شده است. در انتهای هر پد یا راکت، دو پد به شکل گوش های خرگوش در کنار هم قرار گرفته اند. سطح راکت های این گیاه با خارهایی قهوه ای پوشانده شده و به سرعت به اجسام برخورد کننده با آن می چسبند. بنابراین هنگام قلمه زدن یا جابجایی بهتر است دستکش باغبانی بپوشید. ارتفاع این گیاه در حالت مطلوب به 60-90 سانتی متر می رسد. در صورتی که این کاکتوس نور کافی دریافت کند، در فصل تابستان گلهای سفید و میوه های بنفش تولید می کند. هر 3-4 هفته یک مرتبه آبیاری انجام شود. گوش خرگوشی نیاز نوری کمی داشته و در نقطه ای نیمه آفتابی به خوبی رشد می کند.

کاکتوس چانه

کاکتوس چانه بومی آمریکای جنوبی است. این نام در زبان یونانی به معنای گل عریان است که به جوانه های با تراکم کم کرک و خار در این گیاه اشاره دارد. برخی از گونه های این چانه سایه دوست هستند و برخی دیگر به طرف نور حرکت می کنند. تنوع رنگی در گل های این کاکتوس نسبتا بالاست و به رنگ های زرد، قرمز، صورتی و سفید دیده می شود. در هفته یک مرتبه آبیاری انجام دهید و گلدان را در نقطه ای نیمه آفتابی قرار دهید.‌

کاکتوس ساگوارو

ساگوارو، در کویر سوزان سونوران آمریکای شمالی به وفور یافت می شود. این گیاه می تواند تا ارتفاع  13متر رشد کند و با انشعابات ساقه، ظاهری غول آسا ایجاد کند. البته که رشد آن بسیار کند است و می توان سال ها آن را در خانه نگهداری کرد. فرم کلاسیک کاکتوس که همه ی ما در نقاشی ها و عکس های قدیمی مشاهده می کنیم، ساگوارو است که با ساقه های استوانه ای مقدار زیادی آب را در خود ذخیره می کند. یکبار در ماه آبیاری برای این کاکتوس کفایت می کند. اگر قصد دارید آن را در خانه نگهداری کنید محلی با تابش مستقیم آفتاب در نظر بگیرید. گل های ساگوارو تنها به رنگ سفید ظاهر می شوند.

کاکتوس مامیلاریا یا بانوی پیر

مانند بسیاری از کاکتوس ها، مامیلاریا نیز بومی مکزیک است. این کاکتوس دارای 250 گونه ی مختلف است. مامیلاریا را در خاک شنی بکارید. گل های ریز و محیطی این گیاه سبب محبوبیت آن شده است. در صورتی که شرایط آن مساعد باشد در بهار شاهد گلدهی آن خواهید بود. هر 15-10 روز نیاز به آبیاری دارد. برای نگهداری آن محلی با آفتاب کامل معین کنید. گل ها در طیف صورتی و بنفش هستند.

کاکتوس ستاره ای

کاکتوس ستاره ای یا خارپشت دریایی، روی بدنه برش هایی منظم داشته و با هشت برش شعاعی آرایش ستاره ای به خود گرفته است. روی ساقه ی این گیاه با کرک ها و لکه هایی سفید پوشانده شده. قطر بدنه فقط تا 5 تا 20 سانتی متر رشد می کند. اگر اهل سفر هستید کاکتوس ستاره ای به دلیل نیاز بسیار کم آبی گزینه ی مناسبی است. کافی است تنها یکبار در ماه آن را سیراب کنید. محلی با آفتاب کامل برای گلدان تدارک ببینید؛ البته این گیاه با مقدار کمتر نور نیز می تواند به خوبی رشد کند. در بهار گل های زرد ظاهر می شوند.

کاکتوس عید پاک

کاکتوس عید پاک از برزیل تا خانه های ما سفر کرده است. هر 3 هفته یک مرتبه آبیاری کامل انجام دهید. این گیاه در مکان های نیمه آفتابی رشد خوبی دارد. گلهای این کاکتوس در اواخر زمستان و اوایل بهار به رنگ سفید، صورتی، بنفش تا پرتقالی و ارغوانی شکوفا می شوند.

