سماق گیاه قرمز رنگی است که در آمریکای شمالی و آفریقا استفاده فراوانی از آن می‌شود. این گیاه خواص بسیاری دارد و مزه ترش آن برای عده زیادی لذت‌بخش است. در کشور آمریکا از این گیاه، داخل چای یا شربت‌های سرد استفاده می‌کنند. ارزش غذایی سماق، این ماده غذایی را محبوب ساکنین خاورمیانه کرده است. همچنین مصرف آن در طب سنتی نیز بسیار توصیه می‌شود. سماق در دو رنگ قرمز و قهوه‌ای وجود دارد و از آن برای لاغری، درمان یبوست، فشار خون و غیره استفاده می‌کنند. مصرف سماق در کشور ما همراه با غذاهایی مانند کباب کوبیده بسیار رواج دارد. برخی نیز به علت خواص فراوان ماست و سماق این خوراک را برگزیده‌اند. اگر شما هم علاقه‌مندید از فواید این ماده غذایی بیشتر بدانید، پیشنهاد می‌کنیم در ادامه ما را همراهی کنید.
خواص سماق
حاوی مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان
این ماده غذایی مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان را در خود جای داده است. آنتی‌اکسیدان از سلول‌های بدن در برابر ابتلا به بیماری‌های خطرناک حفاظت می‌کند. تقریبا همه ما به صورت روزانه در معرض ذرات آلوده قرار می‌گیریم. همچنین اثرات مضر نور خورشید نیز در کنار این آلودگی‌ها احتمال مبتلا شدن به بیماری‌های خطرناک را افزایش می‌دهد. آنتی‌اکسیدانی که در سماق وجود دارد می‌تواند بدن را در برابر اثرات مضر رادیکال‌های آزاد، آلودگی‌ها و اثرات زیان‌آور نور خورشید حفاظت کند.
مبارزه با عفونت قارچی
سماق می‌تواند عفونت‌های قارچی را از بین ببرد. طبق تحقیقات انجام شده این گیاه یک ضد قارچ قوی است که می‌تواند از بدن در برابر ابتلا به قارچ آسپرژیلوس که سبب عفونت ریه و تنگی نفس می‌شود حفاظت کند. همچنین این ماده غذایی از مبتلا شدن به قارچ‌های پوستی نیز جلوگیری می‌کند.
از بین برنده میکروب‌ها
سماق از بدن در برابر میکروب‌های گوناگون محافظت می‌کند. یکی از این میکروب‌ها سالمونلا است سالمونلا خطرناک بوده و سلامتی انسان را به خطر می‌اندازد. به غیر از آن، مخلوط سماق و روغن آویشن نیز یک سلاح قدرتمند در برابر میکروب‌ها است.
درمان دیابت
این ماده غذایی کلسترول بد خون را پایین می‌آورد. همچنین افرادی که قند خون بالا دارند با مصرف سماق بیماری‌شان بهبود پیدا می‌کند. افراد دیابتی حتما باید پودر سماق را همراه غذاهای اصلی خود استفاده کنند.
کمک به دفع سموم بدن
سماق یک ادرارآور طبیعی است و می‌تواند سبب تخلیه کلیه‌ها و دفع مواد سمی از بدن شود. امروزه به علت مصرف فست‌فودها یا خوراکی‌های حاوی مواد نگهدارنده، حتما باید از مواد ادرارآور استفاده کنید تا مواد سمی از داخل بدن حذف شوند. کشورهای خاورمیانه از آب سماق ترش برای درمان ناراحتی‌های شکمی استفاده می‌کنند.
ضد سرطان
این گیاه قرمز رنگ یک ضد سرطان قدرتمند است و به عنوان عاملی امید بخش برای شیمی درمانی استفاده می‌شود. همان‌طور که گفتیم آنتی‌اکسیدان فراوان موجود در این گیاه از بدن در برابر ابتلا به سرطان‌های خطرناک حفاظت می‌کند.
