غذا های سنتی

کشور ما ایران جزء آن دسته از سرزمین‌هایی است که تنوع غذایی مردمانش بسیار زیاد است. انواع بسیار گوناگون خورش، آش، سوپ، غذاهای دریایی، دسر، پلو در شهر به شهر این کشور وجود دارد که شرح تک تک آن‌ها خارج از این متن است ولی به دلیل اهمیت موضوع، این مقاله را به غذاهای سنتی ایرانی اختصاص دادیم تا کمی شما را با تنوع بسیار زیاد غذاها و خوراکی‌های ایرانی آشنا کنیم.

معروف ترین غذاهای سنتی و محلی ایران

• کوفته تبریزی: این غذا از مشهورترین غذاهای ایرانی است که همین‌طور از نامش نیز برمی‌آید، اصالتا جزء غذاهای محلی شهر تبریز است. گرچه در شهرهای مختلف ایران، انواع مختلفی کوفته طبخ می‌شود، ولی بی‌شک مشهورترین آن‌ها، کوفته تبریزی است.
• قرمه سبزی: شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید اولین شنبه از ماه آذر، «روز جهانی قرمه سبزی» نامگذاری شده است. مواد اولیه این غذای محبوب ایرانی، گوشت قرمز، لیمو عمانی، لوبیا (قرمز یا چشم بلبلی)، آب لیمو تازه و سبزی قرمه است.
• آبگوشت: دیزی یا همان آبگوشت از جمله غذاهای بسیار لذیذ و مقوی است که از دیرباز در میان ایرانیان مرسوم بوده است. باید بدانید تفاوت دیزی و آبگوشت در نحوه طبخشان است. دیزی درتنور و آبگوشت در منزل و روی اجاق گاز پخته می‌شود. ایرانیان این غذا را با پیاز و نان سنگک میل می‌کنند.
• قیمه نثار: یکی دیگر از غذاهای سنتی ایرانی که مخصوص خطه قزوین است، قیمه نثار (در گویش عامیانه با نام قیمه نسا خطاب می‌شود) است. این غذا، درست برخلاف (خورش) قیمه، یک غذای پلویی است که از این لحاظ به غذاهایی همچون مرصع پلو و آجیل پلو شباهت دارد ولی طعم و مزه­اش با آن‌ها متفاوت است.
• ته چین: ته چین جزء آن دسته از غذاهای بسیار محبوب ایرانی است که تمامی ویژگی‌های خارق‌العاده و البته خوشمزه‌ای که یک غذای ایرانی باید داشته باشد را داراست. این غذا، خود انواع گوناگونی دارد ولی بی‌شک، ته چین مرغ محبوب‌ترین آن‌هاست.
• کباب تابه‌ای: یکی دیگر از غذاهای ساده و البته خوشمزه ایرانی، کباب تابه‌ای است که به نام‌های کباب بشقابی یا کباب دیگی نیز معروف است.
• ماهی شکم پر: از جمله محبوب‌ترین غذاهای دریایی در میان ایرانیان، ماهی شکم پر است که بنا به ذائقه افراد، از مواد مختلفی هنگام طبخ استفاده می‌شود. گرچه هر شهری دستورالعمل خاصی در طبخ این غذا دارد، ولی طرز پخت ماهی شکم پر خطه شمال و جنوب، مشهورتر و محبوب‌تر است.
• دوغ پای سیستان و بلوچستان: این غذا، از جمله غذاهای سنتی و معروف استان سیستان و بلوچستان است که دوغ پی نیز تلفظ می‌شود. گرچه ظاهر این غذا، شبیه قیمه است ولی طعم و مزه آن با قیمه بسیار متفاوت است.
• باقالی پلو با ماهیچه: باقالی پلو از محبوب‌ترین پلوهای ایرانی است که مواد اولیه برای تهیه آن، برنج سفید، سبزی شوید و باقالی است که به همراه گوشت مرغ یا گوسفند سرو می‌شود.
• خورش فسنجان: بدون هیچ شک و تردیدی، از اصیل‌ترین و خوشمزه‌ترین خورش‌های ایرانی، خورش فسنجان است. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید اصالت این غذا، به استان گیلان باز می‌گردد که به دلیل طعم و مزه بی‌نظیرش، به خورشی تبدیل شده که تقریبا در همه جای ایران پخته می‌شود. نکته جالب توجه دیگر در مورد این غذا، قدمت کهن آن است که بر اساس شواهد تاریخی به دوره ساسانیان باز می‎گردد. این خورش با مرغ یا گوشت طبخ می‌شود ولی در شمال ایران، از گوشت اردک نیز استفاده می‌شود.

