نگهداری از تراریوم و افزایش عمر تراریوم تنها با دقت و برنامه ریزی ممکن است. تراریوم‌ها اکوسیستم‌های بسته‌ای هستند که تاثیرپذیری بسیاری از محیط اطراف خود دارند. دمای محیط، رطوبت، نور و بستر کشت در مجموع می‌توانند یک تراریوم را بسیار شاداب یا پژمرده سازند. کمی از نکات نگهداری و تعدادی از اشتباهات رایج در نگهداری تراریوم را بررسی می‌کنیم تا اگر در خانه از تراریوم مراقبت می‌کنید کمتر دچار مشکل شوید.
نکات مهم در نگهداری از تراریوم
در نگهداری از تراریوم نیز مانند دیگر گیاهان نکاتی مانند آبیاری، نور، تهویه و خاک بیشترین اهمیت را دارد. اما نیاز این سازه‌های کوچک کمی متفاوت است. در ادامه آن‌ها را مرور می‌کنیم.
آبیاری تراریوم
در نگهداری از تراریوم دفعات آبیاری را کم در نظر بگیرید. زیرا گیاهانی که در تراریوم کاشته می شوند اغلب مقاوم به بی آبی هستند. علاوه بر این اکوسیستم تراریوم میزان تبخیر را کاهش داده و همانند سیستم گلخانه عمل می‌کند. اگر تراریوم شما سیستمی کاملا ایزوله دارد به طور متوسط ماهی یک مرتبه آبیاری کافی است البته این میزان آبیاری با توجه به فاکتورهایی مانند خاک و نوع گیاه متغیر است. تراریوم‌هایی که باز هستند با توجه به ابعاد آن‌ها 6-3 هفته یکبار به آبیاری نیاز دارند.
اهمیت نور در تراریوم
آیا برای نگهداری از تراریوم نیاز به نور هست؟ البته! تراریوم نیز به دریافت نور احتیاج دارد. گاهی افراد تراریوم را در نقاط تاریک خانه قرار می‌دهند. کمبود نور سبب توقف رشد و پوسیدگی گیاهان تراریوم می‌شود. بنابراین بهتر است برای نگهداری از تراریوم مکانی مناسب برای آن تدارک ببینید. به سه طریق می‌توانید به تراریوم خود نور برسانید.
نور مستقیم خورشید
نگهداری از تراریوم باز، در معرض نور مستقیم مناسب‌تر است. اگر تراریوم بسته را در نقطه‌ای با نور مستقیم خورشید قرار می‌دهید بهتر است در آن را باز بگذارید تا از به دام افتادن گرما در آن جلوگیری کنید.
نور غیر مستقیم خورشید
مناسب‌ترین نور برای نگهداری از تراریوم، نور غیر مستقیم خورشید است. نور غیرمستقیم از بالا رفتن دمای درون تراریوم جلوگیری می‌کند، فتوسنتز را در سطح مناسبی نگه می‌دارد و گیاهان درون تراریوم را شاداب می‌سازد.
نور مصنوعی
لامپ‌های فلورسنت و LED برای نگهداری از تراریوم مناسب هستند. از لامپ‌های رشته‌ای استفاده نکنید.
تهویه مناسب تراریوم
تراریوم‌های باز مشکل تهویه و جریان ندارند اما برای نگهداری از تراریوم بسته توصیه می‌شود در ماه و یا در هفته چند ساعتی درپوش را بردارید و آن را در محیط باز قرار دهید.
عمر تراریوم
تراریوم‌ها در صورت نگهداری مناسب تا چندین سال عمر می‌کنند. البته هنگام ساخت تراریوم برای طولانی‌تر شدن عمر آن باید نکاتی را رعایت کنید. برای مثال زیرسازی بستر تراریوم، رعایت تناسب میان ابعاد ظرف و سرعت رشد گیاه، رعایت نکات آبیاری، کوددهی، نور و تهویه در نگهداری از تراریوم، عمر آن را افزایش می‌دهد.