کمک به سلامت زنان
شاید شنیده باشید که می‌توان از سماق به صورت موضعی برای درمان عفونت و ترشح واژن استفاده کرد. سماق با تنظیم ترشح هورمون‌ها می‌تواند اختلالات قاعدگی را تنظیم کند یا گرفتگی و دردهای عضلات را در زمان قاعدگی بهبود ببخشد. همچنین مصرف سماق در زنان شیرده سبب افزایش شیر آن‌ها خواهد شد برخی دیگر از خواص این گیاه قرمز رنگ به صورت زیر است:
- درمان پوکی استخوان
- ضد التهاب
- درمان سرماخوردگی و آنفولانزا
- درمان درد ماهیچه‌ها
- مبارزه با پیری زودرس و چروک‌های پوستی
- درمان دیابت
- کمک به تسکین دردهای مفاصل
- درمان اسهال و گلودرد
ارزش غذایی سماق
ارزش غذایی ۱۰۰ گرم سماق به صورت زیر است:
انرژی: ۵۷ کیلو کالری
کربوهیدرات: ۶۳.۲۶ گرم
پروتئین: ۰.۴ گرم
چربی: ۰.۱۰ گرم
فیبر: ۱.۹ گرم
کلسیم: ۱۱ میلی گرم
کلسترول: ٠ میلی گرم
دمنوش سماق
دمنوش سماق استفاده‌های بسیار گسترده‌ای دارد. به طور مثال، مصرف آن می‌تواند خونریزی‌های دوران قاعدگی و دردهای اطراف شکم را کاهش دهد. اگر دهان شما زخم شده است، می‌توانید دمنوش سماق را که از قبل سرد شده است، استفاده کنید. دقت کنید که حتما دمای دمنوش پایین آمده باشد چراکه دمنوش گرم التهاب زخم را افزایش می‌دهد. این دمنوش مقدار زیادی ویتامین c را در خود جای داده است. بنابراین به سلامت پوست، مو و ایمنی بدن کمک بسیاری می‌کند. اگر پلک‌های چشمتان دچار ناراحتی شده می‌توانید به مقداری از این دمنوش، کمی گیاه خرفه اضافه کنید. سپس با پارچه‌ای تمیز از این مایع روی پلک‌های خود بگذارید تا ناراحتی آن‌ها برطرف شود. اگر گلودرد شدید دارید، می‌توانید دمنوش سماق را غرغره کنید تا التهاب گلویتان برطرف شود. همچنین این دمنوش می‌تواند چربی‌های شکم را به سرعت آب کند بدین منظور یک ساعت قبل از وعده غذایی اصلی یک لیوان از این نوشیدنی را میل کنید. اگر به خونریزی بینی مبتلا شدید و خون آن بند نمی‌آمد می‌توانید، از این دمنوش با یک پارچه تمیز روی پیشانی کمپرس کنید. برای تهیه دمنوش سماق نیز مقداری از آن را در آب جوش ریخته و مانند چای بگذارید تا دم بکشد و سپس آن را از صافی رد کرده تا ذرات اضافی آن گرفته شود.
طرز تهیه دمنوش سماق برای کبد چرب
لازم است بدانید که دمنوش سماق قاتل کبد چرب است. برای تهیه این دمنوش مقداری سماق نکوبیده را داخل قوری به همراه آب جوش بریزید و روی سماور بگذارید تا به مدت ۱۰ دقیقه دم بکشد. سپس آن را از صافی رد کرده و مقداری عسل به آن اضافه کنید. برای تهیه این نوشیدنی می‌توانید از فرنچ پرس، یا لیوان‌های دمنوش استفاده کنید.
طبع سماق
طبع این گیاه سرد و خشک است. بنابراین برای افراد گرم مزاج بسیار مناسب خواهد بود. باید بدانید که سردی برگ آن کم است، بدین ترتیب افراد سرد مزاج می‌توانند از برگ این گیاه استفاده کنند. به‌عنوان مصلح سماق می‌توانید از خوراکی‌هایی که دارای طبع گرم هستند، همراه آن استفاده کنید. همان‌طور که می‌دانید کباب کوبیده طبعی گرم دارد. شاید به همین علت است که از این ادویه قرمز رنگ روی آن استفاده می‌کنند تا طبع کباب کوبیده متعادل شود. معمولا توصیه می‌کنند از مصطکی( شیره‌ای زرد رنگ شبیه به کُندر) برای تعدیل طبع این گیاه همراه آن استفاده شود.
