چه در کتب طبی مصر باستان و طب سنتی چینی و چه در کتب طب سنتی ایرانی، عسل به عنوان دارویی معجزه‌گر در درمان بسیاری از بیماری‌ها یاد شده است. به همین دلیل این نوشتار را به فواید عسل در طب سنتی اختصاص دادیم تا شما را بیشتر و بیشتر با دیدگاه طب سنتی درباره این ماده ارزشمند آشنا کنیم.
فواید عسل در طب سنتی
از دیدگاه طب سنتی، عسلی سرخ رنگ، شفاف، غلیظ، خوشبو و خوش طعم که زمانی آن را با انگشت بر می‌دارید، تار ببندد، بهترین نوع عسل است.
در زیر به برخی از فواید این ماده با ارزش از نقطه نظر طب سنتی اشاره کرده‌ایم:
- طب سنتی اعتقاد دارد که مصرف عسل می‌تواند رطوبت را از بدن جذب کند. به علاوه، این ماده را در درمان و پیشگیری از بیماری‌هایی همچون انسداد عروق، سنگ کلیه، کیسه صفرا و بیماری‌های مرتبط با مجاری ادراری بسیار مفید می‌داند.
- از دیگر فواید عسل در طب سنتی این است که باعث تقویت معده و درمان زخم‌های دهانی و گوارشی می‌شود. به همین خاطر است که در طب سنتی بر شست‌وشوی دهان با آب و عسل تاکید فراوانی شده است زیرا این ماده به سادگی می‌تواند زخم‌های دهانی را درمان کند. شایان ذکر است برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف بهترین راهکار برای درمان زخم‌های دهانی و لوزوی، غرغره آب و عسل است.
- گفته شده است برای درمان زخم‌های گوارشی (از جمله زخم معده) و جلوگیری از خونریزی‌های دستگاه گوارش، عسل مصرف شود.
- در طب سنتی آمده که برای تقویت لثه و درمان بیماری‌های لثه‌ای و از بین بردن جرم دندان‌ها، از غرغره آب و عسل استفاده شود.
- از دیگر فواید عسل در طب سنتی، اشتهاآور بودن آن است. بنابراین می‌توان از آن به عنوان بهترین محرک اشتها برای کودکان و افراد بد غذا یاد کرد.
- همانطور که خود بهتر می‌دانید در درمان سرفه و گلودرد عسل بسیار التیام بخش است. مصرف عسل با روغن گل سرخ بهترین راهکار از نظر طب سنتی برای درمان سرفه و سلامت ریه است.
- طب سنتی اعتقاد دارد که عسل حامل داروست. این بدان معناست که عسل این قابلیت را دارد که دارو و گیاهان دارویی را در بدن حمل کرده و آن را به محل مورد نظر برساند. باور عمیق طب سنتی بر این است که مصرف انواع داروها یا گیاهان دارویی با عسل، سبب تاثیرگذاری بهتر آن‌ها خواهد شد.
- از جمله فواید عسل در طب سنتی شفاف کردن پوست است. گفته می‌شود که ترکیب نمک با عسل بهترین راهکار برای رفع کبودی ناشی از ضربه است.
- در طب سنتی آمده که برای بهبود سریع زخم‌ها و جلوگیری از ایجاد عفونت، بهتر است روی زخم، عسل گذاشته شود.
|
فواید عسل طبیعی
مزاج عسل در طب سنتی، گرم و خشک است. البته گرمی و خشکی آن با توجه به منطقه‌ای که عسل در آن پرورش یافته، متفاوت خواهد بود. این بدان معناست میزان گرمی و خشکی عسلی که در منطقه سردسیری به دست آمده، نسبت به عسلی که در مناطق گرم و خشک حاصل شده، متفاوت است.
نکته: به خاطر بسپارید که هرچه عسل کهنه‌تر باشد، طبع آن گرم‌تر خواهد شد.
