تنوع بینظیر انواع گیاه در سراسر جهان هستی سبب شده تا برای مطالعه آسانتر آنها انواع طبقه بندی ابداع شود. گروهبندی گیاهشناسی و گروه بندی باغبانی دو دسته بزرگ از انواع گروه بندی در جهان گیاه است. در گروه بندی گیاه شناسی تمام گیاهان از تک سلولیها تا ابر درختان را با کمک سیستم خاصی از نامگذاری دسته بندی کرده است. گروه بندی دیگری نیز به نام گروه بندی باغبانی وجود دارد. که اغلب ما با این نوع طبقه بندی مواجه میشویم.
در این مطلب به تعدادی از گیاهانی که با توجه به کاربرد دسته بندی شده اند میپردازیم و مختصری آنها را معرفی میکنیم.
تراریومها نوعی از نگهداری گیاهان آپارتمانی هستند. نزدیک به 150 سال است که این نوع از نگهداری گیاه مرسوم شده است. در این شکل از نگهداری یک بستر مناسب و با زهکش بالا برای ریشه درون ظروف شفاف و شیشهای تعبیه میشود و گیاهانی سازگار با این فضا در آن کاشته میشوند. گیاهانی که درون تراریوم میتوانند به زندگی ادامه دهند باید توان تحمل رطوبت نسبتا بالا، نور غیر مستقیم و فضای محدود ریشه را داشته باشند. گیاه تراریوم نباید به تجمع آب حساس بوده و مستعد پوسیدگی ریشه باشد. اغلب گیاهان گوشتی و برگی کوچک به عنوان گیاه تراریوم شناخته میشوند. کراسولا، اشوریا، هاورتیا و انواع کاکتوسها به خوبی در تراریوم به زندگی ادامه میدهند. از دیگر گیاهان تراریوم میتوان به اگزالیس، گل سنگ، پپرومیا و پیلهآ اشاره کرد. برای حفظ سلامت و شادابی تراریوم، باید از قوانین نگهداری آن پیروی کنید. نکات نگهداری و ساخت تراریوم را در بخش مربوط به تراریوم توضیح دادهایم.
تمام ارگان و سیستمهای درونی یک گیاه آبزی برای زندگی در آب، طی سالها تغییر پیدا کردهاند. گیاهان آبزی علاوه بر زیبایی میتوانند تا حد زیادی فضای درون آب را بهبود بخشد. گیاه آبزی میتواند اسیدیته آب را تنظیم کرده، نیترات و فسفات را در آب کاهش دهد، رشد جلبکها را متوقف و به عنوان یک پوشش فیزیکی برای ماهیها عمل کند. گیاه آبزی همچنین یکی از منابع مهم تغذیه موجودات آبزی محسوب میشود. با وجود گیاهان آبزی در محیط آبی احتمال سالم ماندن تخم ماهیها بیشتر خواهد بود چرا که گیاهان آبزی جریان آب را کند میکنند و میتوانند تخم ماهی را در برابر موجودات شکارچی محافظت کنند. گیاه آبزی نیاز به مراقبت خاصی ندارد. این گیاهان در طول روز کربن دی اکسید مصرف میکنند بنابراین گاهی برای رشد بهتر آنها به محیط آبی کربن تزریق میشود. اغلب گیاهان آبزی اگر در محیطهای خانگی مانند آکواریوم زندگی کنند نیازمند نور بیشتری هستند.. گیاه آبزی در محیطی بهترین عملکرد را دارد که دست کم نیازهایی مانند نیترات، فسفات و اسیدیته مورد نیاز آن را تامین کند. بستر مورد نیاز گیاهان آبزی در واقع ماسههایی در ابعاد مختلف هستند که با توجه به نوع گیاه و نیاز محیط مورد نظر یکی از انواع ریز یا درشت استفاده میشود. تعدادی از گیاهان آبزی در ایران بسیار بیشتر از انواع دیگر استفاده میشود. لمنا مینور، کاهوی آبی، آزولا، فیلانتوس، ریکسیا و خزه آبی. البته گیاه آبزی در انواع مختلفی برای استفاده در آبهای شور یا شیرین در بازار وجود دارد.