سماق در طب سنتی
مصرف این گیاه در طب سنتی بسیار توصیه شده است. طبیبان طب سنتی معتقد هستند، سماق به علت داشتن فیبر فراوان سبب عملکرد درست دستگاه گوارش می‌شود. در احادیث آمده است که اگر به دل درد مبتلا شدید، برنج را بپزید و با مقداری از این ادویه قرمز رنگ میل کنید تا درد شکمتان تسکین بیابد. طبیبان می‌گویند، هرچه این گیاه سرخ‌تر و تازه‌تر باشد خاصیت آن نیز بیشتر است، از طرفی معتقدند که این ادویه به علت طبع سردی که دارد ضد صفرا عمل می‌کند.
سماق برای افراد گرمازده که تهوع دارند و اشتهایشان را برای خوردن غذا از دست داده‌اند، بسیار مفید است. طبیبان طب سنتی می‌گویند این گیاه خاصیت قابض و جمع‌کنندگی دارد؛ بنابراین اگر به بیرون روی مبتلا شدید می‌توانید از دمنوش آن استفاده کنید. بانوانی که عضلات لگن آن‌ها سست است، می‌توانند این دمنوش را یک هفته به صورت روزانه استفاده کنند تا شاهد سفت شدن عضلات لگن خود باشند. البته افرادی که به دنبال جمع شدن طبیعی رحم هستند نیز می‌توانند از این دستور استفاده کنند. اگر به خونریزی‌های مقعدی مبتلا شدید، حتما این دمنوش را امتحان کنید. برخی از دمنوش سماق به صورت تنقیه استفاده می‌کنند تا مشکلات روده و بواسیرشان حل شود. البته این عمل حتما باید با مشورت پزشک صورت بگیرد. برای استفاده از این ماده غذایی مفید می‌توانید اقدام به خرید اینترنتی سماق در تهران کنید
عرق سماق
همه خواصی که در این گیاه وجود دارد، در عرق آن نیز موجود است. به طور مثال این عرق کاهنده اشتها، برطرف‌کننده دندان درد و رفع کننده التهابات است. همان‌طور که می‌دانید عرق این گیاه در واقع عصاره دانه‌های سماق است. بنابراین می‌توانید آن را در چای یا دم نوش‌ها میل کنید و از فواید بسیار آن بهره‌مند شوید. این عرق در بطری‌هایی با اندازه‌های گوناگون به فروش می‌رسد. به علت استفاده زیاد از آن، تولیدکنندگان این عرق به رقابت با یکدیگر می‌پردازند. از فواید این نوشیدنی استفاده راحت آن است برای مثال اگر فشار خونتان بالا رفت می‌توانید، یک استکان از این عرق میل کنید.
سماق برای یبوست
سماق می‌تواند عملکرد روده‌ها را بهبود ببخشد و به علت داشتن فیبر فراوان یبوست را تا حد زیادی درمان کند. می‌توانید از این پودر قرمز رنگ در کنار غذاهایی که یبوست ایجاد می‌کنند، استفاده کنید تا به عنوان مصلح عمل کند. لازم است بدانید که یبوست به سه علت مهم به وجود می‌آید، در افراد مسن یا بیماران سرطانی، یبوست مربوط به بیماری عضلانی یا یبوست عملکردی. در هر سه گروه این‌ها، داروهایی برای رفع یبوست تجویز می‌شود. مواد ملینی که در داروهای شیمیایی وجود دارد، در گیاه سماق به صورت طبیعی موجود است. این گیاه می‌تواند ناراحتی‌های معده و رفلاکس را تا حد زیادی برطرف کند. این ادویه قرمز رنگ به حرکات منظم روده کمک بسیاری می‌کند. جالب است بدانید که اثر ملین برگ‌های سماق می‌تواند بیماری اسهال را نیز درمان کند.
