با شروع ماه اسفند، حال و هوای عید نوروز در خانه و خیابان‌ها مشهود است. یکی از سنت‌های دیرینه و بسیار زیبای ایرانیان چیدن سفره‌ی هفت سین در شروع سال نو است. اگر کمتر از 10 روز به عید مانده اما برای سبزه‌ی عید اقدامی نکرده‌اید این مطلب شما را برای داشتن سبزه‌ای شاداب راهنمایی خواهد کرد. با هر بذر یا دانه‌ای که در خانه دارید می‌توانید یک ظرف سبزه شاداب در سفره عید داشته باشید.
سبزه عید نماد چیست؟
عید ایرانیان با شروع بهار آغاز می‌شود، بهار فصل رویش دوباره‌ی عناصر طبیعت است. در گذشته مقداری از غلات متنوع را در نیمه‌ی اسفند سبز می‌کردند تا میزان باروری سال پیش رو را پیش‌بینی کنند. علاوه بر این سبزه نماد شروع دوباره و رویش از دل سکون است. سبزه نماد شادابی، خوش خلقی و شروع دوباره است.
انواع بذر سبزه عید
در گذشته تنها از غلات برای سبزه عید استفاده می‌شد اما سال‌های اخیر برای جلوگیری از آسیب به محیط زیست و ماندگاری بیشتر سبزه‌ها هسته خرما، هسته سیب یا مرکبات نیز می‌کارند. در ادامه روش کاشت و نگهداری انواع سبزه عید را به طور مختصر ارائه می‌کنیم.
روش تهیه سبزه عید با هسته سیب
- دانه سیب را بدون آسیب دیدن از میوه خارج کنید.
- برای داشتن یک ظرف سبزه با دانه سیب باید تعداد زیادی دانه داشته باشید چرا که درصد جوانه زنی بذر این میوه پایین است.
- دانه‌ی سیب نیاز به شکست رکود دارد، این کار با ایجاد زخم سطحی روی دانه و یا ایجاد شوک سرمایی انجام می‌شود.
- پوست رویین دانه‌ی سیب را به کمک تیغ استریل شده خراش دهید.
- دانه‌ها درون یک دستمال کاغذی مرطوب پیچیده و دستمال را درون یک کیسه پلاستیکی مانند زیپ کیپ قرار دهید تا هوا به درون آن نفوذ نکند.
- پلاستیک را در دمای اتاق قرار داده و پس از 15 الی 30 روز به آن سر بزنید.
- اگر جوانه‌ها را مشاهده کردید در یک ظرف پهن کمی پرلیت بریزید و جوانه‌ها را در پرلیت بخوابانید.
- کمی آبیاری انجام داده و ظرف را در محیط با نور مناسب و دمای اتاق قرار دهید.
- پیش از خشک شدن ظرف آبیاری را تکرار کنید.
- توجه کنید که پیش از رشد ریشه باید دانه‌ها به پرلیت منتقل شوند.
- اگر کمی دیر سراغ جوانه‌ها رفتید و رشد ریشه‌ها را شاهد بودید بهتر است آن‌ها را در ترکیب خاک و پرلیت بکارید.
روش تهیه سبزه عید با هسته خرما
- هسته‌های خرما را پس از شستشو به مدت ده روز در یک ظرف آب سرد قرار دهید.
- هر روز آب ظرف را تعویض کنید.
- پس از ده روز هسته‌ها را درون یک پارچه مرطوب پیچیده و پارچه را درون زیپ کیپ قرار دهید.
- پلاستیک را در محلی پرنور بگذارید.
- پس از چند روز ظرف مورد نظر را انتخاب کنید؛ ظرف حتما باید حفره‌های زهکش داشته باشد.
- درون ظرف یک لایه خاک سبک بریزید.
- هسته‌ها را در عمق دو سانتی متری بکارید.
- هر روز روی هسته‌ها آب اسپری کنید.
- پس از جوانه زنی میزان اسپری را کم کنید.
- پس از جوانه زنی آبیاری از طریق مرطوب کردن خاک انجام می‌شود.
- میان دو وعده آبیاری خاک باید خشک شده باشد.
- پس از چند روز شاهد ظرف زیبایی از سبزه عید با هسته خرما خواهید بود؛ ماندگاری این سبزه در صورت مراقبت درست و آبیاری مناسب بسیار زیاد است.
روش تهیه سبزه عید با عدس
- سبزه عید با عدس از آسان‌ترین انواع سبزه عید است. کافی است نیمه اسفند دست به کار شوید.
- متناسب با ظرف مورد نظرتان مقداری عدس در ظرف ریخته و روی آن آب بریزید.
- عدس‌ها به مدت دو الی سه روز بخیسانید.
- آب عدس را هر روز عوض کنید.
- پس از مشاهده نوک جوانه روی عدس‌ها آب ظرف را تخلیه کنید.
- درون ظرف مورد نظر یک پارچه نخی قرار دهید و عدس‌ها را روی آن بریزید.