نکته: جالب است بدانید در طب سنتی آمده مصرف عسل همراه مصطکی (صمغ نوعی درخت) سبب جذب بهتر رطوبت اضافه در قلب، مغز و کبد (سه ارگان اصلی در بدن) می‌شود.
همانطور که در بالا نیز اشاره شد، از جمله فواید عسل در طب سنتی ، تقویت دستگاه گوارش است زیرا باعث گرفتن رطوبت معده شده و در نتیجه عمل هضم بهتر انجام می‌گیرد.
دیدگاه اسلام و طب سنتی درباره عسل
از نظر طب اسلامی عسل ماده غذایی بسیار پر ارزش است تا جایی‌که سوره‌ای با نام «نحل» به معنای زنبور عسل در قران کریم وجود دارد. علاوه بر آن، به آیاتی بر می‌خوریم (68 و 69 سوره نحل) که در آن به صراحت و روشنی در مورد ارزش این ماده سخن به میان آورده است:
«خداوند به زنبور عسل وحی کرد که در کوه‌ها، درختان و بلندی‌ها منزل گیرد. سپس از میوه‌های شیرین و شهد گل‌های خوشبو تغذیه کن و راه پروردگارت را به اطاعت بپوی. آن‌گاه از درون آن شربتی شیرین به رنگ‌های گوناگون بیرون آید که شفای مردمان در آن است. در این، آیت و نشانه‌ای است برای گروهی که تفکر می‌کنند».
از فواید عسل در طب سنتی درمان اسهال است. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که حضرت محمد (ص) مصرف عسل را برای درمان اسهال پیشنهاد کرده‌اند. همین‌طور، ابن سینا، پزشک بزرگ ایرانی در حدود 1000 سال پیش، عسل را به عنوان بهترین دارو در درمان سل معرفی کرده است.
همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، از مهم‌ترین فواید عسل در طب سنتی ، مهارکننده قوی برای التهابات و زخم‌های گوارشی است. جالب است بدانید در طی پژوهشی صورت گرفته در سال 2016 مشخص شد که عسل به دلیل خاصیت ضد باکتریایی و ضد میکروبیاش، برای درمان بسیاری از مشکلات معده از جمله زخم معده بسیار مفید و سودمند است.
جالب است بدانید در طب سنتی برای درمان زخم معده، مصرف عسل آویشن توصیه شده است. اکنون می‌دانیم عسل آویشن، خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی بسیار قوی دارد که برای عفونت و زخم معده (ناشی از عفونت و باکتری) بسیار مفید و سودمند است.
از دیگر فواید عسل در طب سنتی التیام و درمان سریع‌تر زخم‌ها، انواع سوختگی‌ها و اگزماست. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید روس‌ها و آلمان‌ها در جنگ جهانی اول برای بهبود سریع‌تر جراحات و سوختگی‌های خود از عسل استفاده می‌کردند.
فواید عسل در طب اسلامی
در اسلام، تمامی نیازهای انسان، چه نیازهای جسمی و چه نیازهای عرفانی مورد توجه قرار گرفته است. به همین منظور، توجه به سلامت جسم و حفظ آن، از مهم‌ترین ویژگی‌های فرد مومن بیان شده و ظلم به نفس و بی‌توجهی به سلامتی، جزئی از گناهان کبیره برشمارده شده است. به همین دلیل با احکام و احادیثی در قران و روایات روبه‌رو می‌شویم که در آن‌ها توجه و توصیه بسیار به پیروی از تغذیه سالم و آداب صحیح غذا خوردن شده است.
یکی از ماده غذایی که در اسلام به آن توجه ویژه‌ای شده است، عسل است. در همین راستا به سوره «نحل» برمی‌خوریم که در آن عسل را مصداقی از «رحمت الهی بر همه انسان‌ها» دانسته که در آن شفای دل و جسم انسان‌ها نهفته است.
برای توصیف فواید عسل در طب سنتی و اسلامی نیز می‌توانیم به سخن حضرت رسول اتکا کنیم که: «قرآن و عسل هر دو وسیله‌ای شفابخش‌اند».