سماق قرمز
سماق قرمز پوست نازکی دارد و رنگ آن روشن‌تر است. برخی می‌گویند این نوع سماق مرغوب‌تر از نوع قهوه‌ای بوده و خواص فراوانی دارد. از مهم‌ترین خواص سماق قرمز می‌توانیم به آنتی‌اکسیدان بودن آن اشاره کنیم. نواحی دیگر سماق، تیره‌تر بوده و رنگ آن به خاکی شبیه است. در واقع اگر سماق را با دانه آسیاب کنند، رنگ آن قرمز می‌شود. از نظر ارزش غذایی سماق قرمز و سماق قهوه‌ای تقریبا به یکدیگر شبیه هستند. لازم است بدانید که سماق قرمز، ترشی بیشتری دارد.
سماق قهوه‌ای
هنگامی که دانه سماق را بگیرند و آن را ساییده کنند، رنگ آن قهوه‌ای می‌شود. این رنگ از گیاه می‌تواند اسهال، بیماری‌های قلبی عروقی و چروک‌های پوست را تا حد زیادی درمان کند. همچنین ترشی آن کمتر از نوع قرمز رنگ است. در صورتی که می‌خواهید از سماق برای لاغری استفاده کنید، حتما نوع قرمز رنگ این گیاه را در رژیم غذایی خود جای دهید.
سماق برای لاغری
همان‌طور که گفتیم نوع قرمز رنگ این گیاه برای کاهش وزن فواید بسیاری دارد. فیبر فراوان آن سبب کارکرد درست معده و روده می‌شود. به این ترتیب روند لاغری سرعت گرفته و وزن پایین می‌آید. همچنین این گیاه می‌تواند سلول‌های چربی شکم را بشکند. کالری کم این ادویه نیز در روند لاغری بسیار موثر است. همان‌طور که می‌دانید پروتئین باعث جلوگیری از پرخوری می‌شود. این ادویه قرمز رنگ پروتئین فراوانی را در خود جای داده که همچنین می‌تواند به هضم غذاهای چرب کمک بسیاری کند. یکی دیگر از علت‌هایی که به کباب کوبیده سماق می‌زنند کمک به هضم چربی آن است.
خواص ماست و سماق
ترکیب ماست کم چرب به همراه این گیاه قرمز رنگ می‌تواند لاغری و تناسب اندام را برای شما به ارمغان بیاورد. همچنین می‌تواند کبد چرب را درمان کند. با استفاده از ماست و سماق در کنار وعده‌های غذایی اصلی می‌توانید بدون انجام ورزش‌های سخت لاغر شوید. از ماست و این ادویه برای درمان عفونت لثه یا دندان درد نیز استفاده می‌کنند. برای بهره بردن از این ترکیب مفید می‌توانید حدود عصر ساعت چهار یا پنج، یک پیاله از آن را میل کنید تا هنگام خوردن شام اشتهایتان بسیار کاهش پیدا کند. همچنین می‌توانید یک ساعت قبل از خوردن وعده‌های غذایی اصلی با شکم خالی یک پیاله از این ترکیب میل کنید .این کار از پرخوری جلوگیری می‌کند و به‌مرورزمان سبب از بین رفتن چربی‌های بدن می‌شود. استفاده از این ترکیب، به عنوان اسکراب صورت نیز بسیار مفید است و می‌تواند رنگ پوست را شاداب و شفاف کند اگر از این ترکیب برای درمان چین‌وچروک‌های پوست صورت خود استفاده می‌کنید، حتما هفته‌ای دو مرتبه آن را به عنوان اسکراب روی پوست صورت خود به مدت ۲۰ دقیقه بگذارید تا شاهد اثربخشی بیشتر آن باشید.
مصرف سماق
همان‌طور که گفتیم، مصرف این پودر قرمز رنگ به همراه غذاهای چرب بسیار رایج است. علاوه بر آن به خاطر خاصیت درمانی این گیاه از دمنوش و عرق آن نیز استفاده زیادی می‌شود. برای مصرف دمنوش بهتر است که از دانه ساییده نشده آن استفاده کنید و افراد مبتلا به دیابت یا فشار خون باید مصرف این گیاهان مفید را به صورت روزانه در رژیم غذایی خود جای دهند.