- پارچه را طوری انتخاب کنید که پس از ریختن عدس در ظرف باقی پارچه را تا کرده و روی عدس‌ها را کاملا بپوشانید.
- هر روز روی پارچه به آرامی آب بریزید و سپس آن را تخلیه کنید.
- پس از 3 روز جوانه‌ها با سرعت زیادی رشد می‌کنند؛ به خصوص در محیط گرمتر.
- زمانی که اولین برگ را مشاهده کردید، احتمالا روز ششم خواهد بود، باید عدس‌ها را از پارچه خارج کرده در ظرف مورد نظر قرار دهید.
- ظرف را در نقطه‌ای نورگیر گذاشته و هر روز آن را آبیاری کنید؛ آبیاری سبزه عدس به این صورت خواهد بود که به آرامی از کنار ظرف با فشار بسیار کم آب را وارد ظرف و سپس تخلیه کنید. این عمل را دو تا سه مرتبه انجام دهید.
- آبیاری با اسپری نیز در محیط‌های خشک توصیه می‌شود.
روش تهیه سبزه عید با خاکشیر
کاشت سبزه روی کوزه به چه شکلی است؟ احتمالا سبزه عید روی ظروف سفالی را بسیار دیده‌اید. روی ظروف سفالی باید از بذرهای لعاب دار استفاده کنید؛ بذر خاکشیر، شبدر، منداب و شاهی از بذرهای لعابدار مناسب این عمل هستند.
- خاکشیر به مدت 5 ساعت در آب خیسانده شود.
- کوزه را در یک ظرف آب قرار دهید تا کاملا آب جذب کند.
- خاکشیر را پس از لعاب دار شدن با دست روی کوزه بمالید.
- روی آن را آب اسپری کنید.
- روی کوزه را با کیسه پلاستیکی شفاف بپوشانید.
- هر روز آن را اسپری کنید.
- پس از مشاهده جوانه‌ها کیسه را از روی کوزه بردارید.
- می‌توانید بخشی از کوزه که روی آن بذری کاشته نشده را در آب قرار دهید.
- پس از 6 روز سبزه‌ای پرپشت خواهید داشت.
روش تهیه سبزه عید با ماش
- برای سبز کردن سبزه ماش 12 روز زمان نیاز دارید.
- ماش را با آب ولرم به مدت یک روز بخیسانید.
- پس از این مدت یک لایه پنبه روی ظرف مورد نظر پهن کنید.
- روی پنبه آب اسپری کنید.
- ماش خیس خورده را روی پنبه پهن کنید.
- دستمالی را کامل مرطوب کرده و روی ماش بکشید.
- روزی دو مرتبه پارچه را مرطوب کرده و روی ماش آب اسپری کنید.
- روز ششم معمولا برگ‌ها ظاهر می‌شوند و زمان برداشتن پارچه فرا می‌رسد.
- پس از برداشتن پارچه میزان آبیاری را کمی کاهش دهید و ظرف را مقابل آفتاب قرار دهید.
- آبیاری هر روزه را فراموش نکنید.
زمان مناسب کاشت سبزه عید
در هر بخش با توجه به نوع دانه‌ای که برای کاشت انتخاب می‌کنید زمان کاشت را ذکر کردیم. به طور کلی کمی گرمای هوا و نور سرعت رشد سبزه را بالاتر می‌برد.
کاشت سبزه عید فوری
- اگر دیر اقدام به کاشت سبزه عید کرده‌اید توصیه می‌کنیم سبزه‌ی شاهی برای سفره عید آماده کنید. کافی است مقداری بذر شاهی را به مدت 5 ساعت در آب بخیسانید.
- کف یک ظرف را با پارچه تمیز و مرطوب بپوشانید.
- بذر شاهی خیس خورده را روی پارچه بریزید.
- روی بذرها را با پارچه مرطوب بپوشانید و هر روز آب اسپری کنید.
- پس از 3 روز شاهد رشد جوانه‌ها خواهید بود.
- با ظهور برگ‌ها پارچه را برداشته و ظرف را در نقطه‌ای نورگیر قرار دهید و مانند دیگر سبزه‌ها از آن مراقبت کنید.
- پس از 6 روز سبزه‌ای پرپشت و شاداب برای سفره هفت سین خواهید داشت.
سالم ماندن سبزه تا آخر عید
- سالم ماندن سبزه تا آخرین روزهای عید تنها با پوسیده نشدن ریشه سبزه‌ها ممکن است. برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه‌ها به چند مورد توجه کنید:
- هنگام آبیاری ظرف را با شیب ملایمی زیر شیر آب قرار دهید تا آب کف ظرف کاملا تخلیه شود.
- آبیاری را با آب سرد انجام دهید.
- ظرف سبزه را در معرض گرمای مستقیم قرار ندهید.
- یک مرتبه ضدعفونی کردن محیط ظرف کمک کننده خواهد بود. مقدار 4/1 قاشق چایخوری وایتکس را در یک لیتر آب ریخته، آب را در ظرف سبزه بریزید و سپس کاملا تخلیه کنید.
