برنج سیاه که با نام برنج بنفش نیز شناخته میشود، گونهای از برنج است که حاوی رنگدانههای خاص و آنتوسیانین فراوان است. این برنج در رنگهای سرخ، ارغوانی و سیاه کشت میشود. این برنج خواص درمانی فراوانی نیز دارد. ما در این مقاله به معرفی انواع برنج، موارد مصرف، خواص و هرآنچه باید درباره برنج سیاه بدانید میپردازیم.
کشت برنج تقریباً چهار هزار سال قبل از میلاد مسیح در کشورهای هند و چین رایج بوده است. پس از گندم، برنج دومین غله مهم در جهان است. کشت برنج در نواحی شمالی و جنوبی ایران تاریخچه طولانی دارد. یکی از تقسیمبندیهای برنج، بر اساس رنگدانه موجود در پوست آن است.
برنج سفید دانه بلند یکی از شناختهشدهترین انواع برنج است. این برنج رنگ سفید و شفاف دارد که پس از پخت کشیدهتر و بلندتر میشود. برنج سفید انواع زیادی دارد که در طعم، میزان نرمی، نوع و محل کشت با یکدیگر متفاوت هستند. در این زمینه برنج باسماتی، برنج جاسمین سفید، برنج ژاپنی، برنج آرواره و برنج بومبا از پرمصرفترین برنجها هستند.
برنج قهوهای دانه بلند، نوع کامل برنج سفید است که سبوس و لایههای گیاهی آن جدا نشده است. این برنج طعمی فندقی داشته و هنگام مصرف زیر دندان حس میشود. برنج قهوهای دانه کوتاه مانند انواع دیگر برنجهای دانه کوتاه، دارای سطح بالایی از آمیلوپکتین است که بعد از پخت، برنج را کمی چسبنده میکند.
برنج وحشی برخلاف نام آن، به خانوادهی برنجها تعلق ندارد. این برنج در واقع دانه یک گیاه آبزی است که در باتلاقهای کمعمق آب شیرین و سواحل رشد میکند. به دلیل شباهت دانههای این گیاه با برنجی که کشت میشود و شیوه پخت آن، به نام برنج وحشی مشهور است. از جمله خواص برنج وحشی، حفظ سلامت قلب، تقویت استخوانها، پیشگیری از سرطان، پیشگیری از دیابت نوع دو، بهبود هضم و افزایش انرژی است. این ماده غذایی برای گیاهخواران، بدن سازان و افراد مبتلا به سلیاک مفید است.
برنج وحشی چهار نوع دارد. نوع اول آن بومی آسیا است و به عنوان سبزی برداشت میشود. گونههای دیگر آن بومی آمریکای شمالی به خصوص نواحی ساحلی است که در پخت غذا استفاده میشود. پروتئین موجود در برنج وحشی نسبت به برنج معمولی بیشتر است. این برنج حاوی هر نوع اسیدآمینه ضروری بدن است و مصرف آن توصیه میشود.
کشور چین بالاترین تولید برنج سیاه را در جهان دارد. برنج سیاه از کاملترین انواع برنج است که خواص درمانی فراوان دارد. این برنج پس از پخت، شکل خود را حفظ میکند، چسبنده نمیشود و بافتی نرم دارد.
برنج وحشی و برنج سیاه از نظر ظاهری شباهتهای زیادی به یکدیگر دارند. هر دو برنج سرشار از ترکیبات آنتیاکسیدانی بوده و جزو غلات فاقد گلوتن هستند. همانطور که قبلا به آن اشاره شد برنج وحشی، از جمله غلاتی است که در محیطهای آبی رشد میکند. این برنج طعمی خاص و بافت آجری دارد و به دلیل قیمت بالای آن معمولا هنگام پخت با انواع دیگر برنج ترکیب میشود. در حالی که برنج سیاه یکی از انواع کشت شده برنج است که بیشتر در شرق آسیا رشد میکند. طعم برنج سیاه کمی شیرینتر از انواع دیگر برنج است.
آنتوسیانینها رنگدانههای طبیعی محلول در آب بوده و به PH وابسته هستند. این مواد در پرتقال قرمز، برنج سیاه، گیلاس، توتفرنگی و سایر خوراکیهای قرمز و بنفش مانند چای ترش وجود دارد. آنتوسیانین میزان خطر ابتلا به عوارض قلبی و چاقی مفرط را کاهش میدهد. آنتوسیانین در گیاهانی که قد میکشند و اغلب گلها و میوهها وجود دارد. همچنین این ماده معمولا در برگها، ساقهها و ریشهها نیز پیدا میشود. رنگ آنتوسیانینها بستگی به ساختار و میزان اسید ماده خوراکی دارد. هرچه میزان اسیدیته کمتر شود، ماده خوراکی به رنگ آبی یا بنفش نزدیکتر میشود. این مواد در بخشی از بدن که آنتوسیانین را دریافت میکند، به خوبی با رادیکالهای آزاد مقابله میکنند.
