کشک ارگانیک به عنوان فرآورده‌ای فرعی از شیر گوسفند، بز، گاو و یا ترکیب آن‌ها به دست می‌آید. در روش سنتی پس از تهیه کره، دوغ باقی مانده را جوشانده و سپس کشک به دست آمده را خشک و مصرف می‌کنند. تولید کشک به شیوه ارگانیک، ویژگی‌ها، خواص و ارزش غذایی ویژه‌ای دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
تفاوت کشک ارگانیک و کشک معمولی
امروزه علاوه بر میوه و سبزیجات، انواع گوشت، عسل، لبنیات و دیگر خوراکی‌ها نیز به صورت ارگانیک تولید و روانه بازار می‌شوند. به صورت کلی محصولات ارگانیک شامل تمامی محصولاتی می‌شود که در طی فرآیند تولید آن‌ها، از هیچگونه سم و مواد شیمیایی استفاده نشده و همچنین مورد اصلاح ژنتیکی قرار نگرفته باشند. در تولید لبنیات ارگانیک نیز از همین شیوه پیروی می‌شود. دام‌ها از علوفه‌ای تغذیه می‌کنند که هیچگونه سموم دفع آفاتی در آن‌ها استفاده نشده باشد. در ترکیبات کشک ارگانیک نیز هیچگونه مواد شیمیایی و نگهدارنده وجود ندارد.
اگرچه ممکن است تولید کشک معمولی و محلی نیز به مانند کشک ارگانیک صورت گیرد، اما در چندین مورد کشک معمولی و ارگانیک با یکدیگر متفاوت هستند.
اول آنکه در طول تهیه کشک ارگانیک، نهادهای کیفی و بهداشتی نظارت کامل دارند. این امر باعث می‌شود تا مراحل تولید کشک ارگانیک با تضمین کامل صورت گرفته و مطمئن‌تر باشد. از طرف دیگر برچسب ارگانیک تنها در شرایطی به محصول تعلق می‌گیرد که تمامی قوانین و استانداردهای محصول ارگانیک را طی کرده باشد. در نظر داشته باشید که استفاده اشتباه از برچسب ارگانیک، پیامدهای قانونی بسیاری داشته و تولیدکنندگان تنها با دریافت مجوز‌های کافی می‌توانند از آن استفاده کنند.
تفاوت دیگر کشک ارگانیک و معمولی، در مدت ماندگاری آن است. چنانکه گفته شد در تولید کشک ارگانیک از هیچگونه مواد افزودنی و نگهدارنده‌ای استفاده نمی‌شود. به همین دلیل مدت ماندگاری کشک ارگانیک از مواد لبنی صنعتی کمتر است.
بارز‌ترین تفاوت کشک ارگانیک و معمولی، در نحوه قیمت‌گذاری آن‌ها است. معمولاً محصولات ارگانیک گران‌تر ارائه می‌شوند. علت این افزایش قیمت، در عدم استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها و هورمون‌ها است که موجب صرف وقت، انرژی و هزینه بیشتری می‌شود. همچنین به دنبال این موارد، محصول کمتری نیز نسبت به شیو‌ه‌های معمولی به دست می‌آید که قیمت محصول ارگانیک را افزایش می‌دهد.
انواع کشک ارگانیک
در محصولات لبنی ارگانیک نیز از انواع شیر میش، گوسفند، بز، گاو و شیر سویا به عنوان ماده اولیه استفاده می‌شود. همچنین میزان ارزش غذایی کشک ارگانیک به نوع شیری که در تهیه آن استفاده می‌شود، بستگی دارد. به صورت کلی در هر 30 گرم کشک ارگانیک، 300 میلی‌گرم کلسیم و 55 تا 75 درصد پروتئین وجود دارد.
کشک خشک گاوی: ماده اولیه این کشک شیر گاو بوده و به صورت کم نمک تهیه می‌شود. توصیه می‌شود کودکانی که مشکل کمبود وزن دارند، در وعده‌های غذایی خود از کشک گاوی استفاده کنند.
