آشنایی با انواع عسل طبیعی در ایران و خواص آن

همه شما به احتمال زیاد، چنین تجربه‌ای را داشته‌اید: متوجه شدید تمامی مواد اولیه برای تهیه یک دستور غذایی ویژه‎ را ندارید، پس به فروشگاهی رفته تا مقداری شکر و عسل خریداری کنید. برای این منظور، ارزان‎ترین کیسه شکر را برداشته و احتمالا همین کار را برای انتخاب محصول دیگر خواهید کرد (ممکن است در انتخاب دومی، همانی را انتخاب کنید که مادرتان همیشه در کابینت آشپزخانه نگه می‌دارد). پس گرانترین نوع عسل، عسلی است که طبیعی است و از مواد شیمیایی برای تهیهٔ آن استفاده نشده است.

در مورد شکر، تصمیم عاقلانه و خوبی گرفتید ولی در مورد دومی خیر. باید بگوییم که تقریبا همه انواع شکر یکسان هستند ولی این مهم در مورد دومی صادق نیست.

عسل‌ها انواع گوناگونی دارند و هر کدام از آنها از نظر طعم و مزه، بافت و فوایدی که برای سلامتی ما دارند، کاملا با هم متفاوت‌اند. کیفیت بسیاری از محصولات ارزان قیمت موجود در بسیاری از سوپرمارکت‌ها و انواع فروشگاه‌های مواد غذایی چندان جالب نیست. پس پیشنهاد می‌کنیم اگر به دنبال محصولی باکیفیت و طعم ویژه‌ هستید، کمی وقت بگذارید، در سایت به‌روز مارت سرچ کنید و با انواع مختلف این محصول خوشمزه و بی‌نظیر بیشتر آشنا شوید. به همین منظور، این مقاله را به موضوع آشنایی با انواع عسل طبیعی در ایران و خواص آن اختصاص دادیم تا شما را با جزئیات این مهم بیشتر آشنا سازیم.

در پایان این مقاله با انواع عسل طبیعی،  انواع عسل کنار و انواع عسل کوهی آشنا می‌شوید. 

چرا خرید محصول ارزان قیمت موجود در بیشتر سوپرمارکت‌ها انتخاب خوبی نیست؟

ممکن است محصولی با برچسب «خام و فیلتر نشده» در مارکت‌های مواد غذایی ارگانیک مشاهده کنید. اگر فکر می‌کنید این برچسب تنها یک گزینه گران قیمت به منظور جلب توجه مصرف‌کننده و نوعی بازاریابی است، کاملا در اشتباهید.

نوع خام این محصول، تقریبا یکی از بهترین انواع آن است که تنها می‌توانید آن را در مارکت‌های محلی و یا بازارها و فروشگاه های تایید شده بیابید. برای درک علت آن، اجازه دهید نگاهی سریع و اجمالی به چگونگی رسیدن این محصول به قفسه فروشگاه‌ها اندازیم:

• زنبورهای عسل شهد گل را جمع‌آوری کرده و آنها را به کندوهای خود می‌برند.
• این گرده‌ها از طریق دهان زنبورهای کارگر به دیگر زنبورها منتقل می‌شوند. هر کدام از زنبورها برای تجزیه شهد، آنزیم مهمی را به آن اضافه می‌کنند. این آنزیم، خاصیت ضد التهابی، ضد باکتریایی و ضد قارچی دارد.
• سپس این محصول، به عنوان قندهای ساده (گلوگز و فروکتوز) در لانه زنبورها ذخیره می‌شود. جالب است بدانید که بال زدن زنبورهای کارگر سبب خنک شدن لانه می‌شود. جریان هوا و گرمای طبیعی، بیشتر آب موجود در عسل را تبخیر می‌کند. سپس زنبوها این ماده را با موم می‌پوشانند.
• در نهایت زنبورداران این ماده را استخراج کرده و کمی آن را صاف می‌کنند تا قطعات موم یا آلودگی (شامل قسمت‌های حشرات) از آن پاک شود.

از اینجا به بعد جزئیات تولید این محصول بسیار مهم می‌شود. پس با دقت آن را مطالعه کنید.