معرفی انواع غذاهای سنتی ایرانی

غذاهای سنتی تبریز

• کوکوی لوبیا سبز: علاوه بر کوفته تبریزی، کوکوی لوبیا سبز درمیان تبریزی‌ها بسیار محبوب است. تبریزی‌ها معمولا این غذا را در مراسم‌های خاص مانند سفره افطار سرو می‌کنند. گوشت چرخ کرده، هویج، پیاز، تخم مرغ، زعفران و لوبیا سبز از مواد اولیه این غذای لذیذ و خوشمزه است.
• آش میوه: از دیگر غذاهای خوشمزه این خطه، آش میوه است که در تهیه آن از میوه‌هایی همچون آلو، زغال لخته، زردآلو، آلوچه، آلبالو استفاده می‌شود.
• آش ماست: آش ماست از مشهورترین غذاهای سنتی تبریز است که برای تهیه به سبزی آش، سیب زمینی، برنج، پیاز، آبگوشت، حبوبات، ماست، هویج، کلم برگ و حبوبات (نخود، عدس، لوبیا) نیاز دارید.
• آبگوشت دیزی سنگی: غذایی پر پروتئین و در عین حال ساده که از گوشت گوسفند، دنبه، رب گوجه فرنگی، لپه، و سیب زمینی تهیه می‌شود.
• آش گوجه فرنگی: همانطور که از نامش بر می‌آید، برای طبخ این آش، به گوجه زیاد نیاز است. شایان ذکر است آنچه این آش را ترش و خوشمزه کرده، آبغوره است. مواد لازم برای تهیه این آش خوشمزه تبریزی عبارت است از: سبزی آش (تره و جعفری)، حبوبات (لوبیا چیتی یا لوبیا چشم بلبلی)، پیاز داغ، بلغور، برنج و گوجه.
• خورش هویج: از جمله معروف‌ترین غذاهای سنتی تبریزی‌ها، خورش هویج آن‌هاست که در آن هویج (که به صورت خلالی خرد شده) در روغن سرخ می‌شود و سپس گوشت، پیاز داغ، رب گوجه فرنگی و کمی آبلیمو تازه به آن اضافه می‌شود. برخی نیز برای خوشمزه‌تر کردن مزه آن، از آلو نیز استفاده می‌کنند.
• آش اوماج: تبریزی‌ها معمولا این آش را در زمستان‌های سخت و سرد میل می‌کنند. این آش، برای بهبود علائم سرماخوردگی عالی است. مواد لازم برای تهیه آش اوماج عبارت است از: رشته یا همان اوماج، سبزی معطر (ریحان، مرزه و تره)، پیاز، فلفل، زردچوبه و عدس.
• دلمه برگ مو: دلمه برگ مو از جمله غذاهای مجلسی مردمان این شهر است که نه تنها باعث رنگین‌تر ساختن سفره‌‌هایشان می‌شود بلکه در باز کردن اشتها نیز بسیار موثر است. لپه، برنج، پیاز سرخ کرده، بلغور، برگ مو، روغن حیوانی، سبزی دلمه، تره، مرزه و شوید از جمله مواد اولیه برای تهیه این غذای خوشمزه است.
• دویماج: گرچه در شهرهای دیگر نیز دویماج تهیه می‌شود، ولی تبریزی‌ها، دستور تهیه مخصوص خود را دارند که البته طعم آن با دویماج دیگر شهرها تا حدی زیادی متفاوت است. تبریزی‌ها عادت دارند دویماج را هنگام صبحانه یا عصرانه مصرف کنند. دویماج تبریزی تشکیل شده از: سبزی خوردن (ترخون، جعفری، تره و پونه)، نان خشک تبریزی، کره، پنیر محلی و گردو.
• آش آبغوره: یکی دیگر از بهترین غذاهای سنتی تبریزی‌ها، آش آبغوره‌شان است. مواد اولیه این آش که مزه ترش و لذیذی دارد، عبارت است از: لوبیا چیتی، تره، جعفری، برنج، بلغور و گوجه فرنگی.
• قارنی یاریخ: قارنی یاریخ همان بادمجان شکم پر است. سس قارنی یاریخ را با سیر، پیاز داغ، گوشت چرخ کرده، گوجه فرنگی، رب گوجه فرنگی و جعفری درست می‌کنند. پس از تهیه این سس، شکم بادمجان‌هایی که پیش‌تر از وسط نصف و در تابه سرخ شده، با آن پر می‌شود. پس از پر کردن شکم بادمجان‌ها با سس مخصوص، باید به مدت نیم ساعت روی حرارت ملایم قرار گیرد تا مزه‌ها حسابی به خورد یکدیگر روند.
• سوتی پلو: سوتی پلو از جمله غذاهای سنتی تبریز است که در تهیه آن برنج، زعفران، کره، شیر به همراه مقداری نمک را (دقیقا همانند برنج دمی) با هم می‌پزند. تبریزی‌ها معمولا سوتی پلو را همراه با ماهی سرخ شده، آلو، کشمش و مغزیجات سرو می‌کنند.
• قوربا شورباسی: قوربا شورباسی، نوعی آبگوشت تبریزی است که برای تهیه آن از گوشت سردست گوسفند، لپه، رب گوجه فرنگی، سیب زمینی، نمک، فلفل، زردچوبه، تره و تخم مرغ استفاده می‌شود. تبریزی‌ها عادت دارند قوربا شورباسی را به همراه یک کاسه ترشی و نان داغ میل کنند.