خاک مناسب تراریوم
در روند نگهداری از تراریوم گاهی بافت خاک را بررسی کنید. خاک رسی، ریشه گیاه را به خصوص در فضای محدود تراریوم به سرعت دچار مشکل می‌کند. از خاک سبک استفاده کنید و حتما یک لایه زهکش در مرحله ساخت تراریوم، در نظر بگیرید. اگر در حال حاضر متوجه شدید که خاک تراریومی که از آن مراقبت می‌کنید مناسب نیست به مراحل تعویض خاک تراریوم در خانه توجه کنید:
- خاکی سبک تهیه کنید.
- تمام گیاهان تراریوم را با خاک اطراف ریشه به آرامی از ظرف خارج کنید و در محیطی نسبتا مرطوب قرار دهید.
- خاک پیشین را از ظرف خالی کنید و یک لایه زهکش با سنگریزه، زغال و تور سیمی ایجاد کنید.
- خاک جدید را درون ظرف بریزید و گیاهان خود را بکارید.
اشتباهات رایج در نگهداری از تراریوم
افراد در نگهداری از تراریوم به دلیل آسان بودن آن با مشکلات بسیاری روبرو می‌شوند. توجه بیش از حد به تراریوم سبب بروز آسیب‌های جدی می‌شود. این باغ‌های شیشه‌ای کوچک در صورت مراقبت صحیح می‌توانند تا چندین سال زنده بمانند. برخی اشتباهات در نگهداری از تراریوم بیشتر تکرار می‌شوند:
نور زیاد در نگهداری از تراریوم
در نگهداری از تراریوم، نور زیاد می‌تواند سبب گیاه سوزی شود. بیشتر گیاهانی که در تراریوم کاشته می‌شوند نیاز نوری بالایی ندارند. از آنجایی که معمولا ظروف تراریوم شیشه‌ای هستند، به صورت ذره بین عمل کرده و نورمستقیم خورشید را روی گیاه متمرکز می‌کنند. بنابراین نور و گرمای زیاد در نگهداری از تراریوم مشکل ایجاد می‌کند.
نور کم در نگهداری از تراریوم
در مقابل نور زیاد، نور کم نیز در دسته‌ی اشتباهات نگهداری از تراریوم قرار می‌گیرد. گیاه برای زنده ماندن به حداقل نوری برای فتوسنتز احتیاج دارد. تراریوم را در نقاط تاریک قرار ندهید. تراریوم دست کم 15 ساعت در روز نیاز به دریافت نور دارد.
نزدیکی به منابع گرما
نگهداری از تراریوم در آشپزخانه و یا نزدیکی دستگاه‌های گرما ساز ایده‌ی مناسبی نیست. گیاه در اثر افزایش ناگهانی دمای محیط دچار سوختگی یا پوسیدگی می‌شود.
رشد بیش از حد گیاه در نگهداری از تراریوم
گاهی در نگهداری از تراریوم پیش می‌آید که گیاهان برگ زینتی بیش از حد رشد کنند و در فضای تراریوم گسترش پیدا کنند. در این صورت باید برگ‌ها و گاهی ریشه‌ی گیاه را هرس کنید. در نگهداری از تراریوم رشد بیش از حد گیاه مشکلاتی مانند عدم جریان هوا، افزایش رطوبت، سایه اندازی و جلوگیری از ورود نور و کاهش زیبایی ظاهری ایجاد می‌شود.
عدم حذف گیاهان پوسیده
محیط تراریوم بسیار محدود است. کمترین آلودگی در خاک یا یکی از گیاهان به سرعت منتقل می‌شود. بنابراین در نگهداری از تراریوم بسیار مهم است که به محض ایجاد مشکل برای یکی از گیاهان، آن را خارج کنید و محیط را پاکسازی کنید. هنگام حذف گیاه آن را به طور کامل از ریشه خارج کنید. مراقب باشید هنگام خارج کردن به ریشه‌ی گیاهان دیگر آسیبی وارد نشود.