• برخی از تولیدکنندگان، عسل را استخراج کرده و یا خود آن را می‌فروشند و یا فروشش را به دیگر فروشندگان می‌سپارند. به این محصول، «محصول خام و فیلتر نشده» می‌گویند. این محصول، همان عسل ارگانیکی است که در بازار آنلاین به روز رسان به فروش می‌رسد.
• اما بیشتر تولیدکنندگان، این محصول را به منظور صاف شدن و دوام و ماندگاری بیشتر، ابتدا پاستوریزه کرده تا مخمرش از بین رود؛ سپس آن را فیلتر کرده تا حباب‌ها و ناصافی‌های کوچکتر که طی فرایند صاف کردن از بین نمی‌روند، کاملا از میان برداشته شوند تا محصولی کاملا شفاف و جذاب برای مشتری حاصل آید. این عمل مانع از قندک زدن محصول می‌شود. محصولات فراوری شده که در بیشتر فروشگاه‌های مواد غذایی می‌بینید، از این روش به دست می‌آیند. متاسفانه، پاستوریزاسیون و فیلتراسیون غالبا سبب نابودی گرده در محصول می‌شود. باید بدانید بیشترین خواص این محصول خوشمزه به وجود همین گرده‌ها بستگی دارد. اینجاست که اهمیت محصول خام و فیلتر نشده آشکار می‌شود.
• شوربختانه، بیشتر تولیدکنندگان روند تصفیه‌سازی را یک گام فراتر نهاده و آن را «فوق تصفیه» می‌نامند. با این روش، محصولی که به دست می‌آید، صاف‌تر و شفاف‌تر است ولی تمامی فواید و خواصش گرفته شده است. متاسفانه، برخی از شرکت‌ها در عملی غیراخلاقانه، اقدام به افزودن شربت ذرت یا دیگر شیرینی‌ها به این ماده کرده تا بتوانند محصول بیشتر با قیمت ارزان‌تر به فروش برسانند. این محصول در واقع، یک شیرین‌کننده با طعم عسل است.

سوال اساسی اینجاست که بهترین عسل را از کجا تهیه کنیم ؟ در جواب باید گفت که سعی کنید محصول خود را از تولیدکننده اصلی، ارائه‌کنندگان بسیار معتبر و یا بازارهای محلی تهیه کنید.

آشنایی با انواع عسل موجود در بازار

باید بدانید انواع این محصول، در درجه اول با توجه به نوع گلی که شهد آن توسط زنبور جمع‌آوری شده، طبقه‌بندی می‌شود. وقتی روی برچسب این محصول، برای مثال عسل یونجه یا اکالیپتوس نوشته می‌شود، به این معناست که منبع شهد جمع‌آوری شده، یونجه یا اکالیپتوس است. محصولی که تنها با استفاده از شهد یک گل به دست آمده باشد به محصول «تک گل» یا «گونه‌ای» معروف است و «عسل چند گل» محصولی است که از شهد گونه‌های مختلفی از گیاهان تهیه شده است.

بافت، شیرینی و خاصیات دارویی این محصول تا حد زیادی بسته به نوع گلی دارد که زنبور روی آن می‌نشیند. برخی از این محصولات، عطر و طعم ملایمی داشته درحالیکه برخی دیگر عطر و طعم قوی دارند. برخی در آشپزی گزینه‌های خوبی به شمار می‌روند و برخی دیگر برای درمان زخم و عفونت و یا در کنترل فشار خون بالا یا بهبود گلودرد بسیار مفید و سودمند.

برای اطلاع بیشتر از انواع مختلف این محصول، تا انتهای مقاله آشنایی با انواع عسل طبیعی در ایران و خواص آن را دنبال کنید.

عسل آویشن

این محصول که یک عسل تک گل به شمار می‌رود، از گل آویشن به ویژه آویشن معمولی، آویشن وحشی و یا آویشن زیره سیاه دست می‌آید. چنین محصولی همچون گیاه مولدش، رایحه‌ای و طعمی قوی و شدیدی دارد.

آنتی اکسیدان‌های قوی، خاصیت ضد باکتریایی از جمله ویژگی‌های این محصول است که برای درمان سرفه، اکسپکتورانت و غیره به کار رفته و همچنین در افزایش انرژی بدن و تقویت دستگاه ایمنی بسیار مفید و سودمند است.

گیاه آویشن در ایران خود دارای 400 گونه متفاوت است که هر یک از گونه‌های آن، کاربردهای متفاوتی دارد. جالب است بدانید که مصریان باستان از گونه‌های مختلف آویشن برای شستن بدن خود و یونانیان باستان نیز از گونه‌های مختلف این گیاه برای «بخور دادن»  استفاده می‌کردند.

نکته: به یاد داشته باشید وقتی صحبت از «عسل تک گل» است، لزوما به این معنا نیست که برای تهیه، از شهد تنها یک نوع گیاه استفاده شده است. در حقیقت، شهد همه محصولات تک گل از گیاهان متفاوتی است که یکی از آنها فراوانی بیشتری دارد. به عبارتی دیگر، شرط عمومی برای محصولات تک گل آن است که حداقل 45 درصد از گرده‌ها از یک نوع گیاه به دست آمده باشد.