آنتوسیانینها معمولاً برای استفاده در مواد غذایی و نوشیدنیهای رنگی نیز مورد استفاده قرار میگیرند، اما به عنوان افزودنی یا مکمل تأیید نشدهاند. آنتوسیانینها بدون بو و تقریبا بدون عطر و طعم هستند. بعضی از آنتوسیانینها طعم گس دارند.
آنتوسیانینها عمدتا در غشای خارجی سلولها متمرکز هستند. این مواد مولکولهایی بسیار واکنش پذیر و حساس به واکنشهای تخریبی هستند. اکسیژن، دما، نور و آنزیمها از جمله عواملی هستند که روی ساختار شیمیایی آنتوسیانین و درنتیجه پایداری و رنگ آنها تاثیر میگذارند. مقدار دقیق آنتوسیانین موجود در غذا، بسته به متغیرهایی مانند محل و نحوه رشد مواد غذایی، ارگانیک بودن یا نبودن و میزان تازگی آن میتواند متفاوت باشد. آنتوسیانینهای موجود در برنج سیاه، علت اصلی بسیاری از خواص درمانی است که در این مقاله به آنها اشاره میکنیم.
در این قسمت از مقاله به صورت اجمالی به سوال فوق پاسخ داده و فواید برنج سیاه را بررسی میکنیم.
برنج سیاه در واقع یکی از انواع برنج و متعلق به گونه ای خاص است. این برنج معمولا در مناطق گرمسیری مانند چین، ژاپن، کره و دیگر کشورهای شرق آسیا کشت میشود. دو نوع اصلی این برنج، برنج سیاه اندونزی و برنج سیاه جاسمین تایلندی است. این برنج هزاران سال پیشتر در دربار سلطنتی چین استفاد میشده است. به دلیل گران بودن این نوع برنج، مردم عادی امکان استفاده از آن را نداشتند. به همین دلیل در شرق آسیا به این برنج، برنج ممنوعه نیز گفته میشود.
ارزش غذایی برنج سیاه بسیار بالا است. کالری یک فنجان برنج سیاه پخته شده برابر با ۱۶۰ است. همچنین برنج سیاه حاوی دو گرم چربی، ۳۴ گرم کربوهیدرات، پنج گرم پروتئین، سه گرم فیبر و یک گرم قند است.
برنج سیاه کالری کمتری نسبت به برنج قهوهای و برنج سفید دارد. این برنج در مقایسه با انواع دیگر برنجها، بالاترین میزان پروتئین و آهن را دارد. آهن، مادهای معدنی است که برای حمل اکسیژن توسط خون در بدن ضروری است. برنج سیاه حاوی مقادیر بالای سبوس و فیبر نیز هست و پس از پخته شدن این خواص را حفظ میکند. برنج سیاه سرشار از آنتیاکسیدانها است. این برنج مقدار زیادی آنتوسیانین دارد که باعث رنگ سیاه آن نیز شده است. علاوه بر آنتوسیانینها، برنج سیاه حاوی بیش از ۲۳ ترکیب گیاهی با خاصیت آنتیاکسیدانی است.
طبع برنج سیاه از نظر طب ایرانی، معتدل و خشک است. با توجه به آنکه برنج چگونه درست شود، طبع برنج تغییر میکند. طبع برنج آبکش شده سرد است، در حالی که طبع برنج کته شده گرم است. در شرق آسیا از برنج نوعی الکل درست میکنند که سمیت آن از الکل معمولی کمتر بوده و مصرف دارویی دارد. مصلح برنج در طب سنتی زعفران، شوید و زیره سیاه است.
در این قسمت برخی از مهمترین فواید و تاثیرات مثبت برنج سیاه بر بدن انسان را بازگو خواهیم کرد.
مصرف برنج سیاه از چند اثر همزمان مانند تولید رادیکال آزاد، افزایش لیپید و تورم لوزالمعده پیشگیری میکند. آنتوسیانین موجود در این ماده غذایی، غلظت قند خون را در ادرار و سرم خون کاهش میدهد.
خاصیت آنتیاکسیدانی قوی برنج سیاه، از پوست در برابر پرتوهای مضر خورشید و آلودگیها محافظت میکند. این برنج به دلیل سرشار بودن از پروتئینهای مختلف، باعث افزایش استحکام و شادابی پوست میشود.
