رشتهپلو غذایی محبوب اما کمتر شناخته شده در سفرهی ایرانی است که با عطری مستکننده، رنگهای چشمگیر و طعمی روحنواز میتواند دل هر کسی را ببرد. بوی بهشتی زعفران و ترکیب آن با پیاز داغ، گوشتچرخکرده و ادویههای دیگری مثل دارچین تجربهای باورنکردنی را خلق میکند که تا مدتها در ذهن و قلب شما به یادگار خواهد ماند. بیشتر از این منتظرتان نمیگذاریم و به سراغ آموزش طرز تهیهی رشتهپلو میرویم. لازم به ذکر است که در مجله بهروز مارت این دستور هم مرغ و هم گوشت را لحاظ و نکات مربوط به هر دو نوع را گوشزد کردیم تا پاسخگوی هر دو نوع ذائقه و سلیقهی غذایی باشیم.
فلسفه و معنای رشتهپلو در سفرهی ایرانی
رشتهپلو غذایی است که در برخی از شهرهای ایران در شب سال تحویل و در برخی شهرهای دیگر در روز اول سال نو پخته میشود. از آنجایی که ایرانیان در گذشته کاری را بیدلیل و بدون توجه به معنایی درونی انجام نمیدادهاند، انتخاب رشتهپلو برای شب سال تحویل یا روز اول سال جدید هم بیدلیل و بیمعنا نبوده است.
رشتهپلو به خاطر به کار رفتن رشته در آن به این نام مشهور شده، غذایی خوششگون و خوشیمن شناخته میشود. از رشتهها برای اشارهی استعاری به پیدا کردن و رسیدن به اهداف، راهها، مسیرها، معانی و… در سال جدید استفاده شده است. و شب سال نو وقت کاملا مناسب و خوبی است برای تلنگر خوردن به افراد است که امسال بیشتر به دنبال امیدها، اهداف، آرزوها، کارها و راههای مناسب خود باشند. چه زمانی بهتر از شب سال نو یا روز اول سال، و چه محلی بهتر از سفرهی خوشرنگ و لعاب برای زدن این تلنگر و این استعارهی زیبا وجود دارد؟!
چه شب سال نو باشد و چه نباشد، وقتی این غذا بر سر سفرهی ما ایرانیها میرسد، با اشاره به معنای درون این غذا میتوانیم یک غذا خوردن ساده را به یک شام فلسفی با موضوعی عمیق و مهم برای فکر کردن و حرف زدن تغییر بدهیم و خودمان و دیگر اعضای خانواده را بیشتر به آنچه باید انجام دهند، آنچه میخورند و آنچه که فکرشان را درگیر میکند، متوجه و حساس کنیم. به جز تمام این معانی و فلسفهبافیهای پنهان این غذا، رشتهپلو طعم و عطری حیرتانگیز دارد و دورچین و موادی که برای پختن آن به کار میرود آن قدر مقوی، مغذی و سالم است که کسی از خوردن آن چشمپوشی نخواهد کرد.
مواد لازم برای رشتهپلو
- برنج دو پیمانه 400 گرم
- رشتهی پلویی 100 گرم
- پیاز سه عدد
- کشمش پلویی شش قاشق غذاخوری
- کشمش طلایی شش قاشق غذاخوری
- خرما نصف پیمانه
- روغن گیاهی شش قاشق غذاخوری
- کره دو قاشق غذاخوری
- پودر دارچین دو قاشق غذاخوری
- زعفران یک چهارم قاشق غذاخوری
- یخ دو قطعه یا چند قاشق چایخوری آب جوش
- نمک دو قاشق چایخوری
- پودر فلفل نصف قاشق چایخوری
- زردچوبه یک قاشق چایخوری
- آرد یا آرد نخودچی دو قاشق غذاخوری
- مرغ یا گوشت چرخکرده 300 گرم
طرز تهیهی رشتهپلو
پخت رشتهپلو طبق این دستور حدودا 15 – 10 دقیقه برای تهیهی مواد و کمتر از یک ساعت برای آشپزی زمان
لازم دارد. در این دستور مرغ و گوشت چرخکرده را در بخش توضیحات مجزا از هم بیان کردهایم تا افراد بنا به ذائقه و سلیقهی خودشان هر یک را به دلخواه انتخاب کنند.
- قدم اول در همین ابتدا یک تکنیک طلایی برای دم کردن زعفران وجود دارد. چیزی که همهی ما بلد هستیم، دم کردن زعفران در آب جوش است. اگر با همین تکنیک راحتتر هستید، زعفران را در چند قاشق چایخوری آب جوش بریزید، در ظرف را بسته و در یک محل گرم بگذارید تا دم بکشد.
در روش دوم شما زعفران خوشرنگ و عطرتری خواهید داشت که به این شکل است: یک ظرف شیشهای دردار و کوچک را بردارید و دو قطعهی یخ را در آن قرار دهید. زعفران ساییده شده را روی قطعات یخ بریزید. در ظرف را ببندید، ظرف را کنار بگذارید تا یخها و زعفران خودشان به چیزی که باید تبدیل شوند و به سراغ قدم دوم بروید.
- قدم دوم اگر قرار است که از گوشت چرخکرده استفاده کنید، این مرحله برای شما است. گوشت چرخکرده را در یک ظرف بزرگ قرار بدهید. دو پیاز را رنده کنید، آب آنها را جدا کنید و بعد در ظرف گوشت بریزید. نمک، فلفل و زردچوبه را به گوشت اضافه کنید و ورز بدهید. یک یا دو قاشق غذاخوری آرد یا آرد نخودچی به گوشت اضافه کنید و باز هم ورز بدهید تا مواد به خورد همدیگر بروند. وقتی که مواد ما کمی حالت چسبندگی پیدا کرد، برای مدت نیم ساعت اجازه میدهیم تا در یخچال یا محیط خنک استراحت کند. بعد به شکل گوشتهای قلقلی یا کوفتههای ریز درمیاوریم و کنار میگذاریم.