غذاهای سنتی اصفهان

• بریونی: بی‌شک از معروف‌ترین غذاهای محلی اصفهان، بریونی است که از گوشت، پیاز، روغن، دارچین، نعناع خشک، زعفران و کشک تهیه می‌شود. در اصفهان رسم بر این است که بریونی را همراه با جگر سفید پخته و چرخ شده گوسفند، آبگوشت، نان سنگک، ریحان و دوغ میل کنند.
• حلیم بادمجان اصفهان: اصفهانی­ها عقیده دارند حلیم بادمجانی خوب پخته شده که هنگام سرو، کش بیاید. معمولا این غذا را با بادمجان، گوشت، برنج و کشک تهیه می‌کنند.
• کباب زردک یا کباب مشتی: این کباب ساده ولی در عین حال خوشمزه که طعم ملسی دارد، جزء غذاهای نانی اصفهانی است (همراه با نان مصرف می‌شود). در تهیه کباب زردک از گوشت چرخ کرده، آرد نخودچی، شیره، زردک، ادویه‌های خوش عطر، پیاز و سرکه استفاده می‌شود.
• کوکو قندی: گرچه این غذا امروزه کمتر درست می‌شود، ولی در گذشته پای ثابت بیشتر سفره‌های اصفهانی‌ها بود. برای تهیه این غذای شیرین به سیب زمینی، تخم مرغ، زعفران، شکر، گلاب و کمی جوهر لیمو نیاز دارید.
• خورش ماست اصفهانی: از جمله غذاهای سنتی که حتما باید امتحان کرد، خورش ماست اصفهانی است. این خورش با خورش ماست شهرهای دیگر کاملا متفاوت است. اصفهانی‌ها برای تهیه این خورش از زرده تخم مرغ، ماست چکیده، خلال پوست پرتقال، شکر، زرشک، نمک، ماست چکیده، زعفران و زردچوبه استفاده می‌کنند.
• اشکنه: مواد لازم برای تهیه اشکنه (که در سال‌های قدیم پای ثابت بسیاری از سفره‌های ایرانی بود) عبارت است از: پیاز، سیب زمینی، شنبلیله خشک، تخم مرغ و روغن.
• آش سماق: اصفهانی‌ها برای تهیه این غذای ترش که طعمی متفاوتی دارد، از سماق خشک استفاده می‌‌کنند. البته آش سماق را با برنج نیم دانه یا آرد نیز تهیه می‌کنند.
• قیمه ریزه نخودچی یا کله گنجشکی: یکی از غذاهای معروف در سفره‌های اصفهانی‌ها، قیمه ریزه است که برای تهیه آن به گوشت چرخ کرده، آرد نخودچی، پیاز، رب گوجه فرنگی و نعناع خشک نیاز دارید.
• شله بریان یا زیره: از دیگر غذاهای سنتی و مقوی اصفهانی‌ها، شله بریان است که بافتی نرم و کوبیده دارد. گوشت دنده گوسفند، پیاز، زردچوبه، نمک و فلفل، برنج نیم دانه، زیره آسیاب شده از مهم‌ترین مواد اولیه برای تهیه این غذای خوشمزه است.
• یخمه ترش: یخمه ترش، یکی دیگر از غذاهای مقوی اصفهانی‌هاست که برای افراد ضعیف و لاغر بسیار مناسب است. آلو، زردآلو، گوشت گوسفند، برنج و شکر مواد اولیه یخمه ترش را تشکیل می‌دهند.
• کله جوش اصفهانی: کله جوش، دیگر غذای سنتی ایرانی‌ است که بسیار سریع آماده می‌شود. این غذا از کشک، نعناع خشک، پیاز، گردو، نمک و فلفل تشکیل شده است.
• نخود آب: این غذای محلی برای تهیه به مواد اولیه زیادی (به جز نخود) نیاز ندارد و بسیار راحت پخته می‌شود. اصفهانی‌ها برای تهیه نخود آب، نخود را در آب می‌پزند و برای مزه‌دار کردنش، کمی نمک و فلفل به آن می‌افزایند.