کشک گوسفندی: کشک گوسفندی از دوغ پرچرب گوسفندی به دست می‌آید. مصرف این کشک در کنار گوشت و ماهی، پروتئین روزانه شخص را تأمین خواهد کرد.
در نظر داشته باشید که تفاوت کشک ارگانیک گاوی و کشک ارگانیک گوسفندی تنها در بوی آن‌ها است و از نظر مواد مغذی مشابه یکدیگر هستند. همچنین به صورت کلی قیمت کشک خشک گاوی از کشک گوسفندی کمتر است.
از دیگر انواع کشک ارگانیک می‌توان به «سویا کشک» اشاره کرد که به تازگی وارد بازار شده و برای تهیه آن از پروتئین سویا استفاده می‌شود. استفاده از منبع مغذی همچون سویا سبب شده ارزش غذایی سویا کشک نیز افزایش یابد.
خرید اینترنتی کشک ارگانیک در تهران
برای دریافت و خرید کشک ارگانیک بسیار مرغوب و با کیفیت، این امکان را دارید که به بازار آنلاین به روز مارت مراجعه کنید و مواد غذایی را به صورت آنلاین و کاملا تازه خریداری کنید. در به روز مارت ضمن مشاهده کیفیت و قیمت کشک ارگانیک، سفارش خود را پس از خرید اینترنتی، به صورت غیر حضوری از فروشندگان معتبر این محصول دریافت خواهید کرد.
خواص کشک ارگانیک
کشک به عنوان یک ماده خوراکی سالم و مقوی در تهیه انواع غذاهای ایرانی مانند آش، حلیم بادمجان، کشک بادمجان، کله جوش و... به کار می‌رود. کشک ارگانیک نیز در دو حالت مایع و خشک مورد مصرف قرار می‌گیرد. البته در نظر داشته باشید که کشک ارگانیک خشک، چربی کمتری نسبت به کشک مایع داشته و به همین دلیل با مصرف مقدار مناسبی از آن، میزان زیادی ویتامین وارد بدن می‌شود.
البته در نظر داشته باشید که برای افزایش مدت نگهداری کشک خشک، لازم است مقدار زیادی نمک به آن اضافه شود. از آن‌جایی که نمی‌توان نمک را از روش تولید کشک ارگانیک خشک حذف کرد، توصیه می‌شود کشکی را انتخاب کنید که علاوه بر تازه بودن، نمک کمتری داشته باشد.
همچنین از اهمیت مصرف کشک ارگانیک می‌توان به این نکته اشاره کرد که این ماده خوراکی، منبع غنی کلسیم است. می‌توان بیان کرد که میزان کلسیم موجود در کشک، تقریباً برابر با مقدار کلسیمی است که از مصرف شیر وارد بدن می‌شود. همچنین این ماده غذایی مفید دارای ویتامین A و B بوده که در کنار میزان بالای پروتئین، خواص فراوانی را برای بدن به همراه می‌آورد. این دلایل کافی است تا مصرف کشک ارگانیک در میان وعده‌ها نیز اهمیت خاصی یابد.
از فواید کشک ارگانیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
خواص کشک ارگانیک برای بهبود عملکرد هضم
کشک ارگانیک با دارا بودن میزان زیادی باکتری مفید به نام پروبیوتیک، فعالیت روده را بهبود بخشیده و مانند مسکنی برای سیستم‌های گوارشی ملتهب عمل می‌کند. به این ترتیب با مصرف کشک ارگانیک می‌توان ناراحتی‌ها معده را تا حدودی درمان کرد.
خواص کشک ارگانیک برای بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن
باکتری‌های فعال در کشک ارگانیک، به مبارزه با میکروب‌های بیماری‌زای موجود در بدن پرداخته و سیستم ایمنی بدن را بهبود می‌بخشند. همچنین میزان زیاد پروتئین کشک ارگانیک موجب افزایش ایمنی بدن می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود در سنین رشد، زمان بارداری و سنین سالمندی از این ماده مغذی استفاده شود.