کاکتوس کریسمس

زادگاه کاکتوس کریسمس جنگل های شرق برزیل است. در اواخر زمستان گلدهی داشته و گل های آن به رنگ سرخ هستند؛ کاکتوس کریسمس از معدود گل هایی است که در زمستان شاداب و سرزنده می باشد، بنابراین یکی از اصلی ترین هدیه های تعطیلات کریسمس بوده و نام گذاری آن هم به همین دلیل است. این گیاه را بیش از حد آبیاری نکنید تا شاهد پوسیدگی ریشه های آن نباشید. به طور متوسط هر سه هفته یک مرتبه آبیاری کافی است. گلدان را در نقطه ای از خانه قرار دهید که نیمه آفتابی باشد. به طور کلی به کمبود نور حساسیت نشان نمی دهد اما در نور بیشتر شکوفایی بهتری دارد. سه کاکتوس کریسمس، عید پاک و شکرگزاری از لحاظ ظاهر بسیار شبیه به هم هستند. به خصوص کاکتوس کریسمس و شکرگزاری که از یک جنس بوده و گونه های متفاوتی هستند.

کاکتوس ماه یا ژیمنو

ژیمنو از انواع کاکتوس رنگی محسوب می شود. این گیاه از پیوند دو جنس هیلوسرئوس به عنوان پایه و ژیمنوکالیسیوم به عنوان پیوندک حاصل می شود. گونه ی ژیمنوکالیسیوم میهانوویچی که بخش رنگی کاکتوس ماه است؛ گروهی رنگارنگ از کاکتوس هاست که فاقد کلروفیل لازم برای تولید قندهای گیاهی از طریق فتوسنتز است. به همین دلیل، آن ها را به گونه ای پیوند می زنند که کلروفیل زیادی تولید می کند. گل کاکتوس ماه را در رنگهای قرمز روشن، صورتی، زرد و نارنجی مشاهده می کنیم. این گیاهان کوچک در آستانه پنجره هایی که نور جزئی دارند، رشد می کنند. آبیاری هر سه هفته یک مرتبه کفایت می کند.

کاکتوس غوره ای

اگر به توضیخات ابتدای مطلب توجه کرده باشید متوجه شده اید که هر گیاهی با توانایی ذخیره آب در اندام ها، کاکتوس نامیده نمی شود. مانند انواع سدوم ها یا آگاو. گیاه غوره ای نیز که در واقع ساکولنت است گاهی در کاکتوس ها طبقه بندی می شود. بنابراین پیش از خرید این گیاه که به اشتباه کاکتوس غوره ای نامیده می شود، محلی آفتاب گیر برای آن در نظر بگیرید و یا در طول روز گلدان آن را حداقل 16 ساعت در معرض نور مصنوعی قرار دهید. هر 15 روز یک مرتبه آبیاری برای ساکولنت غوره ای کافی است. در طول تابستان شاهد بیشترین میزان رشد در این گیاه خواهید بود.

کاکتوس فضای باز

اگر به دنبال کاکتوسی برای کاشت در باغچه و یا فضای سبز محل کار خود هستید بهتر است از انواع خانگی آن استفاده نکنید. بسته به اینکه محل مورد نظر شما چه آب و هوایی دارد یکی از انواع کاکتوس فضای باز را انتخاب کنید. در ادامه مثال هایی را مشاهده می کنید.‌

فرو کاکتوس

ساقه ی این گیاه استوانه ای بوده و از اطراف آن خارهایی به صورت منظم رشد می کنند. گونه های بسیار متنوعی دارد و گل های آن در تابستان شکوفا می شوند. اغلب رنگ گل فرو  قرمز یا زرد هستند. هر 20 روز یک مرتبه گلدان را سیراب کنید. در نقطه ی نیمه آفتابی به خوبی رشد میکنند.

کاکتوس شکرگزاری

کاکتوس شکرگزاری که به گیاه خرچنگ نیز معروف است، برای شکوفایی به دمای پایین نیاز دارد؛ تقریباً در زمان تعطیلات کریسمس شکوفا می شود و در ماه های زمستان سر گل می ماند. این گیاه در فضای باز در آب و هوای خنک عملکرد خوبی دارد اما باید در منطقه ای باشد که یخبندان نداشته باشد. در هفته یک مرتبه نیاز به آبیاری دارد. با نور نیمه آفتابی نیز به خوبی رشد می کند و رنگ گل های آن تنها بنفش است.