آشنایی با انواع غذاهای سنتی گیلان

• باقالا قاتق: این غذا ترکیبی است از: باقالی، شوید خشک، تخم مرغ، سیر، نمک، روغن، فلفل و زردچوبه. گیلانی‌ها معمولا باقالی قاتق را با برنج میل می‌کنند. سیر تازه و خشک، ترشی هفت بیجار، زیتون پرورده، ترب یا برگ ترب از مخلفات محبوب این غذا به شمار می‌آیند.
• میرزا قاسمی: میرزا قاسمی از مشهورترین غذاهای گیلانی است که با استفاده از بادمجان کبابی، تخم مرغ، سیر سرخ شده، گوجه فرنگی، روغن، پودر میخک، دارچین، نمک و فلفل تهیه می‌شود.
• ترش تره: گیلانی‌ها برای تهیه ترش تره از برنج، سیر، روغن، نمک، فلفل، زردچوبه، دارچین، آبغوره، تخم مرغ، سبزی آش و سبزی‌های محلی (خالواش و چوچاق) استفاده می‌کنند. معمولا ترش تره با برنج سرو می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم ترش تره را در کنار مخلفاتی چون ماهی یا کولی شور میل کنید.
• کویی تره: کویی تره، از مشهورترین غذاهای سنتی گیلان است که برای تهیه آن به گردو سابیده شده، رب انار، رب گوجه فرنگی، آب، نمک، فلفل، زردچوبه و شکر نیاز دارید. روش طبخ به این صورت است که تمامی مواد اولیه را ترکیب کرده و به مدت دو ساعت در حرارت ملایم بجوشانید و سپس به آن کدو، سیر، گلپر و دیگر ادویه‌های خوش‌بو اضافه کنید.
• واویشکا: ترکیبی از گوشت گوسفند، پیاز، رب گوجه فرنگی، گوجه فرنگی، نمک، فلفل و زردچوبه غذایی دلچسبی با نام واویشکا خواهد بود. البته گیلانی‌ها این غذا را با دل و جگر گوسفند نیز تهیه می‌کنند و با نان یا برنج سرو می‌کنند.
• سیر قلیه: این غذا با گوشت اردک یا مرغ، برگ سیر تازه، تخم مرغ، پیاز، لپه، نمک، فلفل و زردچوبه تهیه می‌شود.
• سیراویج یا سیرابیج: باید بدانید که بیج یا ویج در زبان محلی گیلانی به معنای سرخ شده است. این غذای بسیار ساده، از تفت برگ سیر تازه در روغن داغ و سپس افزودن تخم مرغ، نمک، فلفل و زردچوبه تهیه می‌شود.
• کوکوی اشپل: کوکوی اشپل از تخم ماهی (با نام اشپل) تهیه می‌شود. برای تهیه این کوکوی استثنایی به سیر و پیاز رنده شده، نمک، فلفل، زردچوبه، زعفران و تخم مرغ نیاز خواهید داشت. کوکوی اشپل همراه با پلو یا با ماهی سرو می‌شود.
• خورش آلو مسما: مواد اولیه این غذا که معمولا با مرغ تهیه می‌شود، عبارت است از: آلو، پیاز، نمک، زردچوبه، زعفران و روغن.
