نحوه دریافت گواهینامه ارگانیک

گواهینامه ارگانیک در ایران و جهان، برای به دست آوردن محصولات کشاورزی سالم و با کیفیت تدوین شده است. برای دریافت گواهینامه ارگانیک، رعایت استانداردهای لازم در بخش‌های تولید، پرورش، فرآوری، کشت، برداشت و بسته‌بندی محصولات کشاورزی و غذایی لازم و ضروری است. با نمایندگی محصولات ارگانیک به‌روز مارت تا انتهای این پست همراه باشید تا با چگونگی دریافت و صدور این گواهی بیشتر آشنا شوید.

حالت‌های مختلف گواهینامه ارگانیک

قبل از وارد شدن به این بخش، لازم است توضیح دهیم که به طور کلی در این سیستم، 3 بخش وجود دارد که محصولات موجود در هر بخش، در صورت رعایت استانداردهای لازم، می‌توانند  موفق به دریافت برچسب ارگانیک شوند:

• بخش کشاورزی (بخش زارعت و محصولات باغ)
• بخش شیلات (انواع فراورده‌های شیلاتی)
• بخش پرورش انواع دام و طیور (شامل انواع فرآورده‌های گوشتی و تخمی)

صدور استاندارد ارگانیک حالت‌های مختلفی دارد. به عنوان مثال، چنانچه یک کشاورز، تعاون روستایی، شرکت تولیدکننده و غیره خواهان دریافت چنین استاندارد و گواهی باشند، باید تقاضای بازرسی و اعلام نتیجه از یکی از سازمان‌های ارائه‌دهنده گواهینامه ارگانیک را رسما اعلام نماید. به یاد داشته باشید این شرکت‌ها، هم زیر نظر سازمان ملی استاندارد ایران هستند و هم بیشتر آنان نماینده یکی از سازمان‌های معتبر بین‌المللی در این حوزه‌اند. انجمن ارگانیک ایران هم یکی از انجمن‌های معتبر است.

به طور کل در این سیستم دو نوع ممیزی وجود دارد:

• ارائه گواهینامه ارگانیک به تولیدکنندگان
• ارائه گواهی به فرآوری‎کنندگان

توجه کنید حتی شرکت‌های پخش‌کننده و فرآوری‌کننده محصولات غذایی نیز می‌توانند درخواست صدور برچسب ارگانیک برای محصولاتشان داشته باشند، به شرطی که محصولاتشان مطابق با استاندارها و قوانین ارگانیک ملی ایران و جهان فرآوری و بسته‌بندی شده باشد. این شرکت‌ها نمی‌توانند محصولات خود را با برچسب ارگانیک به بازار عرضه کند؛ مگر آنکه مواد اولیه تولیدی آنها، پیشتر موفق به دریافت گواهی از شرکت‌های بازرسی مورد تایید سازمان ملی استاندارد ایران شده باشد.

جزییات درخواست صدور گواهینامه ارگانیک به چه صورت است؟

برای این منظور:

• در ابتدا باید محصول شما توسط یکی از شرکت‌های زیر نظر سازمان ملی استاندارد ایران تایید شود. انتخاب این شرکت‌ها بر عهده شماست. پیش از درخواست، باید امکان بازرسی مداوم و همیشگی از سایت خود را آماده و برنامه‌ریزی کنید.
• مرحله بعد، مرحله بازرسی است. پس از درخواست، این شرکت‌ها جهت بازدید همیشگی و پیوسته، دست به برنامه‌ریزی در محل تولید و یا فرآوری محصول می‌زنند. این بازرسی برای اطمینان از چگونگی روند پرورش و فرآوری محصول مطابق با استانداردهای جاری است.
• مرحله آخر، صدور گواهینامه ارگانیک است. پس از انجام بازرسی و بر پایه گزارش‌های موجود، پرونده درخواست‌کننده دوباره بررسی خواهد شد. اینجاست که پس از پرداخت تمامی هزینه‌ها و رعایت استاندارهای لازم، به شما اجازه ارائه محصولات خود با برچسب ارگانیک به بازار داده خواهد شد و به این‌صورت نمایندگی محصولات ارگانیک را خواهید داشت. 

برای دریافت گواهی ملی باید تمامی شرایط و قوانین مربوط به استاندارد ملی ارگانیک ایران (ISIRI-11000) را رعایت کنید. شرایط و مقررات قوانین استاندارد ارگانیک تحت عنوان “الزامات تولید، فرآوری، بازرسی، صدور گواهی، لیبل‌گذاری و بازار رسانی مواد غذایی” در وب سایت سازمان استاندارد ملی در دسترس همگان قرار گرفته است

به یاد داشته باشید تا مراحل تولید و یا فرآوری محصولتان به صورت کامل با اصول و مقررات سازمان استاندارد ملی ایران سازگار نباشد، موفق به دریافت استاندارد ارگانیک نخواهید شد.

