چگونه به افزایش گلدهی گیاهان خود کمک کنیم؟

افزایش گلدهی گیاهان به چه قیمتی؟ از بزرگ‌ترین سوالات باغداران صنعتی تا دوست داران گیاهان آپارتمانی چگونگی روش‌های افزایش سرعت گلدهی گیاه است. درخواست افزایش گلدهی گیاهان در گیاهان آپارتمانی برای بهره بردن از زیبایی و در باغات و مزارع به منظور افزایش محصول و درآمد است. لازم به ذکر است که گاهی اصرار برای افزایش گلدهی گیاهان می‌تواند منجر به آسیب جدی به سلامت انسان و خود گیاه شود. یکی از مراحل رشدی حساس در گیاهان مرحله گل زایی یا به اصطلاح “به گل نشستن” است که از عوامل بسیاری تاثیر می‌گیرد. در کشاورزی و به خصوص در تولید میوه و گل‌های شاخه بریده، افزایش گلدهی گیاهان یکی از دغدغه‌های کشاورز محسوب می‌شود. استفاده از هورمون افزایش گلدهی، هرس و اصلاح تغذیه از جمله فعالیت‌هایی است که در این راستا انجام می‌شود.

علت گل ندادن گیاه

در گیاهان گل زینتی تلاش ما در جهت افزایش گلدهی گیاهان و در برگ زینتی‌ها، تلاش در جهت جلوگیری از گلدهی آن‌هاست. گاهی به دلایل مختلف گلدهی گیاهان آپارتمانی با مشکل مواجه می‌شود و کشاورز بدون کشف علت، شروع به تقویت گل و گیاه می‌کند؛ گاهی نیز عدم رشد و گلدهی گیاه دلایلی غیر از مشکلات تغذیه و حتی محیطی دارد. در ادامه تعدادی از عوامل جلوگیری از افزایش گلدهی گیاهان را شرح می‌دهیم:

سن

در بسیاری از موارد گیاه به دلیل سن بسیار کم، توانایی گلدهی ندارد. برخی گیاهان نیز یک سال در میان گل می‌دهند. بنابراین تلاش برای افزایش گلدهی گیاهان در این مورد احتمالا با شکست مواجه می‌شود.

نور

شدت نور، مدت تابش نور و کیفیت نور تاثیر بسزایی در توقف یا افزایش سرعت گلدهی گیاه دارد. تنظیم نور یکی از قدم‌های ابتدایی برای افزایش گلدهی گیاهان است. برای مثال گیاه بنت قنسول برای گلدهی نیاز به یک دوره‌ی طولانی تاریکی دارد، پس از این دوره و القا‌ء گلدهی به گیاه، روزانه 8 ساعت نوردهی می‌تواند گل‌های بنت قنسول را شکوفا کند.

دما

برای افزایش گلدهی گیاهان در بسیاری از موارد، به صورت مصنوعی دوره‌های سرما یا گرما اعمال می‌شود. اگر گیاه شما دچار مشکل در گلدهی شده احتمالا با یک شوک دمایی مواجه شده است.

هرس نامناسب

اگر هرس در زمان درست و به طور صحیح انجام نشود گلدهی با مشکل روبرو می‌شود. برای افزایش گلدهی گیاهان، عملیاتی با نام هرس گلدهی نیز انجام می‌شود، در این عملیات با بریدن برخی شاخه‌ها، جدا کردن برخی جوانه‌ها و از بین بردن چیرگی انتهایی به گیاه پیغام گلدهی می‌دهیم.

مواد غذایی

همیشه کمبود مواد غذایی باعث کاهش گلدهی نمی‌شود بنابراین با افزودن بی حساب کود و مواد مغذی به خاک نمی‌توان کمکی به افزایش گلدهی گیاهان کرد. برای مثال افزایش نیتروژن در خاک می‌تواند از گلدهی جلوگیری کند و گیاه را به سمت رشد رویشی هدایت کند. از طرفی تاثیر فسفر بر گلدهی نیز ثابت شده است اما تجمع فسفر راه را بر روی جذب آهن می‌بندد. بنابراین توجه کنید در مسیر افزایش گلدهی گیاهان توانایی ادامه زندگی را از آن‌ها سلب نکنید.

روش های افزایش گلدهی گیاهان

طبیعتا برای افزایش گلدهی گیاهان باید عوامل مخالف را تا حد ممکن حذف کنیم. در این بخش با روش‌های ارگانیک افزایش گلدهی گیاه آشنا می‌شویم. در بخش مواد غذایی مختصری در زمینه‌ی کود مخصوص افزایش گلدهی گیاه صحبت می‌کنیم؛ این بخش از روش‌های ارگانیک محسوب نمی‌شود.

سن

مسلما سن گیاه خود را نمی‌توانید افزایش دهید. هورمون افزایش گلدهی گیاه نیز در این مورد تاثیر چندانی ندارد و گیاه را تحت فشار می‌گذارد. اما راه‌هایی نیز وجود دارد. اگر گیاه مورد نظر شما درخت و درختچه یا به طور کلی از گیاهان چوبی چندساله است می‌توانید با پیوند زدن یک جوانه از گیاهی با آمادگی گلدهی، گیاه را به گلدهی تشویق کنید. همچنین اگر باغدار هستید و افزایش گلدهی گیاهان برای شما حیاتی است بهتر است هنگام تهیه نهال درختان، ارقام زودگل‌ده را تهیه کنید. اما برای افزایش گلدهی گیاهان آپارتمانی پیش از بلوغ نمی‌توان عملیات خاصی انجام داد.