سماق برای فشار خون
همان‌طور که در قبل اشاره کردیم این ادویه گیاهی می‌تواند با کاهش مقاومت عروق محیطی و مهار ورود و خروج کلسیم به سلول، فشار خون بالا را کاهش دهد. چرا که این عمل سبب شل شدن عضلات دیواره قلب می‌شود. مکیدن این گیاه قرمز رنگ برای افراد بدخلق یا مبتلا به فشار خون بالا توصیه می‌شود.
فواید سماق
هر آنچه باید در مورد سماق بدانید را برایتان شرح دادیم. سماق درختچه‌ای است کوهستانی که در مناطق گرم و معتدل می‌روید و میوه‌های خوشه‌ای دارد. از میوه‌های آن دمنوش و ادویه تهیه می‌کنند. پودر این میوه قرمز رنگ یا عرق آن فواید بسیاری برای سلامتی بدن انسان دارد. به علاوه، این گیاه قرمز رنگ در آشپزی ایران و هند در جایگاه ویژه‌ای است. کشورهای عربی، آمریکا و اروپا نیز از این ادویه قرمز رنگ استفاده بسیاری می‌کنند. در کشور ایران سماق خراسان و تبریز قرمز، و سماق شامی قهوه‌ای رنگ است.
سماق و کباب
این ادویه ترش و کباب دو عضو جدا نشدنی از یکدیگر هستند. افرادی که چربی خون بالا دارند، در صورتی که کباب کوبیده را با مقداری پودر سماق میل کنند، چربی کباب به سرعت هضم می‌شود و کلسترول آن‌ها بالا نمی‌رود. علاوه بر آن طعم گس این گیاه می‌تواند کباب را خوشمزه‌تر کند. حتما دیده‌اید، که در رستوران‌ها به همراه کباب مقداری از این ادویه ترش قرار می‌دهند.
طرز تهیه آش سماق محلی به روش خانگی
مواد لازم:
بلغور: دو پیمانه
عدس ریز: یک چهارم پیمانه
لوبیا قرمز: یک چهارم پیمانه
پیاز درشت: یک عدد
سیر: سه حبه
سماق: ۱۵۰ گرم
چغندر معمولی: دو عدد
گردو: یک دوم پیمانه
نمک، فلفل و زردچوبه: به میزان لازم
روغن: به میزان لازم
سرکه، شیره: سه قاشق غذاخوری
طرز تهیه: برای تهیه این آش خوشمزه ابتدا باید تمام حبوبات را که از شب قبل خیس کرده بودید، داخل قابلمه به همراه آب بریزید. پس از سه ساعت که از پخت حبوبات گذشت، چغندر رنده شده، نمک، فلفل زردچوبه، گردو و سیر را به آش اضافه کنید. سپس مقداری روغن در یک تابه ریخته و پیاز را که از قبل خلالی کرده بودید داخل روغن تفت بدهید. سماق را سه بار به مدت نیم ساعت داخل آب سرد قرار دهید و آب آن را خالی کنید، تا ترشی زیاد آن گرفته شود. سپس آن را به همراه دو لیوان آب بجوشانید و صاف کنید. آب آن را به همراه مقداری از پیازی که سرخ کرده بودید، داخل آش بریزید. در انتها سرکه‌شیره را به آش اضافه کنید. برای تزیین می‌توانید مقداری نعنا و پیاز داغ یا سیر داغ روی آش بریزید. به غیر از این آش پرفایده، موارد استفاده از چاشنی سماق برای غذا بسیار زیاد است.
خرید سماق
برای خرید این ادویه مفید، می‌توانید به صورت اینترنتی اقدام کنید و در کوتاه‌ترین زمان ممکن انتخاب خود را انجام دهید. در برخی از بازارهای آنلاین مثل بازار به روز مارت قیمت سماق همواره دارای تخفیف است.