رنگ این محصول خوشمزه از انواع عسل (که معمولا رایحه شدید و مزه شیرینی دارد)، معمولا به رنگ کهربایی تیره است ولی با توجه به گل غالب، منطقه تولیدی، آب و هوا و همچنین مدت زمان نگهداری و رنگ محصول نیز می‌تواند متفاوت باشد.

خواص عسل آویشن:

معمولا از این محصول برای درمان کوفتگی، آکنه، التهاب معده و بهبود سیستم گوارشی استفاده می‌شود. از ویژگی‌های مهم این محصول، خاصیت ضد باکتریایی آن است که باعث می‌شود در درمان انواع عفونت‌ها مانند عفونت‌های دستگاه تنفسی، برونشیت، سینوزیت، سرماخوردگی، سرفه شدید، سوزش گلو، عدم اشتها و بهبود زخم، تاول و آکنه بسیار مفید واقع شود.

این محصول از انواع عسل همچنین دارای انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی همچون ویتامین C، پتاسیم، کلسیم، سدیم، منزیم، مس، آهن، روی و انواع دیگر است که در درمان کم خونی و افزایش انرژی بدن بسیار عالی عمل می‌کند؛ طوری‌که مصرف تنها یک قاشق چایخوری از آن می‌تواند تمامی انرژی مورد نیاز بدنتان را به مدت 15 دقیقه فراهم آورد.

ویژگی‌های عسل سیاه دانه

این محصول از انواع عسل، بیشتر خواص درمانی دارد که در زیر به آنها می‌پردازیم:

• درمان مشکلات تنفسی: این محصول، بهترین داروی طبیعی برای درمان آسم شناخته شده است. علاوه بر درمان آسم، برای درمان تنگی نفس و برخی مشکلات مربوط به ریه نیز استفاده می‌شود.
• تقویت مغز و اعصاب: این ماده، طبع بسیار گرمی دارد و همین طبع گرمش آن را به محصولی عالی برای تقویت اعصاب و قوای مغزی تبدیل کرده است. مطابق با پژوهش‌های انجام شده، مصرف این ماده در تقویت حافظه نیز بسیار موثر بوده و یک روش عالی برای پیشگیری از آلزایمر به شمار می‌رود.
• بهبود سردرد و میگرن:‌ بهترین دارو برای بهبود سردردهای شدید، مصرف همین محصول است. گفته می‌شود مداومت در مصرف شما را برای همیشه از شر سردردهای مزمن رهایی می‌بخشد.
• دفع سنگ کلیه و مثانه: برای این منظور بهتر است تا این محصول را با سیاه دانه ترکیب کرده و مصرف کنید. مداومت در مصرف، به طرز معجزه‌آسایی شما را از سنگ‌های کلیه و مثانه نجات خواهد داد.
• بهبود و درمان مشکلات ناشی از سیستم گوارشی: عسل سیاه دانه برای درمان معده درد، یبوست، حالت تهوع و دیگر مشکلات از این دست عالی است. همچنین از این ماده به عنوان یک بادشکن قوی نیز یاد می‌شود.
• کمک به درمان بسیاری از مشکلات زنانه: برای حل مشکلات و بیماری‌های زنانه، بهتر است آن را به همراه رازیانه مصرف کرد. از مهم‌ترین و برجسته‌ترین‌های ویژگی‌های آن در حل مشکلات زنان، تنظیم قاعدگی است. همچنین این ماده باعث تسهیل زایمان شده و مداومت در مصرف باعث افزایش شیر مادران شیرده خواهد شد. از دیگر موارد مصرف، درمان دردهای رحمی و قارچ‌های ناحیه تناسلی است.

عسل بابونه

بابونه گیاهی کوهستانی و خودرو است که دارای خواص درمانی بسیار زیادی است. این محصول سرشار از آنتی اکسیدان‌هاست؛ بنابراین از بدن در برابر اکسیداسیون رادیکال‌های آزاد محافظت کرده و باعث تقویت سیستم ایمنی می‌شود. در زیر برخی از خواص این ماده گرانبها را بر‌شمرده‌ایم:

• خاصیت ضد سرطانی: به دلیل داشتن آنتی اکسیدان‌های بسیار قوی از به وجود آوردن و تکثیر تومورهای سرطانی جلوگیری می‌کند. به عبارت دیگر، از بدن در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد که موجب جهش DNA و انواع بیماری‌های مزمن می‌شود، محافظت می‌کند.
• درمان، بهبود و تقویت سیستم گوارشی: این محصول جزء بهترین داروهای طبیعی برای درمان بیماری‌هایی مانند اسهال، بی‌اشتهایی، سوء هاضمه، انواع مسمومیت‌ها، حالت تهوع و غیره است.