کشک ارگانیک و افزایش سلامت پوست
با مصرف کشک ارگانیک، ترشح آنزیم‌های فعال روده افزایش یافته و به این ترتیب به سلامت پوست کمک شایانی می‌شود. همچنین می‌توان در مواقع ضروری از کشک به عنوان یک ماسک پوستی استفاده کنید.
در هنگام بروز عفونت‌های پوستی، یک دستمال آغشته به کشک را بر روی پوست خود قرار دهید. همچنین به منظور از بین بردن تیرگی دور چشم، یک پنبه آغشته به کشک را به مدت ده دقیقه در اطراف چشم خود قرار دهید.
کشک خاصیت جوان سازی پوست را نیز دارد. برای این منظور کشک را به همراه قرص ویتامین C، برگ چای سبز و مقداری عسل مخلوط کرده و مانند ماسک روی پوست خود قرار دهید.
به علاوه اگر پوست بدن از برخورد مستقیم آفتاب سوخته باشد، کافی است مخلوطی از کشک و آبلیمو را تهیه کرده، این مخلوط را بر روی لکه‌های قهوه‌ای ناشی از آفتاب سوختگی قرار دهید و پس از خشک شدن بشوئید. در صورتی که این کار را هر روز تکرار کنید، لکه‌های پوستی از بین خواهد رفت.
کاهش فشار خون بالا
به صورت کلی افرادی که لبنیات کم‌چرب استفاده می‌کنند، نسبت به مصرف کنندگان لبنیات پرچرب، کمتر به بیماری فشار خون مبتلا می‌شوند. شیر با پشت سر گذاشتن روند تولید کشک ارگانیک، میزان زیادی چربی از دست داده و به محصولی کم چرب و سرشار از مواد مغذی تبدیل می‌شود. به علاوه پتاسیم و منیزیم موجود در کشک، فشار خون را کاهش داده و سلامت قلب را به همراه دارد.
کاهش عفونت‌های موجود در بدن
باکتری‌های موجود در کشک ارگانیک و ماست، به کنترل رشد عفونت‌های بدن کمک می‌کند. مصرف کشک به صورت ویژه برای عفونت‌های موجود در رحم زنان مؤثر است. همچنین مواد آلی موجود در کشک، با خاصیت اسیدی که دارند، موجب ضدعفونی شدن دستگاه گوارش، به خصوص روده کوچک و بزرگ می‌شوند.
خواص کشک ارگانیک برای استخوان‌ها
از فواید ویژه کشک ارگانیک می‌توان به میزان بالای کلسیم و فسفر این ماده لبنی اشاره کرد. مصرف روزانه کلسیم سبب می‌شود تا تراکم استخوان‌ها حفظ و تقویت شود. به علاوه چربی کم موجود در کشک ارگانیک در کنار کلسیم فراوان، اهمیت استفاده از آن را دوچندان می‌کند.
کاهش وزن
در صورتی که مقدار مناسبی کشک ارگانیک پیش از غذا مصرف شود، اشتهای فرد کاهش می‌یابد. همچنین به دلیل چربی و قند کمی که در این ماده غذایی نهفته است، نگرانی برای افزایش وزن از بین رفته و روند کاهش وزن تضمین می‌شود.
خواص کشک ارگانیک در بدنسازی
کشک ارگانیک میزان زیادی پروتئین در خود جای داده است که موجب تقویت عضلات می‌شود. این ماده لبنی می‌تواند منبع مناسبی برای تأمین پروتئین مورد نیاز ورزشکاران باشد. همچنین کشک ارگانیک سوخت و ساز بدن را افزایش داده و موجب کاهش وزن نیز می‌شود.
از دیگر خواص کشک ارگانیک می‌توان به وجود ویتامین B، آهن، کلسیم و مقدار کمی چربی اشاره کرد.
مصرف زیاد کشک ارگانیک به مانند دیگر مواد غذایی، منجر به عوارض خطرناکی می‌شود که در ادامه به این مضرات اشاره خواهیم کرد.