گیاه کاکتوس از خانوادهی بسیار متنوع و بزرگ گیاهان گوشتی محسوب میشود. گیاهان گوشتی به طور کلی گیاهانی مقاوم هستند اما کاکتوسها به طور شگفت انگیزی با کمترین امکانات بهترین عملکرد را از خود نشان میدهند. کاکتوسها تنوع بی نظیری دارند و در میان آنها تعداد زیادی گیاه گلده وجود دارد. کاکتوسها به میزان محدودی به آب نیاز دارند و در برابر تابش مستقیم نور خورشید و دمای بالای محیط یا رطوبت پایین هوا مقاوم هستند. دقیقا به دلایلی که ذکر شد تعداد زیادی از کاکتوسهایی که افراد از آنها نگهداری میکنند به سرعت از بین رفته و کاکتوسهای رشد کرده در طبیعت به خوبی به زندگی خود ادامه میدهند. رسیدگی بیش از حد، آبیاری زیاد و قرار دادن آنها در م
حیطی با نور و دمای متعادل به گیاه کاکتوس آسیب میرساند. البته کاکتوسها را برای نگهداری به انواع خانگی و فضای باز میتوان تقسیم کرد. انواع کاکتوس گوش خرگوشی، ساگوارو، مامیلاریا، ستارهای و عید پاک پرطرفدارترینها در ایران هستند که برای نگهداری در فضای داخلی خانه توصیه میشوند. اما برای فضای باز میتوان کاکتوسهایی مانند فروکاکتوس، ملکه شب، اپونتیا، تیغ سگی، صخرهای و توتم را به کار برد. این کاکتوسها نسبت به انواع خانگی حساسیت بیشتری نسبت به تجمع آب در محیط ریشه دارند. کاکتوسهای خانگی را در محیط تراریوم نیز میتوان کاشت.
نزدیک به 600 گونه گیاه گوشتخوار در جهان به ثبت رسیده! گیاه گوشتخوار به تمام گیاهانی گفته میشود که توانایی تغذیه از موجودات تک سلولی، بندپایان و اغلب حشرات را داشته باشند. البته گیاهان گوشتخوار توانایی فتوسنتز نیز دارند اما برای زنده ماندن در محیطهایی با شرایط نامساعد و خاک فقیر اینطور تکامل پیدا کردهاند. گیاهان گوشتخوار با مکانیسمهای متفاوتی طعمههای خود را هضم میکنند؛ گاهی آنها را در یک عضو استوانه شکل و پر از آنزیم و باکتری به دام میاندازند و گاهی مانند همان مکانیزمی که اغلب ما در ویدئوها مشاهده کردهایم شکار از طریق به دام انداختن طعمه درون دو لوب اندام برگمانند اتفاق میافتد. در مواردی نیز موسیلاژهای چسبناک در سطح گیاه به محض برخورد با طعمه آنزیمهای تجزیه را آزاد میکنند. در مرحله بعد با آزادسازی آنزیمها هضم آغاز شده و پس از 4 ساعت اثری از طعمه نخواهد ماند. ونوس حشرهخوار که معروفترین نوع گیاه حشرهخوار درایران است توان زندگی در محیط خانگی را دارد اما باید برای تغذیه آن شرایطی مانند وجود مگس یا انواع حشرات را ایجاد کنید. همچنین گیاه گوشتخوار به کم آبی حساسیت بسیار دارد. بنابراین توصیه میشود خاک را برای نگهداری از گیاه به خوبی مرطوب نگه دارید. به خصوص در طول تابستان که این گیاه فعالیت بسیاری دارد تامین رطوبت آن بسیار مهم است. توجه کنید که آبیاری مکرر گیاه سبب آبشویی خاک خواهد شد بنابراین بهتر است برای حفظ رطوبت از خاک با زهکشی کم یا گلدانهایی بدون زهکش استفاده کنید. گیاه گوشتخوار در طبیعت اغلب در محیطهای جنگل و باتلاقی زندگی میکند بنابراین به خوبی در این شرایط رشد میکند. اما به این نکته توجه کنید که به دلیل تجمع آب بهتر است آب مورد استفاده آب باران و یا جوشیده باشد تا از رسوب املاح در اطراف ریشه جلوگیری شود. گلدان گوشتخوار را پشت پنجرههای نورگیر قرار دهید. برای اطلاعات بیشتر به صفحهی گیاه گوشتخوار بروید و نکات دقیقتری در زمینه تغذیه آن بخوانید.