نور

در باغ‌ها می‌توان میزان نور دریافتی را با تنظیم جهت کاشت حین احداث باغ و در سال‌های بعدی با هرس صحیح، کنترل کرد تا شاهد افزایش گلدهی گیاهان باشیم. اگر گلدان شما در نقطه‌ای قرار دارد که میزان نور دریافتی بسیار پایین است، محل آن را تغییر دهید.

دما

آیا گلدان خود را در نزدیکی منابع گرما یا مستقیما در مسیر جریان هوای خنک کنندها قرار دادید؟ در نگهداری گیاهان آپارتمانی دمای حداقل و حداکثری نه تنها سبب افزایش گلدهی گیاهان نمی‌شوند بلکه می‌تواند به طور کلی آن را متوقف کند. همانطور که درختان با سرمای دیررس بهاره یا سرمای زودرس زمستان آسیب می‌بینند و گلدهی صورت نمی‌گیرد. در گلخانه‌ها تقویت گلدهی گیاه به راحتی با کنترل دما انجام می‌شود.

موادغذایی

موادغذایی مهم‌ترین و متنوع‌ترین بخش کنترل افزایش گلدهی گیاهان است:

• خاک سبک و غنی از کمپوست و دیگر کودهای آلی را به طور مداوم در اختیار گیاه قرار دهید تا شاهد افزایش گلدهی گیاهان باشید. خاکی از نظر مواد آلی غنی است که فعالیت باکتریایی بیش‌تری نیز دارد و همین باعث حاصلخیزتر شدن خاک و افزایش گلدهی گیاهان می‌شود. هنگام کاشت گیاه مقداری کود به خاک اضافه کنید و در ادامه گاهی و به طور کنترل شده این عمل را تکار کنید. این کار کمک بزرگی به افزایش گلدهی گیاهان می‌کند.

بیش‌تر بخواند: چند روش برای تعویض گلدان گیاهان

• یکی دیگر از راه‌های حفظ مواد غذایی و انرژی به منظور افزایش گلدهی گیاهان، جدا کردن گل‌هایی پژمرده، خشک شده و مرده است. با جدا کردن این گل‌ها گیاه دست از تلاش برای احیای آن‌ها برداشته و انرژی موجود را صرف گل‌های جدید می‌کند.

راه‌های غیر ارگانیک افزایش گلدهی گیاهان

• اگر از کودهای شیمیایی استفاده می‌کنید کود مخصوص گلدهی را تهیه کنید. کود سه بیست بهترین نوع کود برای تقویت گلهای آپارتمانی و افزایش گلدهی گیاهان است. ترکیبات مختلفی از این کود وجود دارد اما تمام آن‌ها ترکیبی از سه عنصر پرمصرف نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند. از آنجایی که برای افزایش گلدهی گیاهان فسفر نیاز است، فرمولی را خریداری کنید که فسفر (یعنی عدد میانی که در نام کود ذکر می‌شود)، بیش از دو عدد دیگر باشد. همانطور که در بخش علت گل ندادن گیاه ذکر کردیم فسفر به تنهایی گزینه مناسبی برای کوددهی نیست.
• گاهی با وجود اضافه کردن کود افزایش گلدهی گیاه و تامین نور و ایجاد شرایط مناسب، گلدهی رخ نمی‌دهد. در چنین شرایطی چطور گلدهی گیاه را تقویت کنیم؟ برای افزایش گلدهی گیاهان در چنین شرایطی باید از سلامت ریشه‌ها مطمئن شوید. از طریق حفره‌های زهکش یا با کمی جابجایی خاک وضعیت ریشه‌ها در گلدان را بررسی کنید. هرگونه پوسیدگی و بیماری می‌تواند راه ورود مواد غذایی به گیاه را ببندد و تلاش شما را برای افزایش گلدهی گیاهان با شکست روبرو کند. در صورت مشاهده بیماری و آفت، بخش بیمار را جدا کرده و سم مربوط به آن را تهیه کنید. پس از این عملیات، توقع نداشته باشید که با افزایش گلدهی گیاهان به صورت ناگهانی مواجه شوید چرا که گیاه باید دوره‌ی نقاهت را طی کند.

هورمون افزایش گلدهی گیاهان

گیاهان نیز مانند انسان‌ها و حیوانات توسط عوامل درونی کنترل می‌شوند.  این مواد آلی که در غلظت‌های بسیار پایین، بیش‌ترین تاثیر را در عملکرد گیاهان دارند هورمون یا تنظیم کننده‌های رشد نامیده می‌شوند. کاهش یا افزایش گلدهی گیاهان، میزان رشد رویشی، توزیع سیستم ریشه‌ای و تمامی فعالیت‌های گیاه تا حدی تحت تاثیر این مواد هستند. از مهم‌ترین هورمون‌هایی که برای تقویت گلدهی درختان و گیاهان گلخانه‌ای استفاده می‌شود، اکسین‌ها هستند اما برای افزایش گلدهی گیاهان آپارتمانی شما نیازی به استفاده از این قبیل موادآلی ندارید و بهتر است با روش‌های طبیعی افزایش گلدهی گیاه پیش بروید.

کلام آخر و خلاصه‌ی مقاله

 افزایش گلدهی گیاهان ابتدا باید دلیل عدم گلدهی را کشف کنیم و به تدریج گیاه را تشویق به گلدهی کنیم. در این پست عوامل موثر بر گلدهی را باهم بررسی می‌کنیم.