زیتون یکی از گیاهان نمادین است که اهلی شدن آن از سوریه شروع شد، امروز به یکی از پرطرفدارترین میوه‌ها بدل شده. زیتون در ابتدا به دلیل اینکه در وضعیت نامساعد محیطی شرق به خوبی پرورش یافت مورد توجه افراد قرار گرفت. همیشه سبز بودن زیتون و خواص بی‌شمار آن مورد توجه انسان قرار گرفت تا امروز که افراد تمایل به کاشت و پرورش نهال زیتون در خانه و آپارتمان‌ها دارند. در کشور ما قدمت زیتون به 2هزار سال پیش بازمی‌گردد.
کاشت نهال زیتون
کاشت بذر و تولید نهال زیتون کمی دشوار و زمان‌بر است بنابراین توصیه می‌شود اگر قصد پرورش زیتون در منزل را دارید از نهال زیتون استفاده کنید. نهال زیتون را در اغلب فروشگاه‌های کشاورزی می‌توان یافت. پس از خریداری نهال از منبعی معتبر و انتقال آن به منزل چند روزی برای کاشت آن در باغچه دست نگه دارید چرا که تغییر محل زندگی نهال و تفاوت‌هایی که در دما، رطوبت و میزان نور دریافتی میان این دو محل وجود دارد سبب ایجاد توقفی کوتاه در رشد آن می‌شود؛ در این مدت گیاه به شدت حساس بوده و انتقال آن از گلدان به باغچه سبب ایجاد وقفه‌ای دوباره خواهد شد.
- پس از گذشت چند روز یک چاله با عمق متناسب ریشه نهال حفر کنید.
- پس از حفر چاله درون آن کمی خاک را به شکل تپه‌ای کوچک بریزید، مرکز ریشه را روی قله‌ی تپه قرار دهید و باقی حجم ریشه را روی تپه پهن کنید. به این ترتیب ریشه‌ها در جهت درست قرار می‌گیرند.
- درحالی که نهال زیتون را در مرکز چاله نگه داشته‌اید به آرامی گودال را با خاک پر کنید. پس از ثابت شدن محل نهال، کمی خاک اطراف طوقه درخت را متراکم کنید تا مطمئن شوید با وزش باد ریشه جابجا یا خشک نمی‌شود.
- اگر نهال زیتون پیوندی تهیه کرده‌اید، هنگام کاشت توجه کنید که محل پیوند با خاک ارتباطی نداشته باشد، در صورت جذب رطوبت توسط این بخش و ایجاد شرایط مناسب احتمال تشکیل ریشه از محل پیوند انتظار می‌رود.
- انواع نهال زیتون از جمله آربکین، کرونایکی، آربوسانا در ایران کشت می‌شود اما رایج‌ترین آن زیتون روغنی محلی است. علاوه بر این انواع نهال زیتون زینتی نیز در فضای سبز کاشته می‌شود که به دلیل همیشه سبز بودن این درخت بسیار مورد استقبال قرار می‌گیرد.
نور مناسب برای درخت و نهال زیتون
برای کاشت نهال زیتون در گلدان یا باغچه باید میزان نور دریافتی آن را در نظر بگیرید. اگر نهال زیتون را در گلدان می‌کارید آن را در نقطه‌ای کاملا نورگیر قرار دهید. درخت زیتون نیازمند نور مستقیم آفتاب است. نور با عبور از شیشه یا پرده برای زیتون بی خاصیت می‌شود. اگر نهال زیتون را در باغچه می‌کارید آن را در سایه انداز ساختمان یا دیگر درخت‌ها نکارید. هر چند که زیتون نسبت به سایر درخت‌های میوه نیاز نوری کمتری دارد اما به یاد بیاورید که درخت زیتون در نقاط گرمسیری و با تابش ساعات طولانی آفتاب به خوبی رشد می‌کند. اگر در منطقه‌ای با دریافت نور کم هستید می‌توانید هرس زیتون را در سال اول طوری برنامه ریزی کنید که شاخه‌های اضافی حذف شده و دریافت نور بهتر انجام شود.
خاک مناسب برای کاشت نهال زیتون
برای کاشت نهال زیتون خاک شاخص EC حداکثر 5/4 دسی‌زیمنس بر متر باشد. PH خاک بین 6-5/8، بر حداکثر 2 پی پی ام، پتاسیم حداقل 125 پی پی ام، کلسیم 840 پی پی ام، منیزیم 110 پی پی ام، فسفر حداقل 10 پی پی ام، منگنز 5-8 میلی گرم برکیلوگرم باشد. در صورتی که تصور می‌کنید خاک باغچه به مقدار کافی مواد غذایی ندارد می‌توانید در فصل پاییز فسفر، پتاسیم، آهن و گوگرد را به خاک اضافه کنید.
فصل مناسب کاشت نهال زیتون
نهال زیتون همیشه سبز است اما توصیه می‌شود آن را در اوایل پاییز بکارید. در ماه‌های مرداد، شهریور، آذر و دی امکان موفقیت برای کاشت زیتون کمتر است. کاشت نهال زیتون در مناطقی که تابستان‌های گرم و زمستان خنک دارد بهتر است.
آبیاری نهال زیتون
بسیاری از افرادی که در باغچه خود زیتون می‌کارند با تصور اینکه این گیاه به شرایط خشکی و تنش مقاوم است از آبیاری و رسیدگی به نهال زیتون غافل می‌شوند. در حالی که نهال زیتون نیازمند آبیاری منظم به خصوص در روزهای اولیه‌ی کاشت و روزهای میوه دهی است. در تابستان هفته‌ای 2-3 مرتبه نهال را آبیاری کنید.
بیشتر بخوانید: آبیاری باغچه در تابستان
اگر در منطقه شما بارندگی سالانه به 500 میلیمتر می‌رسد می‌توانید نهال زیتون را به صورت دیم کشت کنید. هر درخت بالغ زیتون در طول فصل رشد به طور متوسط به 2000 لیتر آب نیاز دارد. کمبود آب در پرورش نهال زیتون می‌تواند جلوی شکوفه دهی تا طول زمستان و بهار را بگیرد. در طول تابستان نیز کم آبی میوه‌های بسیار کوچک و چروکیده ایجاد خواهد کرد. در انتهای تابستان و اوایل پاییز نیز استرس خشکی کیفیت میوه را بسیار کاهش می‌دهد.
کلام آخر
همانطور که مطالعه کردید پرورش زیتون سخت نیست. کاشت نهال زیتون در باغچه را تجربه کنید. در اغلب ایام سال می‌توان این فعالیت را انجام داد؛ دست به کار شوید.