مصرف بیش از حد کشک منجر به سفت شدن روده و درد شکمی می‌شود. همچنین اگر کشک به مدت زیادی بر روی پوست قرار بگیرد، موجب حساسیت پوستی می‌شود. مصرف زیاد کشک با ایجاد اختلال در خاصیت قلیایی خون، تأثیر منفی بر بدن می‌گذارد. به علاوه نمک افزوده شده به کشک، موجب افزایش فشار خون می‌شود. توصیه می‌شود افرادی که به بیماری فشار خون مبتلا هستند، در میزان مصرف کشک دقت کنند. همچنین توجه داشته باشید که طبع کشک ارگانیک سرد بوده و باید در کنار غذاهای گرم مصرف شود.
طرز تهیه کشک ارگانیک
کشک یک فرآورده لبنی است که در زمان کره‌گیری تولید می‌شود. در روزگاران قدیم ایرانیان به کمک مشک‌های دستی، کره تولید می‌کردند. سپس دوغ باقی مانده را درون یک کیسه ریخته و آب آن را جدا می‌کردند. چیزی که در این مرحله به دست می‌آمد، کشک نام داشت و به صورت گلوله‌ای و خشک مصرف می‌شد. شما نیز می‌توانید به همین طریق از لبنیات ارگانیک استفاده کرده و کشک ارگانیک خانگی تهیه کنید.
مواد لازم برای تهیه کشک در منزل
ماست ارگانیک: یک کیلوگرم
آب: یک لیتر
نمک: به مقدار دلخواه
می‌توانید از سبزی و طعم دهنده‌های گیاهی دیگر برای مزه‌دار کردن کشک نیز استفاده کنید.
روش تهیه کشک خشک ارگانیک
پیش از هر چیز در نظر داشته باشید که ماست ترش برای تهیه کشک مناسب‌تر است. برای این کار کافی است ماست را به مدت دو الی سه روز درون یخچال نگهداری کرده تا ترش شود. به منظور افزایش سرعت ترش شدگی می‌توانید یک قاشق فلزی دورن ماست قرار دهید.
مرحله اول
در اولین مرحله تهیه کشک خانگی، درون ظرفی در‌دار آب را به ماست اضافه کنید. سپس مخلوط را به خوبی هم بزنید تا دوغ یکنواختی به دست بیاید. برای این کار بهتر است درب ظرف را بسته و مخلوط را به خوبی هم بزنید. سپس دوغ را درون یک ظرف مناسب، بر روی حرارت قرار دهید.
پس از گذشت پنج الی ده دقیقه، دوغ جوشیده و به اصطلاح بریده خواهد شد. در این مرحله یک پارچه نخی و تمیز را آماده کرده و به شکل کیسه درون ظرفی قرار دهید. سپس دوغ بریده شده را درون کیسه ریخته و لبه آن را گره بزنید. در ادامه کیسه را از ارتفاع مناسبی آویزان کرده تا قطرات اضافی آب از آن جدا شود.
دقت داشته باشید که یک ظرف مناسب زیر کیسه قرار دهید و آب اضافی را جمع آوری کنید. شما می‌توانید با جوشاندن این آب اضافی، قره‌قوروت تهیه کنید.
مرحله دوم
پس از گذشت هشت الی نه ساعت، آب به صورت کامل از دوغ جدا شده و کشک به دست می‌آید. البته در نظر داشته باشید که این مدت زمان به جنس و منافذ پارچه‌ای که استفاده می‌کنید نیز بستگی دارد. در مرحله بعد کشک را از کیسه خارج کرده و آن را بچشید. چنانچه نمک آن کم بود، اندکی نمک اضافه کرده و هم بزنید.
در پایان این ماده را به شکل گلوله‌های کوچک درست کرده و در مقابل نور خورشید قرار دهید تا خشک شود. توجه داشته باشید که برای یکدست خشک شدن کشک‌ها، هرازگاهی آن‌ها را زیر و رو کنید. کشک خشک به دلیل آنکه رطوبت کمتری نسبت به کشک مایع داشته و دارای نمک کافی است، می‌تواند به مدت طولانی‌تری در دمای مناسب سالم بماند.