عدم شفافیت شیشه در نگهداری از تراریوم
در نگهداری از تراریوم رعایت بهداشت شیشه تاثیر زیادی در بالا بردن سطح فتوسنتز دارد. در ماه چند مرتبه شیشه‌ی تراریوم را از داخل و خارج تمیز کنید. اگر شیشه بیش از حد خاک گرفته و مات باشد عبور نور با مشکل مواجه خواهد شد. در دیواره‌ی داخلی از هیچ ماده‌ی شیمیایی پاک کننده‌ای استفاده نکنید.
آبیاری بیش از حد در نگهداری از تراریوم
مهم‌ترین نکته در نگهداری از تراریوم آبیاری کافی است. بیشترین عاملی که سبب از بین رفتن تراریوم می‌شود آبیاری بیش از حد آن است. برای جلوگیری از تجمع آب، با ظروفی آبیاری کنید که میزان خروجی کمی دارند.
بیشتر بخوانید: آبیاری گیاهان آپارتمانی چگونه انجام می‌شود؟
پوسیدگی ریشه در نگهداری از تراریوم
در نگهداری از تراریوم علاوه بر آبیاری بیش از حد و نور کم عوامل دیگری نیز سبب پوسیدگی ریشه می‌شوند. زیرسازی بستر تراریوم در حفظ سلامت آن بسیار تاثیرگذار است. ایجاد یک لایه‌ی زهکش به این ترتیب:
تعدادی سنگریزه به همراه قطعات ذغال در کف ظرف بچینید، روی آن یک لایه تور سیمی و سپس مقداری شن بریزید. این لایه با پوکی بالا از تجمع آب و خفه شدن ریشه‌ها جلوگیری می‌کند.
کود دادن تراریوم
در واقع هدف ما از ساخت و نگهداری از تراریوم ایجاد محیطی است که گیاهان نسبتا بزرگ را در ابعاد کوچکتر در محیط خانه داشته باشید. کوددهی بیش از حد با توجه به فضای محدود تراریوم می‌تواند مشکل ساز باشد.
انتخاب گیاه اشتباه
چه گیاهانی را می‌توان در تراریوم کاشت؟ تمام گیاهانی که در یک گلدان قابل نگهداری هستند در تراریوم نیز می‌توان نگهداری کرد اما نگهداری از تراریوم با گیاه متناسب راحت‌تر است و البته چنین سازه‌هایی عمر طولانی‌تری دارند. گیاهانی را برای تراریوم انتخاب کنید که محیط مرطوب را ترجیح می‌دهند. گیاهانی با نیاز نوری و آبی یکسان را برای کاشت تراریوم انتخاب کنید.
کاشت کاکتوس در تراریوم بسته
کاکتوس‌ها و به طور کلی‌تر ساکولنت‌ها یا گیاهان گوشتی در محیط‌های پرنور و کم رطوبت بهتر رشد می‌کنند. نگهداری از تراریوم کاکتوس در صورتی موفقیت آمیز خواهد بود که از ظروف درپوش‌دار استفاده نکنید. نگهداری از تراریوم کاکتوس آسان‌تر از نگهداری تراریوم غیر کاکتوس است چرا که کاکتوس‌ها:
- به طور کلی مقاوم‌تر هستند.
- رشد کمی داشته و نیاز به هرس ندارند.
- نیاز آبی کمی دارند.
- در معرض نور مستقیم خورشید دچار مشکل نمی‌شوند.
- در انواع خاک‌ها به خوبی رشد می‌کنند.
در آخر
نگهداری گیاهان آپارتمانی مستلزم رعایت عوامل مختلف است. تراریوم از گیاهان خاص و نسبتا دشوار است که ممکن است خیلی ها به دلیل شرایط نگهداری آن، از خریدن آن سر باز بزنند. در این مطلب به طور جامع به تراریوم و نکات مربوط به آن پرداختیم.