شاخصه‌های لازم برای صادرات محصولات ارگانیک چیست؟

برای صادرات محصول خود، باید روند تولید، فرآوری و پردازش محصول کاملا مطابق با اصول و قوانین اتحادیه اروپا و دیگر استانداردهای معتبر جهانی باشد. پیگیری و ثبت محصولات ارگانیک در اتحادیه اروپا از سال 2017، کاملا الکترونیک انجام می‌شود.

برای صادرات به اروپا و کسب گواهینامه ارگانیک COI، باید به صورت رسمی درخواست خود را به شرکت بازرسی مورد نظر اعلام دارید. به یاد داشته باشید این گواهی برای ورود به گمرک کشورهای اروپایی، لازم و ضروروی است. تنها با داشتن گواهی COI است که امکان ثبت و پیگیری محصول شما در گمرک کشور مقصد وجود داشته و در صورتی که فرایندهای طی شده با قوانین آنها کاملا مطابقت داشته باشد، اجازه ورود به بازارشان به شما داده خواهد شد.

• گواهی بین‌الملل

برای صدور گواهی بین‌الملل، جغرافیای کشور مقصد اهمیت بسزایی دارد. برای مثال برای صادرات به کشورهای اروپایی، باید پیشتر موفق به اخذ گواهی ارگانیک اتحادیه اروپا (تصویب شده در دهه 90 میلادی) شده باشید. در صورت دریافت این گواهی، امکان ارائه محصولات ارگانیک به همه کشورهای منطقه اروپا، عمده کشورهای قاره آسیا و قاره آمریکا را خواهید داشت. به یاد داشته باشید تنها با داشتن گواهی اتحادیه اروپا، قادر نخواهید بود تا محصولات خود را به ژاپن صادر کنید.

ارائه محصولات ارگانیک در فروشگاه‌های معتبر زنجیره‌ای بین‌الملل مانند NETO، REWE، LIDL، WAKMART و غیره نیازمند دریافت گواهی بسیار معتبر و شناخته شده Global G.A.P است. این مجوز ارگانیک به شما در فروش بین‌المللی کمک خواهد کرد. 

• زمان لازم برای دریافت گواهینامه ارگانیک چه قدر است؟

به طور متوسط سه سال زمان نیاز است تا اجازه ورود محصول شما با برچسب ارگانیک به بازار داده شود. البته این زمان با توجه به سابقه تولید محصولات غذایی و میزان استفاده از مواد شیمیایی همچون کودهای شیمیایی، آفت‌کش‌ها و غیره می‌تواند تغییر کند.

برای مثال، زمان متوسط اخذ گواهی ارگانیک برای محصولات باغی (که از آنها با عنوان تولیدهای همیشگی یاد می‌شود)، سه سال است؛ این مدت، برای محصولات زراعی همچون گندم و جو به شرط رعایت تمامی استانداردهای لازم الاجرا، دو سال است. محصولاتی که در تولید و پرورش آنها هیچ دخل و تصرفی وجود ندارد مانند محصولاتی که برداشت آنها تنها از طریق جنگل و کوه میسر است، به شرط کنترل شرایط برداشت و استفاده از متخصصان و افراد کاملا آموزش دیده و با صلاحیت، اعطای گواهینامه ارگانیک از همان سال اول انجام می‌شود.

استاندارها و قوانین لازم جهت اخذ گواهینامه ارگانیک

• استاندارها و قوانین در سطح ملی

برای دریافت گواهی ملی، رعایت تمامی شرایط و قوانین مربوط به استاندارد ملی ارگانیک ایران (ISIRI-11000) لازم و ضروری است. شرایط و مقررات قوانین استاندارد ارگانیک از طریق وبسایت رسمی سازمان استاندارد ملی ایران، در دسترس همگان قرار گرفته است.

خوشبختانه، با توجه به قوانین سرسختانه‌ای که در این حوزه  وجود دارد، امکان سواستفاده‌های احتمالی برخی گروه‌ها یا افراد از «واژه ارگانیک» گرفته شده است. بنابراین، تنها محصولاتی می‌توانند با برچسب ارگانیک به بازار ارائه شوند که مطابق با استانداردهای موجود تولید و فرآوری شده باشند.

• استانداردها و قوانین در سطح بین‌الملل

مرزبندی‌های جغرافیایی در ارائه محصولات ارگانیک، اهمیت ویژه‌ای دارد. برخی کشورها همانند کشورهای عضو اتحادیه اروپا، قوانین یکسانی برای اجازه واردات محصولات ارگانیک در بازار خود را تصویب کرده‌اند.