گیاه هوازی مقاومترین نوع گیاه در برابر مرگ است. گیاه هوازی تنها با حمایت فیزیکی و وجود یک قیم به راحتی به رشد خود ادامه میدهد. گیاه هوازی توانایی تغذیه از دیگر گیاهان را دارد اما بدون وجود منابع غذایی نیز میتواند به زندگی ادامه دهد. مهمترین نیاز این نوع گیاهان تامین آب آنهاست. به طور متوسط هر 20 روز یک مرتبه گیاه هوازی خود را به وسیله اسپری آبیاری کنید. خشکی بیش از حد، گیاه هوازی را از بین میبرد. بستر رشد گیاه هوازی هر بافتی مانند چوب، سنگ، چوب پنبه یا گیاهان پوششی است. کافی است سطح مورد نظر کمی متخلخل و فاقد مواد شیمیایی و نمک باشد. در طبیعت گیاه گوشتخوار در فضای میان گیاهان مختلف زندگی میکند، از آب باران تغذیه میکند و از نور فیلتر شده توسط برگ گیاهان بلندتر، تغذیه میکند. گیاه هوازی در انواع متفاوتی وجود دارد. برخی از گیاهانی که بسیار با آنها مواجه شدهایم هوازی هستند اما آنها را نمیشناسیم. خزهها، سرخسها و ارکیده از انواع گیاهان هوازی هستند. گیاه هوازی به راحتی قابل تکثیر است و با قرار دادن یکی از اندامهای آن در محیط رشدی مناسب میتوان یک گیاه جدید داشت. البته این روش برای انواع گیاه هوازی مناسب نیست؛ برای مثال ارکیده که از گیاهان هوازی غدهای محسوب میشود برای تکثیر نیازمند پاجوش جدید است. گیاه هوازی را درون شیشههایی معلق و نزدیک به منابع نوری قرار دهید تا رشد آنها غافلگیرتان کند. دمای محیط را بالاتر از 32درجه سانتیگراد تنظیم نکنید. همانطور که از نام این گیاه مشخص میشود نیاز آن به هوای تازه طبیعی است. همانطور که قطع ارتباط ریشه گیاه آبزی با آب منجر به آسیب میشود، عدم تامین هوای کافی و عدم تهویه هوای محیط سبب ایجاد مشکلات جدی در گیاه هوازی میشود. گیاه هوازی برای حیوان خانگی سمی نیست.
وابی کوزا نیز مانند تراریوم فرم خاصی از نگهداری گیاه است. وابی کوزا مانند یک جنگل استوایی حاصل خیز مینیاتوری است. وابی کوزا نیز مانند تراریوم در شیشه احداث میشود. اما این دو تفاوتهای بسیاری دارند؛ محیط غالب در وابی کوزا آب و در تراریوم هواست. وابی کوزا محیط کاملا بستهای را نیازمند است اما تراریوم به طور انتخابی میتواند باز یا بسته باشد. در وابی کوزا از گیاهانی استفاده میشود که حس یک جنگل کوچک القاء شود اما تراریوم گلها را در ابعاد حقیقی آنها ارائه میدهد. ساخت وابی کوزا در خانه کمی دشوارتر از ساخت تراریوم است. در بخش وابی کوزا بازار آنلاین به روز مارت میتوانید نحوه ساخت وابی کوزا را مطالعه کنید. در نگهداری از وابی موزا عدم کاهش سطح آب بسیار مهم است. تهیه نور مناسبی که با عبور از شیشه و آب نیاز گیاه را تامین کند بسیار حائز اهمیت است. دمای بسیار بالا احتمال رشد جمعیت میکروبی و در نتیجه فساد را در محیط وابی کوزا بالا میبرد. گیاه وابی کوزا از گیاهان آبزی و اغلب از انواع خزهها انتخاب میشود. در ساخت وابی کوزا انتخاب بستر کشت مناسب بسیار مهم است چرا که خزهها سیستم ریشهای پیشرفته و توسعه یافتهای ندارند بنابراین در لایهای فیبر مانند رشد کنند. زردی و قهوهای شدن خزه از مشکلات رایج در نگهداری وابی کوزا است؛ راه حل این مشکلات را در بخش وابی کوزا بخوانید.