برنج سیاه کالری کمی دارد. این برنج سرشار از مقادیر بالای فیبر است و باعث کاهش اشتها میشود. این ماده غذایی از پرخوری جلوگیری میکند. مصرف این برنج به افرادی که درگیر کاهش وزن هستند نیز توصیه میشود. همچنین مقادیر بالای فیبر موجود در برنج سیاه، به پاکسازی و سمزدایی رودهها کمک میکند.
آنتوسیانینهای موجود در برنج سیاه، برای سلامت قلب مفید بوده و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را کاهش میدهند. فیبر باعث کاهش کلسترول، تری گلیسیرید و فشارخون بالا شده و با جلوگیری از تشکیل پلاک در دیواره شریانها از بروز بیماریهای قلبی و سکته پیشگیری میکند.
آنتوسیانین باعث کاهش استرساکسیداتیو و حفظ عملکرد مغزی میشود. این امر به تقویت حافظه و بهبود یادگیری کمک زیادی میکند.
فیبر موجود در برنج سیاه، خطر ابتلا به واکنش اسیدی معده را کاهش داده و باعث سلامت سیستم گوارش میشود. همچنین مصرف برنج سیاه از ابتلا به زخم معده و زخم دوازدهه جلوگیری میکند. فیبر با بهبود حرکات روده و کاهش سطح باکتریهای روده، به پیشگیری و درمان یبوست، هموروئید یا بواسیر کمک میکند. همچنین فیبر جذب مواد مغذی را افزایش میدهد.
آنتوسیانین باعث کاهش التهاب در دستگاه تنفسی شده و میتواند به درمان بیماریهای تنفسی و آسم کمک کند. همچنین این ماده خلط بیش از حد دستگاه تنفسی را کم میکند.
آنتوسیانینها پاسخهای ایمنی را تنظیم میکنند. این مواد به تعادل هورمونی و کاهش فعالیت استروژن کمک میکنند. آنتیاکسیدانها تولید آنزیمهایی که به جذب مواد مغذی و کاهش نفوذپذیری و شکنندگی غشای سلولی کمک میکنند را افزایش میدهد.
آنتوسیانینها با جلوگیری از تکثیر سلولی و جلوگیری از تشکیل تومور، روند ایجاد سرطان را کند میکنند. آنتوسیانینها با مسدود کردن مسیرهای پروتئین کیناز فعال شده، تومورزایی را مهار میکنند. این مواد توانایی مبارزه طبیعی با سرطان را نیز افزایش میدهند.
مصرف آنتیاکسیدانهایی مثل آنتوسیانین، باعث تغییر در برخی از کمبودهای مربوط به افزایش سن میشود. این کمبودها بر پارامترهای عصبی و رفتاری از جمله حافظه و عملکردهای حرکتی تاثیر میگذارد. مصرف این مواد به دلیل محافظت از حافظه، بهبود هماهنگی و عملکرد عصبی به افراد مسن توصیه میشود.
آنتیاکسیدانها با کاهش خستگی و اثرات منفی اکسیژن بیش ازحد و تجمع رادیکالهای آزاد در طی فعالیتهای ورزشی، عملکرد بدن را بهبود میبخشد. همچنین آنتیاکسیدانها خاصیت ضد التهابی اشته و تاثیر مثبتی بر آسیب عضلات پس از ورزش میگذرند. به همین دلیل این مواد ریکاوری را سریعتر و راحتتر میکنند. مصرف آنتوسیانینها به عنوان بخشی از رژیم غذایی پرچرب، به مهار افزایش وزن بدن و بافت چربی کمک میکند.
این مواد با محافظت از چشم در برابر آسیب رادیکالهای آزاد، به تقویت دید در شب و بینایی بهتر کمک میکنند. این مواد از چشمها در برابر التهاب محافظت کرده و خطر ابتلا به آسیب شبکیه را کاهش میدهد. مصرف برنج سیاه خطر بروز آب مروارید و عوارض ناشی از دیابت را کاهش میدهد. مصرف آنتوسیانینها برای درمان نزدیکبینی و آب سیاه چشم مؤثر است.
برنج سیاه حاوی پروتئین فراوان بوده و مقدار اسیدآمینه موجود در آن، سه برابر بیشتر از برنج سفید است. به همین دلیل مصرف این برنج به زنان باردار برای رشد جنین توصیه میشود. آهن موجود در برنج در دوران بارداری از بروز کمخونی جلوگیری میکند. فیبر فراوان برنج سیاه، خطر بروز مشکلات معده و گوارشی در زنان باردار را به حداقل میرساند. بهترین روش مصرف برنج سیاه در دوران بارداری، به صورت فرنی است.