طرز تهیه کشک ارگانیک مایع
برای تهیه کشک مایع کافی است تا تمام مراحل بالا را انجام داده و در انتها کشک به دست آمده را از کیسه خارج کرده و با اندکی آب تمیز و نمک مخلوط کنید. بهتر است برای هم زدن کشک از هم‌زن برقی استفاده کنید. هم زدن کشک را تا زمانی ادامه دهید که به غلظت مورد نظر خود رسیده باشد.
مدت ماندگاری کشک مایع کمتر از کشک خشک بوده و زودتر فاسد می‌شود. به صورت کلی کشک مایع در یخچال، حدود سه روز سالم باقی می‌ماند. چنانچه کشک مایع را درون قالب‌های مناسب و در‌دار بریزید، می‌توانید آن را به مدت سه ماه در فریزر نگهداری کنید.
چند نکته کلیدی در تهیه کشک ارگانیک و خانگی
توجه داشته باشید که آب دوغ باید به‌تدریج و بدون فشار دست از آن جدا شود. به همین منظور هنگامی که دوغ را درون کیسه ریختید، با دست به کیسه فشار نیاورید.
به علاوه برای بهتر کردن عطر و طعم کشک می‌توانید پس از آنکه کشک را از کیسه خارج کردید، مقداری سبزی معطر و ادویه دلخواه به آن اضافه کرده و هم بزنید.
چنانچه در هنگام هم زدن آب و ماست ترش در مرحله اول، مقداری کره بر روی مایع قرار گرفت، آن را جمع آوری کنید. به همین منظور چندین قطعه یخ داخل دوغ ریخته و صبر کنید تا کره از دوغ جدا شود. سپس کره را از روی مایع جمع کنید. در نظر داشته باشید که نباید تمام کره را از دوغ جدا کرد، زیرا کشک برای شکل گرفتن به اندکی کره نیاز دارد.
نکات مهم در خرید و نگهداری کشک ارگانیک
در زمان خرید کشک ارگانیک ابتدا به نشان سلامت و بهداشت آن توجه کنید. سپس در نظر داشته باشید که تنها محصولاتی ارگانیک هستند که نشان ارگانیک بر آن‌ها حک شده باشد. کشک خشک قابلیت نگهداری بیرون از یخچال را نیز دارد. اما کشک مایع باید به محض خرید در یخچال و در دمای چهار الی هفت درجه سانتی‌گراد قرار بگیرد.
علت این امر نیز در مقدار زیاد آب موجود در کشک مایع است که فسادپذیری محصول را افزایش می‌دهد. همچنین این امر باعث می‌شود که میکروب‌های زیادی در کشک رشد کرده و موجب تغییر مزه و طعم کشک شود.
در نظر داشته باشید که انواع کشک ارگانیک اعم از کشک ارگانیک پاستوریزه را نیز باید پیش از مصرف به مدت 20 دقیقه بجوشانید. دلیل این جوشاندن، وجود یک ماده خطرناک درون دوغ است که با جوشاندن و طی فرآیند تبدیل دوغ به کشک، تجزیه شده و کشک را مسموم می‌کند. البته این سم خطرناک با قرار گرفتن در مقابل حرارت به صورت کامل از بین خواهد رفت.
همچنین اگر کشکی کپک زد، از مصرف آن پرهیز کنید. زیرا مصرف توده کپک موجب بروز سرطان می‌شود. در این صورت با جدا کردن قسمت کپک زده نیز، سم موجود در کشک از بین نرفته و خطر مسمومیت همچنان باقی می‌ماند. جوشاندن کشک کپک زده راه حل مناسبی نیست. گرچه با جوشاندن کشک، سلول میکروب می‌میرد ولی اجزای این سلول در کشک و هر ماده غذایی دیگری باقی مانده و عامل بیماری خواهد بود. به علاوه اگرچه این سلول مرده عفونت تولید نمی‌کند، اما موجب بروز آلرژی در بدن می‌شود.