گرچه قوانین و استانداردهای جهانی مختلفی در خصوص ارائه گواهینامه ارگانیک وجود دارد، ولی مهم‌ترین آنها قوانین ارگانیک اتحادیه اروپا (EU) و برنامه ملی ارگانیک آمریکا (NOP) و استاندارد کشاورزی ژاپن (JAS) است.

• قوانین ارگانیک اتحادیه اروپا (EU)

کشورهای اروپایی جز اولین کشورهایی‌اند که از ارائه محصولات ارگانیک به بازار خود حمایت کردند. قوانین ارگانیک EU، از معتبرترین و شناخته‌شده‌ترین قوانین در حوزه محصولات ارگانیک است. با اخذ گواهی اتحادیه اروپا، شما می‌توانید محصولات خود را به بیشتر کشورهای جهان در هر 5 قاره صادر کنید. شایان ذکر است اولین و مهم‌ترین بازار ارگانیک در سراسر جهان اروپا و در راس آن آلمان است.

• برنامه ملی ارگانیک آمریکا (NOP)

دومین گواهینامه ارگانیک مهم در حوزه مواد غذایی طبیعی و ارگانیک، برنامه ملی ارگانیک ملی آمریکا (NOP) است. این گواهی در ایالات متحده، کانادا و دیگر کشورهای این قاره، معتبر و شناخته شده است.

شایان ذکر است دومین بازار بزرگ جهانی در حوزه استفاده از مواد ارگانیک، ایالات متحده و کاناداست.

• استاندارد کشاورزی ژاپن (JAS)

ژاپن، در زمینه قوانین مربوط به مواد غذایی از تولید و فراوری گرفته تا واردات و ارائه آن، قوانین و استانداردهای خاص خود را دارد. گرچه ژاپن قوانین NOP و EU را کاملا قبول دارد، ولی برای صادرات به این کشور، داشتن چنین گواهی‌هایی کافی نیست. بلکه باید موفق به دریافت استاندارد کشاورزی ژاپن (JAS) شده باشید.

چه شرکت‌هایی در ایران اجازه صدور گواهینامه ارگانیک را دارند؟

شرکت‌هایی که اجازه صدور مجوزهای لازم جهت چسباندن برچسب ارگانیک روی محصولات شما دارند، همگی مورد تائید مرکز ملی تائید صلاحیت ایران هستند که به سادگی می‌توانید صلاحیت آنان را از طریق وب‌سایت رسمی این سازمان پیگیری کنید. این شرکت‌ها عبارتند از:

• سرس پارسی
  • نوع گواهی صادرکننده: گواهی نوع الف، ایزو/ آی ای سی 17020
  • دامنه فعالیت شرکت: فرایندهای تولید تا ارائه محصولات «کشاورزی» ارگانیک برپایه سازمان ملی استاندارد ایران (ISIRI-11000)
• پارس گواه گستر
  • نوع گواهی صادرکننده: گواهی نوع الف، ایزو/ آی ای سی 17020
  • دامنه فعالیت: فرایند تولید تا ارائه محصولات «کشاورزی» ارگانیک ایران مطابق با سازمان استاندارد ملی ایران (ISIRI-11000)
• تلاشگران ارتقا کیفیت تاک
  • نوع گواهی صادرکننده: گواهی نوع الف، ایزو/ آی ای سی 17020
  • دامنه فعالیت: فرایند تولید تا ارائه محصولات «کشاورزی» ارگانیک برپایه با استاندارهای عملیات خوب کشاورزی و استاندارهای گپ ایران 14881- 14889- 19625
• بیوسان گواه
  • نوع گواهینامه ارگانیک صادرکننده: گواهی نوع الف، ایزو/ آی ای سی 17020
  • دامنه فعالیت: فرایند تولید تا ارائه محصولات «گیاهی» ارگانیک، اعم از محصولات باغی، زراعی مانند گندم و جو، واحدهای فرآوری، صنایع غذایی مختلف و نهادهای ارگانیک کاملا مطابق با استاندارد ملی ایران (ISIRI-11000)

• گیتی آژانس پردیس
  • نوع گواهی صادرکننده: گواهی نوع الف، ایزو/ آی ای سی 17020
  • دامنه فعالیت: فرایند تولید تا ارائه محصولات «گیاهی» ارگانیک ایران مطابق با استاندارد ملی ایران (ISIRI-11000)

اگر این مطلب تمامی سوالات شما در زمینه دریافت گواهی ارگانیک را پاسخ داده است، لطفا برای ما بنویسید.