از دیگر ویژگی‌های عسل بابونه:

• کاهش وزن
• کنترل قند خون
• کاهش استرس و اضطراب
• برطرف کردن گرفتگی و اسپاسم عضلانی
• بهبود زخم
• بهبود کیفیت خواب
• کمک به تسکین سردردهای مزمن

آشنایی با خواص و ویژگی‌های عسل کنار (سدر)

عسل کنار از شکوفه‌های درخت کنار (سدر) به دست می‌آید. باید بدانید که کنار درختی است با برگ‌های کوچک و قلبی شکل که ارتفاعی بالغ بر 10 متر دارد. میوه این درخت، به اندازه زیتون است و طعمی شیرین دارد. این درخت در جنوب و جنوب غرب ایران به فراوانی یافت می‌شود و می‌توانید انواع عسل کنار را در این مناطق پیدا کنید. 

خواص این محصول:

• محرک و تقویت کننده قوای جنسی
• تقویت اعصاب و قوای مغزی
• انرژی‌زا و نشاط‌آور
• بهبود گرفتگی عروق
• ضد سرطان
• بهترین داروی طبیعی برای کمر درد
• تب‌بر قوی و رفع عطش
• بهبود آبله و سرخچه
• از بین بردن انگل و کرم روده و معده
• درمان کم خونی
• بهبود ضعف عضلانی
• مرهم سوختگی
• کمک به تسریع رشد در کودکان
• تقویت کننده مو
• حاوی مقادیر فراوان پروتئین هیدرولیزی

عسل گون

گون گیاهی چند ساله و از خانواده باقالیان (Astragalus) است که به صورت بوته‌ای و علفی رشد می‎کند. در ایران بیش از 800 گونه از این گیاه شناسایی شده است. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که کتیرا یکی از محصولات این گیاه است. گونه‌های دارویی آن، گل‌هایی به رنگ‌های صورتی، قرمز، آبی، بنفش و سفید دارد. شایان ذکر است برخی از انواع آن، سمی‌اند.

جالب است بدانید به دلایل ساکارز پایین این عسل، مصرف آن برای بیماران دیابتی توصیه می‌شود (البته با مشورت و زیر نظر مستقیم پزشک).

ویژگی‌ این محصول از انواع عسل:

رنگ این محصول کاملا زرد و شبیه به محصولات معمولی است. این محصول انواع مختلفی دارد که معروف‌ترین آنها عبارتند از:

• گونه سفید
• قشلاقی
• گزی

خواص این محصول از انواع عسل:

• درمان بی‌خوابی
• درمان کم خونی
• بهبود گرفتگی صدا
• بهبود زخم‌های حلق و ریه
• کمک به فرایند هضم غذا
• جلوگیری از پیری زودرس
• کمک به سلامت قلب
• ضد سرطان
• درمان دیابت و سینوزیت
• بهبود مشکلات مربوط به بینایی
• کنترل فشار خون
• تقویت حافظه و پیشگیری کننده از ابتلا به آلزایمر
• تقویت روده و سیستم گوارشی
• تسکین درد مفاصل
• بهبود بیماری‌های ناشی از مغز و استخوان
• بهبود آلرژی
• کاهش دردهای کلیوی
• ضد تشنج و صرع

عسل بهاره 

این محصول چون در فصل بهار برداشت می‌شود، با نام «بهاره» خوانده می‌شود. اگر شهد این محصول از مرکبات (که طبع خنکی دارند) گرفته شده باشد، مزاج سردی خواهد داشت و اگر از گیاهانی مانند آویشن یا گون تهیه شده باشند، دارای طبع گرمی خواهد بود.

خواص این محصول :

• ضد افسردگی
• ضد سرطان
• ضد نفخ و ضد حساسیت و آلرژی
• برطرف کننده سکسکه و سرفه‌های شدید
• درمان‌های بیماری‌های گوارشی ماننده معده درد

عسل پاییزه

از آنجا که این محصول در فصل پاییز برداشت می‌شود، آن را «پاییزه» می‌خوانند. معمولا این محصول در مناطق جنوبی و گرمسیری در ایران، در فصل پاییز برداشت می‌شود زیرا در پاییز مزارع فراوانی تحت کشت گیاهانی همچون آفتابگردان، گل کنار و غیره است که انگیزه خوبی برای زنبورداران تلقی می‌شود که برداشت دوم را انجام دهند.