فیبر فراوان موجود در برنج سیاه به آزادسازی انسولین و تنظیم گلوکز خون کمک میکند. این ماده از نوسانهای شدید قند خون در افراد مبتلا به دیابت پیشگیری میکند. فیبر موجود در برنج قهوهای و سیاه، باعث حفظ سطح قند خون طبیعی در بدن میشود.
ترکیبات برنج سیاه به کاهش سموم در بدن و بهبود عملکرد درست کبد و کلیهها کمک میکند. این سمزدایی باعث کاهش فشار روی این اندامها میشود.
برنج سیاه منبع غنی کربوهیدرات است که برای تامین انرژی بدن عالی است. به همین دلیل این نوع برنج غذای اصلی بسیاری از کشورهای آسیایی را تشکیل میدهد.
برنج سیاه فاقد گلوتن است. بنابراین مصرف آن برای افراد مبتلا به سلیاک و افرادی که به گلوتن حساسیت دارند بلامانع بوده و توصیه میشود.
خاصیت آنتیاکسیدانی عصاره برنج سیاه، سوختوساز اسیدهای چرب در بدن را تنظیم میکند. همچنین این ماده غذایی با کاهش سطح کلسترول و تری گلیسرید، خطر ابتلا به کبد چرب را کاهش میدهد.
برنج سیاه حاوی بیوتین، ویتامینB و دیگر پروتئینهای ضروری برای رشد مو است. این مواد از مو در برابر باد و پرتوهای خورشید محافظت میکند. در بیشتر کشورهای شرق آسیا، از مخمر آب برنج سیاه برای شستن موها استفاده میشود. خواص آب برنج سیاه به سلامت پوست سر و موها کمک کرده و موها را براق و صاف میکند.
برنج سرشار از انواع ویتامینها، آهن، منیزیم، منگنز و… بوده و مصرف آن باعث رشد کودکان میشود. در عین حال مضرات برنج سیاه نیز باید مورد توجه مصرفکنندگان قرار بگیرد. پرخوری و مصرف بیرویه برنج در بزرگسالان و حتی کودکان، چاقی و عوارض جانبی دیگری را در پی دارد. مصرف بیرویه پودر برنج ممکن است باعث سقط جنین شود، زیرا آرسنیک موجود در برنج احتمال آسیب به جنین را بالا میبرد. مصرف بیشاز حد برنج موجب جوش صورت، سستی و ضعف بدن، یبوست، اسیدی شدن خون و گرفتگی میشود. اشخاص مبتلا به قند خون، یبوست، تب، آسم و کولیت باید برنج را با احتیاط مصرف کنند.
با توجه به فواید ذکرشده برای برنج سیاه، برای دریافت و خرید اینترنتی برنج سیاه در تهران، میتوانید محصول مورد نظر خود را از بازار آنلاین به روز رسان تهیه کنید. در به روز مارت علاوه بر مشاهده کیفیت و قیمت برنج سیاه، میتوانید سفارش خود را به صورت غیرحضوری از فروشندگان این محصول دریافت کنید.
در این قسمت به معرفی نحوه پخت انواع برنج سیاه میپردازیم.
در این روش به ازای هر فنجان برنج سیاه که به مدت هشت ساعت در آب خیس خورده، درون دو فنجان آب، برنج را میجوشانند.
به ازای هر فنجان برنج سیاه، شش فنجان آب اضافه کرده و کمی نمک به آن اضافه میکنیم. با خیس کردن برنج سیاه علاوه بر کاهش زمان پخت، مواد مغذی آن نیز حفظ میشود. توجه داشته باشید که رنگدانه بنفش برنج سیاه بسیار قوی بوده و میتواند باعث لک شدن ظروف شود.
این ماسک یکی از بهترین ماسکها برای بهبود پوست صورت محسوب میشود. در این قسمت روش تهیه آن را با هم مرور خواهیم کرد.
مواد لازم
پودر برنج سیاه: یک فنجان
عسل: دو و نیم قاشق چایخوری
ژل آلوئه ورا: به میزان دلخواه
روش تهیه
پودر برنج سیاه، عسل و ژل آلوئه ورا را با یکدیگر مخلوط کرده و به صورت لایه نازکی روی پوست صورت بمالید. بعد از ۲۰ تا ۳۰ دقیقه صورت خود را با آب سرد بشویید. این ماسک باعث مرطوب شدن پوست صورت میشود.