کاکتوس ملکه شب

ملکه شب یا اپی فیلوم روی درختان رشد می کند. بومی برزیل است و شکوفه های بزرگ سفید ایجاد می کند. این گیاه به دلیل اینکه تنها یک شب شکوفا می شود ملکه شب نامیده می شود. استفاده از خاک کمی اسیدی، ملکه شب را به شکوفایی بیشتر تشویق می کند، آن را یک بار در هفته آبیاری کنید. نیازی نیست برای کاشت ملکه شب نقطه ای با آفتاب کامل پیدا کنید، در محلی نیمه آفتابی نیز به خوبی رشد می کند.

کاکتوس اپونتیا

اپونتیا یا گلابی خاردار در مناطق خشک به خوبی رشد می کند. ریزش خار های این کاکتوس ریسک نگهداری آن را در حیاط خانه یا محل بازی کودکان بالا برده است. گل های زرد، قرمز و بنفش آن در تابستان خود نمایی می کنند. نیاز آبی کمی دارد اما ترجیح می دهد در نور کامل رشد کند.

کاکتوس تیغ سگی

تیغ سگی یا سیلندر اپونتیا، بومی منطقه جنوب غربی آمریکا، این گیاه دارای یک ساقه استوانه با خارهای تیز است. بیش از 20 گونه در خانواده این کاکتوس وجود دارد که در اندازه های مختلف ظاهر می شوند. این گونه ها شکوفه های سبز یا نارنجی تولید می کنند. تیغ سگی به کم آبی حساس نیست اما به نور کامل احتیاج دارد.

کاکتوس قطب توتم

قطب توتم به ارتفاع ده تا دوازده فوت رشد می کند. این گیاه با چین خوردگی سطحی تزئین شده است. اگرچه در نور رشد می کند، اما آفتاب ظهر می تواند گیاه را بسوزاند. هم چنین در ماه یک بار آبیاری به رشد آن کمک می کند.

کاکتوس صخره ای

زادگاه کاکتوس صخره ای بیابان های آمریکای جنوبی است. این گیاه با رطوبت محیط سازگار نیست. نیاز به آفتاب کامل دارد و قرار گرفتن در سایه ممکن است به آن آسیب برساند. در ماه یک بار یا کمتر آن را آبیاری کنید. اگر در منطقه ای هستید که امکان یخبندان در زمستان بالاست کاکتوس صخره ای در باغچه نکارید. اگر آن را در گلدان می کارید از زهکش بالای بستر آن مطمئن شوید.‌

ویژگی خاک کاکتوس

میزان آبیاری کاکتوس ها در بخش معرفی آن ها مشخص شد، اما در این بخش به طور کلی در مورد ویژگی خاک کاکتوس صحبت می کنیم. در وهله ی اول آبیاری درست و سپس خاک مناسب گیاه شما را از مرگ نجات می دهد. خاکی با بافت سبک استفاده کنید. از موادی که آب را در خود حفظ می کنند استفاده نکنید. ترکیبات متفاوتی برای خاک کاکتوس پیشنهاد می شود. هنگام تهیه خاک خیلی نمی توان به محتویات آن توجه کرد. بنابراین بهترین راه این است که مقداری آب روی خاک بریزید. کمی از آن را با دست بردارید و سعی کنید آن را به شکل گلوله یا استوانه در بیاورید. اگر خاک در دست شما، حتی کمی شکل گرفت مناسب نیست و اگر ساختار خود را حفظ نکرد و آب به راحتی از منافذ آن عبور کرد برای کاکتوس مناسب است. کف گلدان خود حتما تعداد سنگریزه قرار دهید و حفره های زهکش گلدان را باز کنید.

تراریوم کاکتوس

در سال های اخیر به دلیل افزایش علاقه ی جامعه به نگهداری گل ها و به خصوص نگهداری کاکتوس در خانه ها ایده های متفاوتی برای نگهداری آسان تر و البته سازگارتر با سبک زندگی شهری ارائه می شود. یکی از موفق ترین ایده ها در این مورد، ساخت باغچه ی شیشه ای کوچک به نام تراریوم بوده است. نگهداری تعداد زیادی گلدان کاکتوس علاوه بر اینکه رسیدگی به آن ها را دشوار می کند، فضای زیادی را نیز اشغال می کند. تراریوم یک اکوسیستم کوچک ایجاد می کند تا گیاهان شما در کنار هم به خوبی رشد کنند.