امام صادق نیز حدیثی مشابه با حضرت رسول دارد: «از این دو چیز شفابخش زیاد استفاده کنید: «قرآن و عسل.»
امام رضا (ع) عسل را راه درمان و پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی دانسته‌اند. ایشان چنین می‌فرمایند که: «هرکس قصد دارد تا در سراسر زمستان از سرماخوردگی در امان ماند، هر روز سه لقمه عسل مصرف کند».
عسل و دیابت در طب سنتی
بی‌شک از مهم‌ترین فواید عسل در طب سنتی، در درمان و جلوگیری از پیشروی دیابت است. پاسخ این پرسش که آیا مصرف عسل برای افراد مبتلا به دیابت مجاز است یا خیر؛ یک بله بزرگ (چه از دیدگاه طب سنتی و چه طب نوین) است.
باید بدانید دیابت از نظر طب سنتی در نتیجه حضور خلط‌های غلیظ صفراوی، سوداوی و بلغمی در خون است.
نکته: به یاد داشته باشید گرچه عسل بهترین جایگزین قند و شکر برای افراد مبتلا به دیابت است، ولی عسلی که این افراد اجازه مصرف دارند، عسل ارگانیک و طبیعی و به مقدار مشخص است.
بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع عسل
در دیدگاه طب سنتی بهترین راهکار برای دمان دیابت نوع یک (دیابتی که بدن به دلایل مختلف قادر به تولید انسولین نیست)، بره موم است. بره موم از تولیدهای زنبور عسل است که حالت خمیری و چسبناک که بوی مطبوع داشته و به رنگ‌های سبز تا قهوه‌ای تیره است.
باید بدانید از مهم‌ترین فواید عسل در طب سنتی نقش برجسته بره موم در درمان بسیاری از بیماری‌هاست. نقش بره موم در زندگی زنبورهای عسل همانند نقش الکل در زندگی ما انسان‌هاست. بره موم دقیقا مانند الکل خاصیت میکروب‌کشی دارد. به علاوه زنبورهای عسل از این ماده برای بستن سوراخ‌های جدار کندو استفاده می‌کنند.
از جمله خواص دارویی عسل، درمان دیابت نوع دو است که به واسطه سبک زندگی اشتباه دامن‌گیر بسیاری از افراد در سراسر جهان شده است. از دیدگاه طب سنتی بهترین راهکار برای حل این مشکل، استفاده از عسل طبیعی و ارگانیک است.
فواید و خواص موم عسل در طب سنتی
در طب سنتی آمده که موم عسل، مزاج گرمی دارد. در ادامه به فواید این ماده از دیدگاه طب سنتی می‌پردازیم.
- درمان سینوزیت و تنگی نفس: از فواید عسل در طب سنتی، درمان سرفه، زکام، سینوزیت و تنگی نفس است. مطابق با آموزه‌های طب سنتی، مصرف نصف قاشق مرباخوری عسل با موم بهترین راهکار برای درمان این دسته از بیماری‌هاست. جالب است بدانید این روش درمان توسط پزشک و پژوهشگر معروف آمریکایی، جان ویس نیز تایید شده است
- درمان نقرس: در طب سنتی آمده که برای تسکین درد و کاهش ورم و التهاب مفاصل، موم زنبور عسل و صمغ درخت کاج را در ظرفی گرم کرده و مقداری عسل ارگانیک به آن اضافه کنید. سپس این پماد را در داخل پارچه کتانی پیچیده و به دور مفصل ورم کرده و دردناک بپیچید.
- چاک گوشه لب: از دیگر فواید عسل در طب سنتی درمان چاک لب با کمک مقداری برابر موم عسل و روغن حیوانی به اضافه مقداری سفید آب است. مطابق با آموزه‌های طب سنتی، باید پمادی که پس از ترکیب این مواد به دست می‌آید، (روزی سه مرتبه) روی موضع مربوطه مالیده شود.