• انار بیج: از دیگر غذاهای سنتی گیلانی‌ها، انار بیج است. برای تهیه آن باید گوشت چرخ کرده را با پیاز رنده شده، نمک، فلفل، زردچوبه، سبزی‌های معطر (همانند نعناع یا خالواش) ورز داده و سپس در روغن تفت دهید (درحالی‌که، آن‌ها را با دست به شکل توپک‌های گرد و کوچکی در آورده‌اید). پس از تفت مواد در روغن، آن را به همراه مخلوط مغز گردو آسیاب شده، آبغوره، رب انار و کمی سبزی در حرارت ملایم قرار ‌دهید.
• کاله کباب: این غذای گیاهی که به سرعت درست می‌شود، شامل بادمجان کباب شده، گردو آسیاب شده، دانه‌های ترش انار، سبزی محلی (چوچاق)، سیر، نمک، فلفل و زردچوبه است.
• کباب ترش: در این غذا، گوشت گوسفند را در ترکیبی از گردو آسیاب شده، رب انار، دانه‌های ترش انار، سیر، سبزی‌های محلی (چوچاق)، پیاز و روغن زیتون به مدت چند ساعت می‌خوابانند و سپس به سیخ کشیده و به همراه برنج میل می‌کنند.
• ترش مرغ: یکی دیگر از غذاهای سنتی گیلانی‌ها، ترش مرغ است. برای تهیه این غذای لذیذ، مرغ، سیر، سبزی آش، لپه به همراه چاشنی‌های مورد علاقه تفت داده و سپس به آن آبغوره یا آب نارنج و تخم مرغ اضافه می‌کنند. گیلانی‌ها ترش مرغ را با برنج میل می‌کنند.
• چخرتمه: چغرتمه یا چخرتمه یک کوکوی مرغ گیلانی است. برای تهیه این غذا مرغ پخته شده و ریش ریش شده را در روغن تفت داده و سپس روی آن، تخم مرغ یا تخم اردک و چاشنی‌های مورد علاقه اضافه می‌کنند. این غذا که ظاهری شبیه کوکو دارد، معمولا با برنج سرو می‌شود.
• غوره مسما: برای تهیه غوره مسما، پیاز و گوشت را با هم تفت می‌دهند و سپس به آن بادمجان سرخ شده، گوجه فرنگی، غوره و دیگر چاشنی‌های افزودنی اضافه می‌کنند. غوره مسما را هم با گوشت و هم با مرغ تهیه می‌کنند.
• کولی ماهی: یکی از غذاهای بسیار لذیذ گیلانی که به سرعت آماده می‌شود، کولی ماهی است. برای تهیه باید ماهی کولی را پوست کنده و به همراه نمک و فلفل در روغن سرخ کنید. معمولا کولی ماهی در کنار برنج سرو می‌شود.

خرید اینترنتی غذاهای سنتی در تهران

پیشنهاد می‌کنیم برای خرید غذاهای سنتی، به وب‌سایت «به روز مارت» مراجعه کرده یا اپلیکیشن «به روز مارت» را در گوشی‌های خود نصب کنید. سپس  به سادگی خواهید توانست از زیر منوی «غذا، پیش غذا و چاشنی» (قرار گرفته در بخش دسته بندی کالاها)، انواع قیمت غذاهای سنتی ایرانی (با تخفیف) را در این وب‌سایت مشاهده کنید.