مراحل ساخت تراریوم کاکتوس

• گیاهان مورد نظر خود را انتخاب کنید.
• کاکتوس هایی که دارای نیاز نوری و آبی نسبتا یکسانی هستند در یک تراریوم قرار دهید.
• متناسب با ابعاد و تعداد گل ها یک ظرف شیشه ای بدون در تهیه کنید.
• می توانید از تنگ ماهی ها به این منظور استفاده کنید.
• مقداری زغال و سنگ ریزه در کف ظرف بریزید.
• خاکی با بافت سبک و زهکش خوب تهیه کنید و ظرف را تا نیمه پر از خاک کنید.
• بدون آسیب رسیدن به ریشه ها کاکتوس ها را در خاک بکارید.
• عمق ریشه ها باید کمتر از خاک باشد تا از برخورد ریشه ی گیاه با کف ظرف جلوگیری شود.
• پس از کاشت اطراف ریشه های کاکتوس ها را با خاک پر کنید.
• مقدار کمی آبیاری انجام دهید.
• می توانید از وسایل زینتی نیز استفاده کنید.
• تراریوم را پس از آماده شدن پشت پنجره یا مکانی با نورگیری متناسب با گیاهان کاشته شده قرار دهید.
• آبیاری را از این پس متناسب با نیاز گیاه انجام دهید.
• توجه کنید که ظروف شیشه ای به دلیل اینکه راه خروجی آّب اضافی را ندارند زودتر از گلدان ها کاکتوس شما را در معرض پوسیدگی ریشه قرار می دهند؛ از آبیاری زیاد خودداری کنید.

روش قلمه زدن کاکتوس

کاکتوس را با کاشت بذر، پیوند زدن، تقسیم بوته، خوابانیدن و انواع قلمه زدن تکثیر می کنند. در ادامه یکی از روش های قلمه زدن کاکتوس را توضیح می دهیم. اگر کاکتوس شما برگ دار است مراحل را برای برگ و اگر بدون برگ است مراحل را برای ساقه ی آن انجام دهید.

• یک قطعه 5 سانتی متری ساقه یا یک برگ کامل را از گیاه مادر جدا کنید.
• زمان مناسبی را برای قلمه زدن کاکتوس انتخاب کنید؛ زمان گرما یا وزش باد شدید مناسب نیست.
• قطعه را در مکانی با نور غیر مستقیم و مرطوب قرار دهید.
• پس از چند روز و مشاهده ی یک لایه روی محل برش، قطعه را روی خاک کاکتوس قرار دهید.
• نیازی به کاشت قطعه نیست؛ قطعه را به صورت اریب طوری روی خاک قرار دهید که محل برش کمی با رطوبت خاک در تماس باشد.
• گلدان را در محلی کمی گرم قرار دهید.
• از آنجایی که گیاه شما ریشه ندارد توانایی جذب آب را نیز ندارد؛ بنابراین آبیاری زیاد سبب پوسیدگی می شود. تنها کمی خاک را مرطوب کنید.
• پس از گذشت چند روز با مشاهده ی ریشه چه ها می توانید کاشت قلمه را انجام دهید و به تدریج میزان آبیاری را بیشتر کنید.‌

خرید اینترنتی کاکتوس

حمل و نقل کاکتوس ها به دلیل تیغ هایی که دارند و گاهی فرم خاص رشدی آن ها کمی سخت تر از دیگر گیاهان است. برای رفع این مشکل می توانید خرید اینترنتی کاکتوس را تجربه کنید. کافی است به فروشگاه به روز مارت مراجعه کنید و گیاه مورد نظرتان را سفارش دهید تا در سالم ترین و سریع ترین حالت ممکن به دست شما برسد. تنوع قیمت کاکتوس بسیار بیشتر از دیگر گیاهان آپارتمانی است؛ در هر سن رشدی این گیاهان قیمت متفاوتی دارند. انواع مسن کاکتوس ها که تا 70 سال هم می رسد بسیار قیمتی هستند. در سنین کمتر نیز با گذر از هر سن رشدی و تغییر سایز گلدان ها قیمت این گیاه تغییر می کند.