عسل بهاره در هر منطقه دارای عطر و طعم متفاوتی است و محصول پاییزه ترکیبی از شهد اواخر تابستان و اوایل پاییز است که دارای خواص و ویژگی‌های خاص خود است.

سوال: آیا محصول طبیعی و اصل شکرک می‌زند؟

جواب: محصول طبیعی به دلیل داشتن دیاستاز، همچون روغن نباتی سفت شده و ذرات قند در آن مبتلور می‌شود. تفاوت آن با شکرک مربا در این است که بلورهای شکرک مربا، دانه‌های درشت‌تری هستند. 

در مجموع باید گفت عوامل محیطی همچون دما، رطوبت و همچنین ترکیبات به کار رفته در محصول موجب شکرک زدن می‌شود. به عبارتی دیگر، شکرک زدن از ویژگی‌های یک محصول طبیعی و اصل و ارگانیک است.

رنگ انواع عسل

رنگ، طعم و مزه این محصول کاملا بسته به آب و هوا، محل استخراج شهد و گل‎هایی دارد که زنبور روی آنان نشسته است. به عبارتی دیگر، رنگ این ماده به گیاه یا گیاهانی که شهدشان توسط زنبورها جمع‌آوری شده، مواد معدنی و دیگر فاکتورها بستگی دارد.

برخلاف باور عموم، رنگ تیره‌تر این محصول الزاما نشانی از اصل بودن و کیفیت عالی آن نیست و ممکن است تولیدکنندگان با کمک حرارت به این رنگ رسیده باشند.

به طور کل، رنگ این محصول می‌تواند روشن، تیره و یا چیزی میان این دو باشد. اصولا هرچه رنگ این محصول تیره‌تر باشد، طعم آن نیز قوی‌تر خواهد بود. محصولاتی با رنگ روشن دارای طعم و مزه ملایم‌تری هستند.

رنگ روشن از گل‌هایی مانند گل یونجه، رنگ تیره از گل‌هایی مانند آویشن یا شوید، رنگ مابین تیره و روشن (کهربایی) از گل‌هایی مانند گل گندم زرد، مریم گلی یا گون به دست می‌آید.

سلیقه افراد در انتخاب رنگ تیره یا روشن تا حد زیادی به محل زندگی آنان بستگی دارد؛ برای نمونه، مردم ایالات متحده بیشتر طرفدار رنگ‌های روشن‌تر هستند درحالیکه اروپاییان بیشتر رنگ‌های تیره این محصول را می‌پسندند.

پیشنهاد ما این است هنگام خرید این محصول، به دنبال رنگ آن نباشید زیرا رنگ نمی‌تواند ضامن کیفیت محصول باشد.

به طور کلی،‌ رنگ این ماده توسط وزارت کشاورزی ایالات متحده به هفت رنگ اصلی طبقه‌بندی می‌شود:

• کهربایی تیره
• کهربایی
• کهربایی روشن
• کهربایی خیلی روشن
• سفید
• سفید روشن
• سفید آبکی

همانطور که در بالا نیز گفتیم هر چه رنگ عسل تیره‌تر باشد، یعنی آنکه محصول طعم و مزه شدیدتر و قوی‌تری دارد. با این وجود، رنگ این محصول بسیار وابسته به دماست؛ به طوری‌که در دماهای بالاتر، به سادگی تیره‌تر می‌شود. به یاد داشته باشید که محصولی که در انبار نگهداری می‌شود، پس از مدت زمانی شکرک می‌زند و هرچه کریستال این شکرک‌ها درشت‌تر باشد، رنگ محصول (پس از گذشت زمان) تیره‌تر خواهد شد.

در برخی از مواد غذایی مانند انواع بیسکویت‌ها، شربت‌ها و برخی نوشیدنی‌ها از این ماده برای تغییر رنگ استفاده می‌کنند.

ارزش غذایی عسل (100 گرم)

بهترین عسل، چه عسلی است؟

به طور کل، بهترین محصول، محصولی است که:

• اولا حتما از طریق زنبور تولید شده باشد.
• دوما زنبور با استفاده از شکر یا مواد قندی تغذیه نشده باشد.

در محصولات ارگانیک ارائه شده در به روز رسان، هر کدام از فاکتورهای زیر دقیقا مطابق با استانداردهای جهانی است:

• میزان ساکارز
• میزان رطوبت
• میزان ph

با این امید که جوابی در خور برای پرسش‌های شما در خصوص آشنایی با انواع عسل طبیعی در ایران و خواص آن فراهم آورده باشیم. بی‌صبرانه، منتظر دیدگاه و نظرات شما در این خصوص هستیم.