- استحکام لثه: از جمله فواید عسل طبیعی استحکام لثه و از بین بردن جرم دندان‌هاست. برای این منظور جویدن موم عسل بسیار توصیه می‌شود. به علاوه، در پیشگیری از پوسیدگی دندان بسیار مفید و سودمند است.
- تسکین دردهای رماتیسمی: از جمله کارایی عسل در طب سنتی، تسکین دردهای رماتیسمی است. برای این منظور می‌توانید مقداری مساوی موم عسل، روغن سیاه دانه و روغن زیتون را با هم ترکیب کرده و روی محل درد بمالید. بهتر است پس از مالیدن این پماد بر روی محل درد، آن قسمت را با پارچه‌ای محکم ببندید تا گرم شده و سریع‌تر بهبود یابد.
- درمان زگیل‌های پوستی: از جمله فواید عسل در طب سنتی درمان زگیل‌های پوستی است. برای این منظور می‌توانید مقداری عسل به همراه موم را گرم کرده و آن را روی برگ چغندر یا گشنیز مالیده و روی موضع مورد نظر قرار داده و سپس روی آن را محکم ببندید و به مدت سه روز به حال خود رها کنید. معمولا پس از سه روز، از شر زگیل پوستی رها می‌شوید. در صورت نیاز، می‌توانید این رویه را تکرار کنید.
|
درمان بیماری با عسل در طب سنتی
ماءالعسل (ترکیب آب و عسل) که در فارسی به انگبین شناخته می‌شود در درمان بیماری‌های ریوی همانند تنگی نفس، ذات الریه، سرفه، خرخر، گرفتگی صدا، خشونت ریه و ذات الجنب (معادل التهاب پلور یا دیافراگم در پزشکی نوین) بسیار مناسب است. این ماده در طب سنتی به عنوان یک داروی عالی برای دفع رطوبت ریه و پاک کردن سینه شناخته می‌شود.
درمان ذات الریه
از جمله فواید عسل در طب سنتی ، درمان بیماران مبتلا به ذات الریه است. ذات الریه همان التهاب ریوی است که عامل اصلی آن در بیشتر موارد، باکتری، ویروس و قارچ است. در اثر این التهاب، در کیسه‌های هوایی و مجاری تنفسی مایع و اجساد سلولی جمع شده که در نهایت منجر به اختلال در تنفس می‌شوند.
از نظر طب سنتی، خوردن آب سرد برای این بیماران مجاز نیست و به جای آن باید شربت‌های مفید مانند ماءالعسل مصرف کنند. چراکه ماءالعسل می‌تواند سینه و ریه را از رطوبت پاک کند. جالب است بدانید که در کتاب «قانون» ابن سینا، از ماءالعسل به عنوان بهترین ماده پاک‌کننده یاد شده است.
نکته‌ای دیگر در مورد این بیماری آن است که در طب سنتی، ذات الریه به دو نوع پخته و خام تقسیم شده است. در نوع خام، میزان آب موجود در ماءالعسل باید بسیار باشد؛ حال آنکه در نوع پخته (ذات الریه)، بهتر است خردل کوبیده شده در ماءالعسل گرم ترکیب شده و به بیمار خورانده شود.
برای درمان زخم‌های مزمن و چرک‌های ریوی، مطابق با توصیه جرجانی در کتاب «ذخیره خوارمشاهی»، آشامیدن قسطرون به همراه ماءالعسل بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
درمان بیماری با عسل : سرفه‌های مزمن و گلودرد
از دیگر فواید عسل در طب سنتی درمان سرفه‌های مزمن و گلودرد است. رایج‌ترین دلیل سرفه‌های مزمن، ترشحات پشت حلقی است. از دیگر دلایل رایج چنین سرفه‌هایی، آسم، برونشیت مزمن، برونشکتازی، ریفلاکس گاستروازوفاژیال است.
طب سنتی برای درمان چنین سرفه‌هایی، ماءالعسل را کافی می‌داند و پیشنهاد می‌کند که این بیماران بهتر است به جای آب، این ماده را مرتبا مصرف کنند.