اما اگر تصمیم دارید از مرغ استفاده کنید این مرحله را به این شکل پیش بروید. قطعات مرغ را در آبلیمو و پیاز حلقه حلقه شده بخوابانید و بعد از یک یا دو ساعت در روغن سرخ کنید و بعد در قابلمه با آب، پیاز، رب گوجهفرنگی و ادویه بپزید. زرشک را خیس کنید و بعد از شستن، در روغن تفت بدهید. زرشک و مرغ در انتها روی رشتهپلو قرار میگیرند.
- قدم سوم بعد از شستن برنج، آب را در قابلمه بریزید و روی شعله بگذارید تا بجوشد. وقتی که آب به جوش آمد، دو قاشق غذاخوری نمک به آب اضافه کنید و بعد برنج را بریزید. نمک اضافه در مرحلهی آبکش کردن برنج از آن جدا خواهد شد، اما اگر اضافه نکنید در ادامه یک قابلمه برنج بیمزه خواهید داشت. تا وقتی که آب مجددا به جوش بیاید، هرازگاهی هم بزنید. سه چهار دقیقه طول میکشد تا زمان خرد کردن رشتهپلوییها سر برسد. رشتهپلوییها به قطعات سه تا پنج سانتیمتر خرد کنید و به برنج اضافه کنید.
چند دقیقه صبر کنید. یک قاشق از برنج و رشتهپلویی را بیرون بیاورید و ببینید که اگر برنج و رشتهپلوییها به اندازهی کافی (نه زیاد و نه کم) نرم شدهاند، آنها را داخل سبد ریخته و آبکشی کنید.
- قدم چهارم حالا دو قاشق از روغن را کف یک قابلمه بریزید و روی شعلهی متوسط قرار بدهید. یک لایه برنج و رشتهپلویی، یک لایه پودر دارچین و یک لایه گوشت قلقلی (اگر با گوشت آشپزی کردهاید) بریزید و دقت کنید که شکل رشتهپلوی شما در قابلمه حالت گنبدی داشته باشد. یکی در میان لایههای برنج و رشتهپلویی، دارچین و گوشت قلقلی را تکرار کنید تا هر سه تمام شود. با انتهای قاشق چوبی چند سوراخ در گنبد رشتهپلویی ایجاد کنید که حسابی پخته شود.
- صبر کنید تا از سوراخهای روی درِ قابلمه بخار بیرون بیاید و آن وقت باید دمکنی روی در آن بگذارید. شعله را کم کنید و بگذارید 40 تا 45 دقیقه به همان صورت باقی بماند تا پخته شود.
- قدم پنجم نوبت میرسد به لایههای روی رشتهپلوی خوشمزهای که در حال پخت آن هستیم. پیازها را بردارید، پوست بکنید و به شکل هلالهای نازکی خرد کنید. کف یک تابه روغن بریزید، بعد یک قاشق غذاخوری کره را اضافه کنید و روی شعلهی ملایم بگذارید. وقتی روغن داغ شد، پیازها را اضافه کنید و صبر کنید تا طلایی رنگ شوند. در صورت تمایل میتوانید چند قطره از زعفران را روی پیازها بریزید و هم بزنید تا رنگ بگیرند. بعد پیازها را از تابه دربیاورید، در یک ظرف بزیرید و کنار بگذارید تا وقت استفاده از آن برسد.
|
- قدم ششم هستهی خرماها را دربیاورید. کشمشها را با آب بشویید. در یک تابهی دیگر یک قاشق غذاخوری کره ذوب کنید، کشمشها و خرماها را بیاورید و در تابه بریزید. این کار حدودا یک دقیقه طول میکشد. اگر کمتر از این مقدار طول کشید هم ایرادی ندارد. کشمشها خیلی زود میسوزند و بلااستفاده میشوند. بعد خرماها و کشمشهای تفت داده شده را بیرون بیاورید، در یک ظرف جدا بریزید و کنار بگذارید.
قدم هفتم به سراغ قابلمهی رشتهپلو میرویم. دیس یا ظرفی که میخواهید در آن غذا را سرو کنید را بیاورید و روی سر قابلمه بگذارید و محتویات را در آن برگردانید. ته دیگ آن را بردارید. یک چهارم از برنج را جدا کنید و در یک ظرف دیگر با زعفران مخلوط کنید.
حالا نوبت میرسد به تزئین رشتهپلو که باید از گوشتهای قلقلی، پیازهای طلایی، خرما و کشمشهای تفت داده شده و برنج زعفرانی استفاده کنید. طبق سلیقهی خودتان لایهی رویی رشتهپلوی مجلسی را با آنها تزئین کنید.
کلام آخر و خلاصهی مقاله
در این پست برای شما در هفت قدم خیلی ساده طرز تهیهی رشتهپلوی خوشمزه با مرغ و همچنین با گوشت را آموزش دادیم، نکات طلایی مربوط به هر قدم را مطرح کردیم و سعی کردیم تمام فوت و فنهای کوزهگری را به شما انتقال بدهیم. امیدواریم از نکات ارائه شده در این پست اطلاعات خیلی خوبی به دست آورده باشید و توانسته باشید طبق این دستور پخت یک رشتهپلوی فوقالعاده و خوشمزه را بپزید. در انتها ممنون میشویم که نظرات خود را با ما در میان بگذارید.