گیاه آپارتمانی به هر نوع گیاهی گفته میشود که توان زندگی در محیطهایی با نور غیر مستقیم و فضای ریشهی محدود را دارند. اجداد گیاهان آپارتمانی اغلب در جنگلها و محیطهایی با محدودیت دسترسی به نور زندگی کردهاند. این گیاهان به خشکی هوا حساس هستند اما ریشهی آنها نیز مستعد پوسیدگی است. گیاهان آپارتمانی را در دو نوع برگ زینتی و گل زینتی دسته بندی میکنیم. گیاهان برگ زینتی مانند پتوس تنها به دلیل مزیت ظاهری برگ آنها نگهداری میشود. رشد برگی در این گیاهان مسئله اصلی بوده و در فرآیند نگهداری تمام توصیهها در جهت دور نگهداشتن گیاه از مرحله گلدهی است. گیاهان گل زینتی مشخصا به منظور استفاده از منظره زیبای گل آنها نگهداری میشوند. عملیات نگهداری از جمله کوددهی در جهت تامین نیاز گیاه به منظور گلدهی انجام میشود. به طور کلی گیاهان آپارتمانی تنوع بی نظیری دارند اما نگهداری از آنها تنها برای استفاده از منظرهی آنها نیست. گیاهان آپارتمانی به خصوص انواع برگ زینتی توانایی بالایی در تصفیه هوا دارند. برخی دیگر از آنها برای آروماتراپی مورد استفاده قرار میگیرند.
نگهداری از گیاهان آپارتمانی دشوار نیست اما نیازمند صرف دقت بسیار است. محیط محدود ریشه در گیاهان آپارتمانی سبب میشود مواد غذایی به سرعت یا در اثر استفاده گیاه و یا در اثر آبشویی از بین برود بنابراین توجه به علائمی که گیاه نشان میدهد و رفع نیاز آن به کمک کودها بسیار مهم است. برای مثال کندی رشد در گیاهان آپارتمانی میتواند نشان دهنده کمبود نیتروژن و سوختگی برگها در حاشیه از علامتهای کمبود پتاسیم است. اگر از گیاهان آپارتمانی مراقبت میکنید به نشانههایی که برای شما ارسال میکند توجه کنید. گیاهان آپارتمانی با قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید دچار آفتاب سوختگی میشوند؛ بنابراین با قرار دادن آنها در تراس به آنها آسیب نرسانید. حتی برخی گیاهان آپارتمانی مانند سانسوریا ترجیح میدهند در نقاطی نسبتا دورتر از پنجرههای نورگیر قرار بگیرند.
احتمالا در خانهی هر یک از ما دست کم یک گلدان وجود دارد. انواع گیاهان آپارتمانی، کاکتوسها و یا تراریومها مدتهاست که در خانههای ما زندگی میکنند. اما راه ورود این همخانهها مدتی است که متفاوت شده است. خرید گلدانهای بزرگ گیاهان آپارتمانی و حمل آنها تا خانه و یا خرید گیاه از یک گلفروشی بدون خدمات جانبی منطقی به نظر نمیرسد. در صورتی که قصد خرید گیاهان آپارتمانی بزرگ مانند انواع کاج مطبق و یا پرنده بهشتی را دارید بهتر است در بستر آنلاین خرید خود را انجام دهید چرا که در این صورت حمل این گلدان تا محل مورد نظر شما به عهده فروشنده خواهد بود. در باقی موارد خرید از فروشگاه آنلاین و یا بازار آنلاین مانند به روز مارت مزایای خاصی دارد. ابتدا اینکه در بازارهای آنلاین عموما محصولات معتبر و استاندارد ارائه میشود. در محصولاتی مانند گل و گیاه علاوه بر تضمین کیفیت محصول، استفاده از بستر کشت مناسب، وجود انواع دفترچه راهنمای نگهداری و معرفی پشتیبانی برای پاسخدهی به سوالات افراد از خدمات جانبی خرید از بازار آنلاین محسوب میشود.