ازدیگر تجویزهای طب سنتی برای درمان سرفه‌های مزمن عبارتند از:
- فندوق آغشته به ماءالعسل
- شربت ماءالعسل به همراه تربد سفید، ریشه شیرین بیان، غاریقون، شحم حنظل یا اندورت
- تخم بنج و تخم خشخاش به همراه ماءالعسل برای درمان سرفه و خلط‌های خونی
خواص اثبات شده عسل در طب سنتی : درمان خرخر و تنگی نفس
در طب سنتی عقیده بر آن است که عسل درمانی برای درمان خرخر و تنگی نفس معجزه می‌کند. مطابق با نظر طب سنتی خرخر و تتگی نفس به دلیل افزایش نیاز بدن به تهویه ریه است. طب سنتی دلیل این امر را کم شدن میزان قابلیت هوا درون ریه می‌داند.
مطابق با باور طب سنتی، اوج خرخر و تنگی نفس شب‌ها رخ می‌دهد. به همین دلیل از جمله فواید عسل در طب سنتی ، درمان خرخر، تنگی نفس و خشونت ریه بیان شده است. مطابق با باور طب سنتی، آشامیدن ماءالعسل (به همراه تخم کتان) به صورت قطره قطره بهترین راهکار برای حل این مشکل است.
حکیم ارزنی عقیده دارد برای درمان خرخر، تنگی نفس و خشونت ریه بهتر است ماءالعسل با یکی از مواد زیر ترکیب شده و مصرف شود:
- گل گاو زبان
- عرق بادرنجبویه
- گل ارمنی
- رازیانه
- زرنیخ
- تخم سپندان
از دیگر فواید عسل در طب سنتی: درمان خشونت ریه
حکیم مومن تنکابی در کتاب «تحفه» خود غرغره «کرنب» با ماءالعسل را بهترین راه‌حل برای درمان خشونت ریه، ورم زیر زبان، سنگینی و سستی آن می‌داند. مومن تنکابی عقیده دارد این بیماران باید به جای آب، ماءالعسل مصرف کنند.
عسل درمانی و گرفتگی صدا
گرفتگی صدا مشکلی است که به دلیل التهاب تارهای صوتی ایجاد می‌شود. التهاب این تارها به دلایل عفونی یا غیرعفونی رخ می‌دهد.
از فواید عسل در طب سنتی درمان گرفتگی صداست. برای این منظور ترکیب آب گرم و عسل (ماءالعسل) پیشنهاد می‌شود.
لطفا توجه داشته باشید حکمای طب سنتی باور داشتند ماءالعسل به شرطی می‌تواند چاره‌ساز باشد که دلیل گرفتگی تنها بر اثر رطوبت باشد.
جالب است بدانید که حکیم ارزنی در درمان گرفتگی صدا، مصرف ماءالعسل به همراه مغز بادام شیرین و تلخ، مویز، تخم کتان، خرما، انجیر، حلبه، باقلی یا نیشکر را مفید دانسته است.
از مهم‌ترین فواید عسل در طب سنتی به باور جرجانی (در کتاب معروفش، ذخیره خوارزمشاهی)، چکاندن قطره قطره ماءالعسل نیمه گرم در دهان آنان است.
عسل درمانی در طب سنتی چیست؟
عسل درمانی روشی بسیار قدیمی است که با دانسته‌های امروز ما از طب نوین کاملا سازگار و هماهنگ است. بشر از گذشته‌ای بسیار دور برای درمان زخم‌ها، سوختگی‌ها، بیماری‌های گوارشی، کم خونی، تقویت بینایی، اعصاب و غیره از مخلوط شهد گل، عسل و بزاق زنبور عسل به عنوان دارویی ارزشمند استفاده می‌کرده است.
با سپاس از همراهی شما، مشتاق نظرات، پیشنهادها و دیدگاه‌های شما در این خصوص هستیم.
